Hoxe é o día do xuízo. Que mensaxe gustaríalle facer pasar ao xuíz?

Queremos utilizar o xuízo como tribuna, contextualizando e explicando a situación dos presos e da solución e agora. Esta é a prioridade, levar unha mensaxe política. Gustaríanos que o xuíz entendese o contexto, e en función diso, á vista da situación [Jakes Esnal e Ion Paroten], que considerase que ese xuízo é calquera cousa. Esperemos que non haxa nada ou o menos posible por parte da multa.

Son once os xulgados. O 15 de decembro de Daba aparecía a pluralidade dos xulgados. Notarémolo tamén entre vós?

Hai outro tipo de diversidade entre nós. Todos somos novos, pero si, temos diferentes orixes, diferentes formas de pensar e diferentes causas de implicación. Algúns non viviron persoalmente o conflito, e con todo teñen conciencia política diso, e vivimos outros, quizais máis falemos de tripas.

Tamén chamaron á concentración. Iso pode provocar?

Non creo que vaia provocar nada de face á sentenza; os xuíces están afeitos, o de aquí vai así. Pero nestes casos sempre nos ensinamos a apoiar, van xuntos: é importante demostrar que sempre haberá xente disposta a mobilizarse, a favor dos presos e/ou os procesados. Iso ten que seguir así, non debemos perder esa dinámica, porque o proceso non terminou, pois aínda hai moitos camiños por percorrer. A mobilización de Terreo é importante.

O pasado 23 de xullo os veciños bloquearon Ipar Euskal Herria para preguntar pola liberación de Ion Parot e Jakes Esnal. Como lembra ese día?

Para min foi un día marabilloso. Antes fixemos outras iniciativas, algunhas que pasaron ben, outras non tanto como queriamos, porque nos custou conseguir o eco desexado. Pero ao final foi un proceso de aumento de temperatura, e o 23 de xullo foi moi especial, moi positivo, moi bonito. A nivel organizativo, a xente implicouse por pobos, cada un deu o seu día para conseguir un logro. A participación tanto na preorganización como no día foi importante, superior ao esperado. Bloqueamos todos os puntos que queriamos, mesmo máis do desexado. Tamén queriamos bloquear o aeroporto, a autoestrada e a estación, dixéronnos que ían coidar e que non nos permitían facelo. Deron a disposicion de Cristo, as policías que viñeron de España, pero aínda así o conseguimos. Ensinámoslles que somos capaces de dar o nivel necesario para alcanzar o noso obxectivo, e que ao final non son mestres no noso país, que o pobo fai a realidade de aquí. Tamén foi un gran logro na organización, porque non había ninguén na rúa o mesmo día, polo día do bloqueo que tiña o país interiorizado, e organizouse en árabe.

Dous meses despois liberábanse Jakes Esnal e Ion Parot. Aos 32 anos, ao final a casa. Co Día do Bloqueo tiñades ese valor.

Claro, foi unha celebración comprobar que as iniciativas que levamos tiveron eco e influíron na súa medida. A situación era moi grave para estes dous presos e conseguímolo desbloqueando. Claramente, a mobilización mereceu a pena.

Vostede coñece persoalmente a estes dous ex presos, ou que fixo a desobediencia que lle motivou a realizar esa acción?

Non coñezo nada, coñezo un pouco a un dos fillos de Jakes [Esnal], pero non, non teño proximidade. Sempre me sensibilicei coa situación dos presos políticos vascos, e sei que temos que dar todo o posible para liberalos.

No caso de Jakes e Ion, e en xeral en relación co conflito político, a Vía de Paz denunciou o desprezo e inmovilismo de Francia (tamén de España). Como se pode cambiar isto?

Eu creo que necesitamos levar unha reflexión profunda, porque a situación é complexa. Claro que si queremos avanzar, as prioridades son basearnos na xustiza transicional, conseguir a verdade de todo o que sucedeu, coñecer a todas as vítimas, a todas as partes (torturados, mortos, presos...) e, desde logo, a todos os presos e presas vascas. Estes son os pasos importantes para conseguir un País Vasco onde teñamos tranquilidade, deixando ao carón a violencia.

Por tanto, a convencer a miúdo ao xuíz.

Na medida do posible. Como xuíz de Baiona esperemos que coñeza o contexto... Nós darémoslle o noso punto de vista, pero como é un xulgado francés, nunca sabemos o que pode saír del.