Eneko Goia volve falar da posibilidade de establecer unha taxa turística aos visitantes en San Sebastián. Os membros do Goberno Municipal, a oposición e representantes doutras institucións públicas han reaccionado e explicaron as súas opinións inmediatamente. Calcúlase que se poderían recadar 4 millóns de euros ao ano, cobrando a cada turista entre un euro e cinco da noite.

Recuperar o debate sobre a taxa turística en plena Semana Grande é un mero cálculo político. Queren plasmar a vontade de tomar medidas ao tema. Os membros do goberno municipal mostran pequenos matices nas súas posicións, mentres non cuestionan a aposta fundamental polo crecemento turístico. A proposta da taxa pretende dar resposta á evidente inquietude dos donostiarras. Pero o rodete da turistificación pasou nos últimos anos por encima de toda crítica cidadá. Que non se tenten diluír as responsabilidades de cada un nos meses previos ás eleccións.

Que as institucións públicas teñan un orzamento suficiente para cubrir as necesidades sociais é sempre desexable, pero non nos despistemos. A obra de arte da illa de Santa Clara custou 5 millóns de euros para a tesouraría pública, a pasarela do metro de Easo a Ibaeta contará con preto de 200 millóns de euros e desde 2020 o Goberno de España destinou máis de 10.000 millóns de euros a rescatar grandes empresas turísticas de aloxamento e transporte.

O certo é que non se garante que o recadado a través da taxa turística destínese a paliar os danos económicos, sociais e ambientais da turistificación, mentres os orzamentos públicos destínanse a axudar aos especuladores, á turistificación e aos proxectos desproporcionados na nosa cidade e territorio.

A preocupación entre os donostiarras é moi estendida. Máis aló da execución das rúas centrais no verán, hai consecuencias máis graves que poden ser irreparables. A expulsión dos veciños afectados polo prezo da vivenda, o desequilibrio absoluto do modelo económico, a elitización da cidade, a deterioración do pequeno comercio e da hostalaría e as conexións comunitarias na cidade e os seus barrios. Isto non se mide só en euros, pero sentimos a perda nos nosos corpos.

As empresas, as institucións públicas e os medios de comunicación máis poderosos con intereses directos na turistificación celebran cada vez que aumenta o número de visitantes, a ocupación hoteleira e o número de voos nos aeroportos, por exemplo. Isto é lexitimar o crecemento do turismo. Iso é construír un relato, un relato que di que ese crecemento é beneficioso para a maioría. Non estamos de acordo e enfrontámonos.

As únicas propostas sensatas para San Sebastián son, na actualidade, as que conducen á redución do peso do turismo, unha dirección que deberiamos tomar canto antes para evitar males maiores. O desexable sería un proceso de transformación progresiva do modelo urbano. Aos poucos hai que romper co monocultivo turístico, buscar solucións noutros sectores para as persoas que traballan en condicións precarias no turismo, reformular urbanisticamente algúns espazos da paradigma da vida comunitaria... Debería ser un proceso transparente e planificado, pero consensuado con todos os veciños afectados pola turistificación da cidade. Non pode ocorrer que as institucións, que deberían defender a todo o mundo, obedezan a quen teñen intereses económicos directos na actividade turística.

As políticas de turismo sostible, de especulación e de explotación fanse en nome do turismo sostible. Pero o modelo de turismo actual en San Sebastián non é sostible, e calquera camiño que se propoña para o crecemento deste sector non será sostible. O concepto de decrecimiento turístico suscita dúbidas nalgúns sectores, pero cremos que a redución do peso da actividade turística na cidade é a única maneira de chegar a un escenario social, económico e medioambientalmente sostible.

Quen destina miles de euros para levar a feiras como Fitur, para levar delegacións inmensas en medios estranxeiros, para pagar publi-reportaxes en medios estranxeiros, para competir con outras cidades por ser a capital de Nadal ou calquera outro título falso e grotesco, non está a ser responsable. Quen cuestionamos a dogma da turistificación tratan de descartalo, pero mentres tanto as condicións da maioría dos donostiarras deterióranse e o problema agudízase.

Nerea Arregi Topas

(Cos veciños, plataforma dos donostiarras polo decrecimiento turístico)