O lector pode pensar que organizar encontros sobre a caza de bruxas é unha especie de novidade ou resultado dunha última liña de investigación asumida polo feminismo. En calquera caso, quen traballan a historiografía feminista levan décadas facendo unha lectura non habitual deste proceso contra as mulleres. Así, ao mirar este proceso desde outro punto de vista, démonos conta de que a través deste feito histórico déronse os pasos necesarios para construír unha estrutura que é a base da sociedade actual. A partir deste feito podemos entender por que ao longo da historia hase naturalizado a violencia contra as mulleres, que chegou até os nosos días, e a partir dese feito podemos entender a creación do fondo do capitalismo.

É dicir, a caza de bruxas non foi un proceso periférico, senón que, a partir do século XVI, a persecución que se desenvolveu en Europa contra miles de mulleres foi fundamental para entender as múltiples formas que adopta o actual sistema económico e a violencia do patriarcado. Por iso, consideramos que é imprescindible pór sobre a mesa este tema e reflexionar e debater sobre iso.

Como consecuencia daquela caza contra os corpos das mulleres, miles de mulleres foron asasinadas en Europa. Con todo, e a pesar de que foi un dos procesos históricos máis sanguentos dos últimos séculos, as pegadas destes asasinatos non aparecen en ningún lugar, nin nos rueiros dos nosos pobos e cidades, nin nos lugares relacionados coa caza de bruxas, nin nas estúpidas imaxes de bruxas que pomos a disposición dos nosos fillos. Non se di nin se di claramente que aquelas mulleres que foron estigmatizadas coa denominación de bruxas foron violentamente torturadas e asasinadas. Pola contra, ofrécesenos un imaxinario inxenuo, unha anciá asada, un gato negro no colo e un chapeu puntiagudo na cabeza (en Euskal Herria durante os últimos anos volvemos a botar de casa esa imaxe, e en lugar do habitual chapeu negro, puxémoslle un chapeu de tea branca). No mellor dos casos, engadimos á imaxe das bruxas capacidades milagrosas, convertemos á bruxa tradicional nunha muller sabia e empoderada, e así creamos unha imaxe progre da bruxa, digna de dixerir polas mulleres máis concienciadas.

Si queremos reivindicar a memoria desas mulleres, a maquillaxe da imaxe da bruxa e ofrecer un produto máis tenro non nos axuda en nada. O que temos que facer é investir ese falso coñecemento que ten a sociedade das bruxas e explicar no alto e claro que esas denuncias e asasinatos formaron parte dunha estratexia ben pensada e ben realizada para estigmatizar ás mulleres.

A negación dun lugar na historia e o ocultamiento da violencia contra as mulleres acusadas de bruxas indícannos claramente que a caza de bruxas e o propio concepto de bruxa son unha fonte de conflitos. A redenominación destes dous conceptos permitiranos reler a historia e, en consecuencia, as mulleres poderémonos mostrar como suxeitos da historia. Por todo iso, coa organización deste encontro, quixemos iniciar un proceso para reescribir a memoria e recuperar os lugares de memoria das mulleres denunciadas por bruxaría, e con ese obxectivo reunímonos en Pamplona mulleres procedentes de Euskal Herria, EEUU, Ecuador e outros lugares do Estado español.

En Euskadi non hai un museo que teña como eixo o punto de vista das mulleres asasinadas por bruxaría, nin ningún outro lugar para a súa memoria. Cando cantamos que somos netos das bruxas que non queimastes, explícase a intención de designar esa memoria. O enorme traballo que están a realizar as ondas feministas e as mulleres historiadoras abriunos o camiño para facer unha lectura máis xusta da nosa historia. Mirando cara adiante vese un bonito camiño.

Esta opinión publicouna Berria e trouxémola a ARGIA grazas a licénciaa CC by-sa