Pero non nos confundamos, porque dentro desa fermosa e complexa rede de biodiversidade non todo é tan simple e fácil, e iso é o que en gran medida achega vitalidade á ciencia. Porque nos demos conta de que o que chamamos “serpe gorda” ao longo de toda a vida non é o único en Euskal Herria. Que era unha soa especie, porque os estudos xenéticos dixéronnos que son dous. Mentres que en Hego Euskal Herria hai serpe ibérica con gravatas, en Iparralde hai serpe gravata setentrional. Parecen moi parecidos entre eles, pero diferentes segundo dinnos os xenes.

Aínda por riba, a serpe ibérica con gravatas sofre un cambio de adulto desde mozo e a medida que aumenta, perde a gravata traseira branca. E así, co tempo converterase nunha serpe bastante grande. Que moitos baserritarras pensan que non se parece moito ao mozo. Por iso, na oralidad, a miúdo consideráronse dúas especies como a nova e a madura. Como dúas serpes que viven no mesmo lugar.

É coñecida nos núcleos rurais. E é que, ademais das aberturas dos bosques, a serpe ibérica con gravatas tamén sente atraída polos prados que rodean os caseríos. Así, a miúdo dixéronnos que ven á hora de cortar a herba. Con todo, nos últimos tempos, cando as máquinas ocuparon o lugar da sega, moitos aparecen mortos, asasinados pola propia máquina. E iso, por suposto, non é unha boa noticia. Porque os que coñecen saben que é unha serpe que non ten ningún perigo: é unha serpe lenta. Non fai nada. A serpe ibérica con gravata non ten veleno. Como moitos baserritarras dixéronnos, a serpe boa non é para acabar, senón para mantela preto da casa, xa que é un alimento apaixonado de ratos, ratas e pequenos mamíferos.

Ademais das pradarías, tamén lle gustan as zonas húmidas. Por iso, en moitos lugares atoparémonos nas inmediacións dos arroios, nas inmediacións dos pozos ou abrevaderos. Si as ras ou os rapes están diante, non se negarán a estes tentempiés e así, ben alimentados, conseguirá un tamaño considerable. Pode chegar a case 120 cm.

Na serpe alomada, a ciencia demostrou á oralidad que o mozo e o adulto son a mesma especie, e que a xenética é a ciencia, a única que criamos, dúas especies. Con todo, os investigadores terán que seguir traballando para pescudar en que especie sitúanse as serpes de gravata da zona do Bidasoa, e saber onde está realmente a liña de separación entre ambas.

De feito, a simplicidad da natureza é a que maior complexidade presenta. A medida que imos ampliando o noso coñecemento sobre el, no que nos fai sentir que cada vez coñecemos menos.