Na República Democrática do Congo existe un sanguento conflito crecente de silencio entre o presidente Félix Tshisekedia e o grupo agresivo M23. Angola trata de atopar unha saída nas negociacións entre o Congo e Ruanda, principal sustento do grupo agresivo M23. A Unión Africana delegou esta obrigación en Angola. O presidente do Congo, Félix Tshisekedi, cualificou o ensaio como "a última oportunidade" para evitar a guerra entre os dous estados e criticou duramente as "provocacións" e "manipulacións" do presidente ruandés, Paul Kagame. O conflito iníciase desde hai moito tempo, na ofensiva que M23 resucitou en 2021, na Guerra do Kivu que durou entre 2004 e 2009 ou no xenocidio das tutias ruandesas dos anos 90.

A tensión aumentou nas últimas semanas debido a que a entidade armada M23 conseguiu rodear a Goma, capital do Kivu Norte con dous millóns de habitantes. Isto incrementou o número de persoas refuxiadas segundo a Axencia das Nacións Unidas para os Refuxiados. En total, o número de refuxiados orixinados polo conflito desde 2021 foi de 5,7 millóns. A axencia informou o 26 de marzo da gravidade da situación: "As familias seguen chegando, traumatizadas e esgotadas, marcadas física e psicoloxicamente. Son moitas as persoas que agriden o camiño, mesmo sexualmente. Os pobos enteiros son desprazados polos asasinatos e violencias de Ruanda, viven en condicións inhumanas".

Subliñada a gravidade da situación, o Goberno do Congo lamenta a excesiva presión internacional: "Cando Aleksei Navalni morreu, 500 condenas estadounidenses foron dirixidas contra Rusia. 500 para unha soa persoa! No Congo morreron 10 millóns de cidadáns –e o dato non é meu, é de organizacións humanitarias–. Cantas sancións producíronse contra Ruanda? Cero".

Mercado sanguento de minerais

Na base desta guerra están as rivalidades étnicas, e no punto de partida tamén as fronteiras fixadas polo colonialismo sen ter en conta a realidade local. Ruanda afirma que o Goberno do Congo, que tamén é tuto o presidente de Ruanda, está a expulsar as tutsias, e que Kongo integrou no seu exército aos que participaron no xenocidio das tutsis de 1994 e que posteriormente formaron parte do grupo FDLR. Desde o 7 de abril até o 17 de xullo de 1994, o xenocidio das tutsis erradas en Ruanda sufriu a morte de 800.000 habitantes durante cen días. Miles de tubulas que sobreviviron asentáronse no leste do Congo, no actual Kivu Sur e no Kivu Norte. Tamén emigraron os bandos, tentando escapar das penas e algúns deles son o grupo FDLR. Por tanto, Ruanda acusa a Kongo de soster a un FDLR con pegadas étnicas, mentres que Kongo acusa a Ruanda de apoiar aos M23 con tubulas. Todo iso nun contexto no que as minas do xenocidio de tan só 30 anos permanecen abertas.

Pero a economía, máis concretamente, a explotación dos minerais, tamén debe ser contemplada na comprensión desta guerra. O presidente de Ruanda é acusado de roubar ouro e coltan do Kivu no leste do Congo e de protexer a M23. Hai que saber que o 60-80% das reservas mundiais de coltán atópanse no subsolo de Kivu. O presidente de Ruanda recoñeceu que si, que levan os minerais a Ruanda, "por contrabando ou legalmente", para logo dirixilos ao mundo: "Van a Dubai, a Bruxelas, a Tel Aviv... Tamén ían a Rusia, non sei agora". En esencia, estes "tráficos ilegais" tanto en Ruandcuneta como en Ugandaldea foron denunciados en varias ocasións polas Nacións Unidas.