Como xorde a idea e a necesidade de realizar un diagnóstico?

“Tivemos campañas concretas previas, pero sempre ao redor do Día do Orgullo do 28 de xuño e moi superficiais, e vimos que iso non é abordar realmente o tema, que tiñamos que traballar outras políticas. No Pleno decidimos que o primeiro paso era facer un diagnóstico do colectivo, coñecer a realidade local nesta materia, para logo empezar a tomar medidas concretas respecto diso”. Os investigadores da asociación Zuriñe Rodriguez Sudergintza e de Ibai Fresnedo Hiruki Larrox foron os encargados de realizar o diagnóstico.

Este tipo de diagnósticos realizáronse nas grandes cidades, pero Legorreta é o primeiro país que fai algo así. Nos pobos pequenos está máis invasionado o colectivo?

Nos pobos pequenos a visibilidade é difícil e iso dixérono os propios entrevistados, por iso tamén é importante facer este tipo de diagnósticos. Si o de Legorreta pode axudar a outros concellos, estupendamente é interesante coñecer as políticas locais e aprender mutuamente.

Houbo moita participación? E moitos deles fixérono de forma anónima? É dicir, á xente cústalle saír do armario no pobo?

Deber todo entre os participantes, tanto a xente que está no armario como a que saíu do armario, como a que ha explicitado a súa identidade sexual en determinadas situacións e zonas e noutras non… pero todos realizaron entrevistas de forma anónima porque quixemos garantir un espazo e un proceso seguro. A cantidade, moito ou pouco, é subxectiva. Eu destacaría o perfil: en xeral son bastante novos; parece que ás persoas maiores resúltalles máis difícil participar nun proceso destas características.

Que conclusións do diagnóstico destacarías?

Por exemplo, chamoume a atención que a maioría non identifica o espazo público como un perigo, pero á vez pensan que a presenza pública de LGTB como persoa pode ter consecuencias, aí hai unha contradición. Subliñan que sobre todo se sentiron insultos e señalamientos de forma indirecta, máis detrás que de fronte, en murmuración… Ser un pobo pequeno e coñecerse todos xuntos implica abrir as murmuracións e comentarios.

“Pobo pequeno, gran inferno” di a expresión. Pode ser asfixiante o ambiente en comunidades pequenas?

Os entrevistados sinalaron que nalgunhas situacións viven ese sentimento de asfixia, pero a pesar de que o asociamos habitualmente aos pobos pequenos, imaxínome que o colectivo LGTB, na medida en que aínda non é un colectivo libre, tamén se vai a producir nas grandes cidades. Os ataques prodúcense en todos os lugares, por exemplo.

E, con todo, dos pobos pequenos ás cidades, moitos practican sexilio en busca de maior liberdade e anonimato…

En anos anteriores tivemos sexiliarios, a xente de LGTB desprazouse cara a cidades máis grandes, pero neste diagnóstico vimos un cambio, a nova xeración ve o seu proxecto de vida en Legorreta, loitando por visibilizar á comunidade LGTB no propio pobo.

A proximidade dos pobos pequenos ten dúas caras: pode facilitar redes máis compactas de coidado mutuo, pero tamén pode ofrecer menos asas, ou polo menos botar en falta a diversidade que pode atopar na cidade, como os bares de ambientes.

Así é, o pobo ten os dous lados da moeda. Da noite para a mañá non se creará un bar de irmandade en Legorreta, pero si iniciativas que aos poucos terán en conta á cidadanía LGTB nas actividades culturais, de lecer… O camiño é ir creando espazos nos que eles mesmos e a cidadanía en xeral sentan seguros. Eles tamén irán adquirindo espazos aos poucos.

Que van facer cos resultados do diagnóstico?

A propia presentación do diagnóstico, na praza do pobo, é un acto de gran simbolismo. Queremos dar visibilidade ao diagnóstico e quixemos coller a praza de presentación nun momento na rúa (este venres á noitiña), no que a visibilidade é un paso importante. A continuación, iremos completando a planificación para ver que medidas tomar, co obxectivo de que Legorreta sexa un pobo habitable para todos.