O dato da brecha salarial entre mulleres e homes adquire centralidade no Día Europeo pola Igualdade Salarial. Do mesmo xeito que o 22 de febreiro, un ano máis, tanto as institucións como os medios de comunicación deron o seu reflexo no salario da desigualdade por xénero. Por exemplo, na comparecencia do martes por parte de Emakunde indicouse que a brecha salarial na CAV era do 17,9%; en euros, un home cobra 5.914 euros máis ao ano que unha muller, segundo a media.

O sindicato LAB e a Fundación Ipar Hegoa realizaron cálculos de Hego Euskal Herria e publicaron os datos nun informe titulado "Estudo sobre a brecha salarial en Hego Euskal Herria". Dos datos recolleitos na Enquisa sobre a estrutura salarial 2020 do INE, comparouse o salario neto medio anual entre homes e mulleres, obténdose un salario bruto medio de 32.645,74 euros para os homes e 26.442,20 euros para as mulleres. "Isto significa que os homes cobran unha media de 6.200 euros ao ano máis que as mulleres*. Dito doutro xeito, o salario medio dos homes é un 23,5% superior ao das mulleres*", conclúe o informe.

Brecha salarial máis profunda do que din os datos oficiais

Máis aló destes datos, a análise realizada por LAB e o Norte Sur mostra unha nova dimensión da brecha salarial: a brecha por división sexual do traballo. Mesmo consideraron este aspecto como a orixe da mesma brecha salarial: "As mulleres* están devaluadas, son as obras de menor valor. Cobramos menos por facer o mesmo traballo, polo que sufrimos unha discriminación estrutural por ser mulleres*, é dicir, está valorado en función de quen o fai, non en función do traballo que facemos".

Neste sentido, subliñan que o aspecto en parte "socialmente aceptado" é o da brecha salarial, xa que se considera lóxico que algúns traballos que realizan os homes estean mellor remunerados que outros que realizan as mulleres. Tal e como se recolle no informe, a segregación vertical (pago de salarios diferentes en función do xénero aos traballadores na mesma empresa) percíbese de forma máis clara e facilita a entrada en vigor de medidas contrarias, pero a segregación horizontal (brecha salarial entre profesións da mesma categoría) non é tan fácil de detectar. Neste sentido, o informe tamén analiza a brecha salarial entre traballadores da mesma categoría profesional, facendo constar que a contía da mesma é superior á que reflicten os datos oficiais.

Para cuantificar a brecha salarial por sexo, comparáronse os convenios colectivos dos sectores feminizados e/ou masculinizados. Por unha banda, os convenios dos sectores do metal, limpeza viaria e construción; e por outro, os de residencias de anciáns, industria alimentaria e comercio e limpeza de edificios. Nestes sectores seleccionáronse e comparado as "categorías que poden ser homoxéneas, é dicir, aquelas nas que se realizan traballos similares". O resultado é unha brecha salarial significativamente superior á que se recolle nos datos oficiais.

O estudo detecta unha maior desigualdade entre o peón ordinario do almacén de construción de Gipuzkoa e o peón ordinario da residencia de anciáns. Aínda que ambos os postos están situados na mesma categoría, o persoal de almacén cobra un 90,30% máis, cun salario case o dobre. En euros, o salario medio anual da persoa empregada de residencia de anciáns sería de 16.870 euros e o de almacén de 24.512,59 euros.

As comparacións tamén achegan outros datos significativos. Por exemplo, en Álava o soldo dos traballadores da construción é un 82,73% superior ao dos traballadores do supermercado, en Bizkaia cobran un 50,35% máis que os traballadores da residencia de adultos, e en Hego Euskal Herria o soldo dos traballadores do metal é un 45,36% superior ao dos traballadores das residencias de adultos.

"Isto non significa que os salarios dos sectores masculinizados sexan "moi altos". Pola contra, os salarios dos sectores feminizados son "moi baixos", subliñou a secretaria feminista de LAB, Maddi Isasi.

Segundo o sindicato, "hoxe en día a loita contra a brecha salarial está a facerse sobre todo a nivel de empresa, pero nós cremos que é estrutural e que así debemos afrontala. A nivel local, pondo en valor as loitas que hai que facer por empresa".

Loita sindical, decisivo

Ademais dos citados, o estudo realizado ofrece a oportunidade de fixarse noutros aspectos. Por exemplo, dun territorio a outro se poden apreciar diferenzas no salario que perciben os traballadores polo mesmo traballo. Motivo: "A diferenza tamén depende da correlación de forzas, da negociación colectiva e da acción sindical. A modo de exemplo, no caso das residencias de persoas maiores as diferenzas entre países son moi importantes".

Neste sentido, o informe sinala claramente que a loita sindical é fundamental para mellorar os convenios. Con todo, matizaron que o valor que se dá ás loitas dun e outro é diferente: "Gustaríanos problematizar por que se obteñen mellores resultados nas loitas dos sectores masculinizados que nas feminizadas, que ten relación directa co valor que se dá a cada traballo. Dado o menor valor dos traballos que realizamos as mulleres*, tamén están devaluadas as pelexas por mellorar as condicións que levan a cabo nestes traballos (isto vese claramente si comparamos o grao de conflitividade actual nos sectores feminizados cos resultados desas loitas)".