V Centenario da batalla de San Marcial
- Non hai suficiente lume cos Alardes de Irun e Hondarribia, e ademais queremos botar gasolina: por unha banda, coa creación da Fundación "V Centenario da Batalla de San Marcial"; e, por outro, convidando o Rexemento de Infantaría número 67, Terzo Vello de Sicilia, que se atopa no cuartel de Loiola a participar nos actos do centenario.
A creación da Fundación ten como obxecto lembrar e pór de manifesto a intervención na loita dos terzos casteláns pola extinción da conquista do reino de Navarra co fin de obrigar ao reino de Castela; e a mentira de que aquí os inimigos foron franceses historikoa.Irunen e as batallas que se celebran en Hondarribia, por suposto, coa participación do Duque de Alba, o Inferno de Navarra.
Tanto os organizadores como os historiadores que se dedican á organización das celebracións saben moi ben que se trata da conmemoración do 500 aniversario da conquista de Navarra polo Reino de Castela.
No día de hoxe, os acontecementos do ano mil cincocentos non poden xulgarse, co pensamento de entón, de maneira acrítica, coma se non transcorrería moito tempo, senón analizando as consecuencias daqueles acontecementos.
A historia do reino de Pamplona, que máis tarde sería de Navarra, como era habitual naqueles tempos, baseábase nos pactos e nas relacións matrimoniais entre os señores feudais. Navarra atopábase estreitamente rodeada dos reinos de Aragón e Castela, ambos querendo facerse donos do reino. A ruta de conquista de Navarra foi moi longa, iniciada no século XII (1134.ean), que se acabou coa suxeición ao reino de Castela no século XVI (1524). Aínda non se esqueceu a lema dos Infanzones de Navarra: "Prol libertate patria, gens libera state". Para que a patria sexa libre, tamén a sociedade necesita a liberdade.
Naqueles anos, debido a que a monarquía navarra estaba emparentada coa francesa e o reino era fragmentado, era xusto a alianza con Francia, formando un exército franco-navarro para facer fronte á agresión castelá. Esta situación puido manter durante séculos unha mentira histórica: facendo crer que as últimas guerras foron contra os franceses, deixando ao carón o seu reino na loita dos territorios navarros. As cidades de Irun e Hondarribia seguen celebrando a loita contra os franceses, esquecendo que esta era a Costa Navarra.
Os Reis Católicos organizaron, á marxe de todos os nobres, un exército profesional e estruturado, formado polos Terzos dos Reis que dominan a Coroa, para agrupar a España nunha soa e única contra Navarra, entre outras cousas, e máis tarde en Europa. A Lexión de Millan...
Tras a vitoria do Exército do Imperio en Villalar, o desenvolvemento de España comeza a desenvolverse fóra de Europa. Desde entón, cobra sentido a frase de que Europa acaba nos Pireneos. As cidades europeas, no seu desenvolvemento, propiciaron a creación dunha burguesía que impulsou o comercio e a investigación e as artes. Sentaron as bases do mundo moderno, recoñecendo a liberdade de pensamento e, en definitiva, adaptando o carácter da sociedade e o dos individuos. Ese foi o camiño que tomou Europa. As cidades españolas, mentres tanto, quedaron baixo a custodia do imperio medieval e da Inquisición. Máis tarde, durante séculos, algúns poderían gritar con orgullo: "Spain is different! ".
En Europa producirase o fortalecemento, o impulso, a influencia dos burgueses (cidades), mentres que en España desaparecerá a forza de poder intrínseca das comunidades. En España durarán moito tempo a hidalguía, a prepotencia, a picaresca... e será bo vivir de renda... O mundo nobiliario gañou fronte ao mundo dos homes normais, fronte ao da terceira vida, na que desempeñan os seus oficios e o seu comercio. Ademais, o descubrimento de América trouxo consigo grandes riquezas, e curiosamente, en lugar de investir en España, utilizáronse para comprar produtos producidos en Europa. Esta situación, mantida ao longo dos séculos, deixou pegada e deu corpo ao seguinte: «investiguen eles mesmos». Ademais da opresión dos nobres, tamén foi importante a axuda da Igrexa católica no atraso social e cultural da xente do pobo. A Inquisición foi un elemento moi importante á hora de controlar e dominar á poboación.
Vendo as consecuencias históricas que isto supuxo para Euskal Herria e a sociedade civil, non parece que sexa o interior o que mande as homenaxes, nin os saúdos de alegría, nin a celebración de nada. Ademais, sabendo a inestabilidade social que viven os Alardes nas celebracións das Festas Patronais en Irun e Hondarribia, pensei que esta iniciativa conmemorativa daquelas guerras, non só lévanos á saciedade, senón á rabia.
*Fernando Merino é doutor en Ciencias Económicas pola
UPV/EHU (Tradución deste artigo de opinión por Jesús Mari Mendizabal 'Bizargorri')
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Non quero que a miña filla se disfrace de xitana nos caldereros. Non quero que os nenos xitanos da escola da miña filla gocen de xitanos nos caldereros. Porque ser xitano non é un disfrace. Porque ser xitano non é unha festa que se celebra unha vez ao ano, manchada de roupa... [+]
O camiño faise paso a paso, e hai un tempo aprendín que parece feito polo principio. Pero a xente tamén quere aprender a encher esa frase de contido. Só non podemos conseguir nada, quizá axiña que como comecemos. Incluso a gran afluencia de xente pode complicar a... [+]
Non actuou correctamente, había que tomar medidas, si non, non aprendemos. Ao parecer, non se daba conta do impacto do que fixera, seguía normal, ás veces cun aspecto máis feliz que os que lle rodeaban. Ademais, fala demasiado alto, iso non lle gusta a ninguén. Como as... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Profesor de Historia en homenaxe a un ex compañeiro que acaba de xubilarse. Bravo e máis bravo!
As leis educativas subliñan a importancia de fomentar o pensamento crítico no alumnado. Pero o claustro de profesores, nun tempo un espazo de debate de ideas e contraste de... [+]
A democracia liberal nos países occidentais parécese cada vez máis a unha democracia minimalista. O núcleo da definición sería que se respectan os cambios de goberno nas eleccións. A esta variante autoritaria, os politólogos Levitsky e Way chamárono autoritarismo... [+]
Mentres escribía esta columna, tiven que cambiar o tema, porque a miña atención se viu afectada polos aranceis de Trump. Necesitaredes poucas explicacións, é novo en todos os sitios, impuxo aos produtos chineses un 10% e aos produtos canadenses e mexicanos un 25%. O que... [+]
Esta cuña que o anuncio de substitución da bañeira por unha ducha en Euskadi Irratia anima xa ás obras no baño de casa. Anúnciase unha obra sinxela, un pequeno investimento e un gran cambio. Modificáronse as tendencias dos sanitarios nos aseos e estendeuse de forma oral a... [+]
Recollín o seu e-mail no portal da folga, no correo persoal. Ao principio pensei que era para dar a coñecer, como moitos outros, as posibilidades que temos ante a folga. Pero non, o e-mail recibido era o movemento político e comunicativo contra a folga.
Confesareivos que me... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
O día anterior, en Bilbao, reuninme cun amigo no bar Bira. Púxenme a pasear e dixen: “Claro, como es Giputxia, ja, ja”. E el subliñou que non era guipuscoano. Sen entendelo, continuei dicindo, “Ah! Non? Pero naciches en San Sebastián?”. “Si, nacín alí, pero eu... [+]