Como coñecestes o EHZ Festibala e de que se motivaron como colaboradores e responsables?

Cattín: Fun un dos fundadores do festival O meu pai, desde ttipi fun a EH. Cando tiña 15/16 anos, apunteime como axudante de primeira vez e, ao cabo duns anos, con algúns membros da quesería de Uztaritz, completamos a comisión de substitución de colaboradores. Desta maneira, durante tres días asumín máis responsabilidades desde a miña condición de colaborador e incorporeime ao equipo de coordinación. A relación e o pracer leváronme a asumir estas responsabilidades.

Ida: Sempre coñecín o festival EHZ. Cando participei por primeira vez foi en Heleta. Estando no colexio, a proposta para participar no proxecto de creación de danza denominado “Sorgin” foi estendida. Nos anos seguintes traballei como axudante en diferentes postos durante tres días: acampada, circulación, aloxamento… En 2018 a organización do LER chamou a uns mozos novos para que tomasen a substitución. Para min foi bastante evidencia e a partir de aí incorporeime á coordinación e ao equipo de programación. Entrar na organización tráeche outra visión do festival. Por unha banda, o formador é un proxecto que traballaba en moitos ámbitos e con moita xente diferente, e doutra banda é un proxecto que che enche de enerxía.

Julen: Coñézoo desde a ttip LER. Desde o Liceo participei como axudante e iso foi bastante natural. Do mesmo xeito que Joana, en 2018 motivámonos cun grupo de amigos e amigas facéndonos partícipes dos mesmos. Hameka acios leváronme a militar en EH: é un espazo de formación, si é unha oportunidade para aprender a traballar colectivamente, para coñecer a outros axentes e, sobre todo, en Euskal Herria necesitamos un espazo como leste.

“Impulsar o intercambio e o coñecemento entre mozos de diferentes orixes e ámbitos sociais fai do LER unha das iniciativas máis singulares do País Vasco Norte”… Como se consegue isto?

Cattín: Nun primeiro momento, un dos obxectivos do LER foi fomentar os intercambios entre mozos da costa e do interior. Pero non estou seguro de que “mozos de diferentes orixes e ámbitos sociais” cheguemos por completo a achegarnos ao LER. Diversas realidades socio-económicas e culturais entrecrúzanse na súa área xeográfica, no Norte. Entón, hai quen cada ano se achegan ao LER, porque son condicionantes socio-culturais, hai quen chaman ao CER ou polo menos coñecen o festival, e hai quen non ouviron nin sequera a palabra nihune “EHZ”. Parecen mundos paralelos, pero nós tentamos crear unha serie de confusións que lembran a xente diferente como montaxes, desmontes e festivais. O pasado mes de marzo, por exemplo, leváronnos a EHZ Biarritz con ese obxectivo. Non é unha mestura que se faga “natural”, pero nós queremos impulsala, xa sexa a través de colaboradores, festivais, etc., animando á xente a participar en diferentes mangas.

Que fan vostedes no LER para asegurar a “organización que defende a lingua, a identidade e a cultura vascas” debido á situación socio-lingüística de EH Bildu?

Cattín: Como o seu nome indica, Euskal Herria Zuzenean é o escaparate da lingua, a identidade e a cultura. Establecemos en planta as condicións de socialización do eúscaro e do eúscaro no LER, priorizando o eúscaro como lingua vehicular no ámbito interno e comunicándoo en eúscaro de face ao exterior, intercambiándoo e facendo que todos os tipos de representación da nosa cultura sexan descubertos ao público. O feito de que o festival teña “festa” e un bo momento permite, ao noso xuízo, desenvolver o uso informal do eúscaro. Ao final, para nós, o LER é un medio ou unha ferramenta para vivir e dialogar en eúscaro. Nese rango dicir que o LER sitúase á parte da situación socio-lingüística dominante no País Vasco Norte. Aínda quedan miles de espazos deste tipo, sen esquecer que o eúscaro se asocia a valores e ideas anti-capitalistas…

Como se traballa a participación das novas xeracións no LER? É dicir, que se fai a nivel organizativo para seguir sempre adiante e asegurar o nivel de calidade, vincular novos colaboradores e implicarse en novas responsabilidades?

Julen: É verdade que a forza do LER é que se mantivo xeración tras xeración e sempre se atemorizou despois de 26 anos. O proxecto ten unha capacidade de reprodución. Ao participar como colaborador, aos poucos vanse adquirindo máis responsabilidades e a diversidade de comisións (loxística, administración, aloxamento, comida, comunicación...) permite que cada un poida militarse no espazo que desexe. Ademais, sempre está en contacto con outros axentes, por exemplo, intercambiando material/loxística/quendas con outras asociacións. Isto xera unha colaboración con outros axentes. Este ano, para emocionar aos públicos máis novos, puxemos en marcha o proxecto EHZ lizeoak, en varios liceos de Ipar Euskal Herria propuxemos sesións lúdicas sobre cultura vasca e organización de iniciativas.

A oferta política ocupa un lugar preferente no LER (talleres, conferencias, mesas redondas, outros cultivos colectivos, etc.). ). Por que esa elección e cales son as sesións formativas máis destacadas deste ano?

Ida: Ten a mesma prioridade que o resto de ofertas e a oferta política materialízaa co LER. O festival non toma a posición de pada, senón que dá prioridade ao debate, ofrecendo algunhas claves para a lectura crítica das problemáticas actuais. Trataranse temas como a guerra de Ucraína, as enfermidades mentais ou as loitas dos países de orixe. Pero tamén pretendemos dar un salto das palabras ás prácticas. Entre os traballos que levan a cabo este ano, podemos citar o proxecto rap que se creou cos mozos migrantes do instituto Don Bosco e a saída que organizamos en Bretaña, a través da promoción de Redadeg.

Para garantir que o LER é un espazo libre de agresións, algunhas medidas pioneiras comezaron a darse na práctica. Cales son as características, que consecuencias tivo e como se vai a traballar este departamento este ano?

Cattín: Si, o LER non é unha illa allea á sociedade e, por tanto, non é unha illa fóra da violencia que se exerce na sociedade. Con todo, gustaríanos que tivésemos un lugar seguro de LER para todos vós. Por iso, a Brigada de Loita contra as Agresións do CER puxo en marcha o ano pasado un protocolo de resposta ás agresións machistas e este ano elaborou e desenvolvido un protocolo que tamén responde as agresións racistas e aos foboes LGBT. A través deses protocolos pretendemos crear unha cultura que faga labores de prevención e non acepte agresións. Curas seguras dos festivais e colaboradores e en caso de agresión, co fin de que os promotores sexan os encargados. Cremos e confiamos en que o traballo realizado polo Bri- gada contra as Agresións o pasado ano no CER permitiu abrir o camiño da reflexión, animando a outros eventos e asociacións a tomar miñas ao redor desas realidades. No mesmo sentido, calquera tipo de ataque (xénero, orixe, etc.) pode ser respondido de forma seria e contundente, así como ser respectado por todos fronte a eles, todos os responsables do LER van ter e negar a invención foral do protocolo. Con todo, aínda queda moito camiño por percorrer.

No LER deste ano (1/2/3) nas seccións de música, talleres, espectaculares, comprometimientos diferentes, que subliñado ou recomendariades?

Ida: Non vou recomendar especialmente un espectáculo ou un concerto. Un ano máis, facer unha ampla oferta para que todos os participantes gocen dos praceres. Calquera pode acatar algo que lle guste. Por unha banda, seguimos programando grupos e espectáculos de Euskal Herria, como nos últimos anos, ofrecendo o CER un lugar de escena de grupo local. Doutra banda, decidimos facer que traian outros grupos de fóra, de maneira que descubran grupos doutros estilos e pobos. Pero ademais do programa e dos diferentes espectáculos propostos, eu creo que o festival vai máis aló, porque o público chegou para vivir algo especial durante tres días. O LER é un proxecto que emocionalmente che dá un caflaco cristián, porque, de forma urxente, durante 3 días ves á xente feliz, cálida, risa, traballando. Por tanto, se vostedes queren reforzalo coa vosa enerxía, ven a gozar do LER Festibal, de onde sairán máis cargados que nunca.

Cattín: Un ano máis, como en anos anteriores, necesitamos un acompañante. Motivade! Mesmo para montaxes e desmontes, o ambiente será perfecto! A nosa xeración vai cada vez máis forte e seguro que este ano vai ser o festival. Nas diferentes iniciativas que se levaron a cabo ao longo do ano puidemos comprobar a afluencia e motivación da xente: o éxito da iniciativa de primavera, a presentación dos liceos, a participación en Redadeg… O festival é forte! Anos despois tentaremos mellorar a norma e este ano realizaremos as finiciones que faltaban os anos anteriores. Ven a gozar!

Julen: Como relata Odei Barroso na súa Terapia: «O drill boomba-pa trapa, o mapa está a enriquecerse»! É difícil facer especial fincapé en algo, pero son afeccionado ao rap e o desenvolvemento do rap vasco ilusióname moitísimo. Odei Barroso presenta o álbum de Terapia que publicou en abril e o concerto do raplari Eesah Yasuke, que se celebra desde o norte de Francia, esperta a curiosidade. Tamén podo mencionar o programa especial rap que se vai a organizar con Kanaldude e que reunirá a varios raplaris de Euskal Herria. Proxecto con inmigrantes… Izan, na rúa, na música, na política, o eúscaro ten que conquistar novos espazos. Por tanto: “Benvido ao club”.