Asun e Sagrario foron os testificantes. Ambos nacen e viven na Zona vella de Pamplona, Asun ten 68 anos e Sagrario 72. Na década de 1960 eran nenos e foron á escola das cervicais da rúa Navas de Tolosa. Agora contan o que viviron, describindo as súas vivencias persoais e o ambiente xeral.

O sagrario di que unha monxa se “namorou” del. Acabadas as clases, obrigábaa a quedarse soa con ela. “Sempre puña a mesa no centro, nunca lle deixei achegarse porque sabía o que pasaba”. A experiencia da súa irmá foi máis crúa. Fai 15 anos recoñeceu por primeira vez os abusos sufridos nas Ursulinas. Ao once anos foi trasladado á habitación contigua á enfermaría e contou á súa irmá que a enfermeira “Magdalena de cristo” deitábase en cama pola mañá e pola noite: “Contounos que mentres a monxa abusando dela non sabía como reaccionar, quedaba completamente bloqueada”.

Abusos xeneralizados e impunidade

As persoas entrevistadas aseguran na entrevista que os abusos eran xeneralizados: “A impunidade era total. Sabemos que había polo menos cinco monxas que abusan das nenas (Magdalena de Cristo, Pomba, Begoña, Laura e Amelia…)”. Os abusadores tamén tiñan nome, enchufados. “Era tan coñecido que non era nada íntimo”, afirman os dous entrevistados noutra pasaxe. Falan do caso dunha monxa que se deitaba cada día coa mesma chica, ou do día en que a mesma monxa deu a viaxe de autobús a Oviedo bicando a unha nena de 16 anos.

Tamén se refiren aos abusos dun sacerdote: “Obrigábannos a confesarnos co cura da escola (un sacerdote da Catedral de Pamplona que está vivo). Facíanos preguntas moi morbosas: Tocas?, onde?, cantas veces?, cando te quentes cruzas as pernas ou que feixes? Estou seguro de que mentres tanto el tocaba no confesionario”.

Da necesidade de denunciar

O Sagrario e Asun, pola súa banda, subliñan as dificultades de denunciar os abusos sexuais. Entón, que día. “Na escola non dixemos nada porque eles eran os que cometían os abusos, todos o sabían. O único que podías facer era fuxir de aí, iso é o que fixemos”. O Sagrario contou en familia aos 18 anos: “Unha das miñas irmás, que logo entrou a monxa, díxome que estaba a mentir”. Cos pais “non o tentamos. O meu pai estaba moi unido á igrexa”. Asun referiuse a outro feito, relacionado coas dificultades para denunciar abusos en familia: “Conteilles que aos anos sufrira os abusos dun familiar, e a reacción do meu pai foi ofrecer diñeiro para que non falase”.

A pesar das dificultades, Asun e Sagrario defenden a necesidade de denunciar: “Denunciar é o mínimo que se pode facer. A pesar das consecuencias que che poden salpicar, hai que facelo por encima de todo”.