O texto, asinado por 345 persoas do mundo da academia, foi presentado este sábado en Bilbao. Consideran que se creou unha crise “sen precedentes” en Euskal Herria e no mundo, e impulsaron unha visión común para “non repetir os graves erros cometidos no pasado e abordar a construción de maneira axeitada nun novo futuro”.

Os asinantes opinan que a crise do COVID-19 é consecuencia do modelo de desenvolvemento que rexe a nivel mundial e que durante estas semanas puxéronse de manifesto as “debilidades do modelo económico”: desemprego, precariedade, crise de coidados, “falsa dicotomía entre saúde e desenvolvemento económico”... Sen crecemento continuado a economía entra en crise e aí ten un dos principais puntos débiles: o modelo de crecemento reduce a biodiversidade e o risco dos virus e as enfermidades. “A conservación da biodiversidade, desde este punto de vista, é un seguro de vida para a nosa sociedade e, por tanto, un investimento estratéxico, nunca o gasto”, sinala o documento. Subliña que no contexto da crise o medio ambiente mellorou, como a contaminación do aire, pero que esas consecuencias positivas terminarán cando saian do estado de excepción.

Cinco "liñas estratéxicas"

“Necesitamos unha visión integral para planificar un mundo resiliente, sostible e xusto despois da COVID-19 tamén no País Vasco”, afirman os académicos, engadindo que os prexuízos da non adopción das medidas serían incalculables. De face a esta planificación, repartíronse as súas propostas en cinco “liñas estratéxicas” que deberían ser definidas e aplicadas “sen dilación”.

O documento propón como criterio para medir a saúde da economía a eliminación da taxa de crecemento do Produto Interior Bruto (PIB). Priorizando outros instrumentos de medida que teñan en conta variables ecolóxicas e sociais, asumindo que algúns sectores económicos deben reducirse, como a minería, e outros crecer, como os servizos sociais. Na liña das “políticas de produción, investimento e consumo” reclaman que se teñan en conta as limitacións ecolóxicas e que a vixilancia se sitúe no centro: A implantación da Renda Básica Universal, a aposta pola publicidade, ou a “difusión e execución do concepto de km 0”.

A terceira liña céntrase no “deseño e implantación dunha fiscalidade ambiental progresiva”, que se considera imprescindible para facer fronte á crise climática. O documento propón destinar o diñeiro resultante desa fiscalidade a financiar a transición enerxética, e sinala que o País Vasco ten unha débeda ecolóxica, derivada do seu modelo de desenvolvemento. A cuarta liña, centrada no modelo de mobilidade, recolle unha dobre proposta: a moratoria ás grandes infraestruturas e o reforzo das redes de proximidade pondo énfase no transporte público e non motorizado. A última liña está dedicada á soberanía alimentaria baseada na agroecología. Consideran necesaria unha reorganización territorial para producir e distribuír alimentos saudables en condicións de traballo dignas.

Todas estas medidas, acompañadas pola territorialización das actividades e as “novas formas de gobernar”, traerían, segundo os 345 asinantes, unha sociedade máis sostible e xusta. Fixeron un chamamento aos representantes políticos e á sociedade vasca para que "non deixen pasar" a oportunidade e cheguen ao reto en auzolan.