O crecemento da privatización que afecta o sistema educativo vasco está a ser obxecto de debate en diferentes foros e medios de comunicación. Na maioría dos casos, estes debates desenvólvense desde a perspectiva ideolóxica de cada un dos que opinan, pero non se teñen en conta os mecanismos que facilitan a privatización do sistema ou o mantemento dos privilexios con diñeiro público. As políticas de clientelismo entre determinados centros de titularidade privada e o PNV son moi notorias. É irritante, aínda que non sorprendente, a pasividade do PSE, socio de goberno do PNV, neste tema. As irregularidades e arbitrariedades que se están levando a cabo con diñeiro público á hora de financiar determinadas iniciativas de titularidade privada puxeron patas para arriba a función do noso sistema educativo como elemento básico de cohesión social. Non é esta a única causa de segregación escolar no noso sistema educativo, pero si unha das principais. Tentaremos explicalo con exemplos reais.

A Administración establece para cada centro privado unha planificación de concertos educativos por un período de seis anos, e determina o número de aulas de que disporá cada centro. En moitos casos, a planificación inicial supérase neste ciclo de seis anos, a pesar de que nos centros e institutos públicos da zona existe unha oferta suficiente para atender esta demanda. Algunhas decisións políticas tómanse de forma arbitraria (como no caso do Colexio Munabe) e outras de forma irregular, como no caso da Ikastola Laskorain de Tolosa. Neste caso, a Delegación de Educación de Gipuzkoa elaborou un informe no que estimaba que non era necesario para Laskorain ampliar o número de aulas que había no bacharelato: "Hoxe en día enténdese que o catro grupos planificados son suficientes, polo que non procede unha modificación da planificación". Ademais, dita ikastola privada concertada non contaba con autorización administrativa para planificar o número de aulas de bacharelato solicitado. Pero chegou o PNV e desde a dirección dos centros escolares de Lakua, o 8 de marzo, deu permiso para poder concertar esta sala non autorizada, que actúa fóra do marco legal actualmente vixente. En consecuencia, Tolosa, sumando os centros públicos e concertados, pasou a ter 430 prazas para 307 alumnos e alumnas, o que xera un excedente innecesario para a escola pública. Esta práctica é habitual e está estendida por toda a CAPV.

Outro exemplo claro é o que está a suceder no primeiro ciclo de educación infantil. En Oyón, por exemplo, existe unha Haurreskola pública que ofrece 55 prazas para nenos e nenas de até dous anos. Actualmente hai 15 nenos matriculados. Pero ao mesmo tempo, e a 100 metros, o Departamento de Educación doou preto de 70 mil euros anuais nos últimos anos ás aulas privadas do primeiro ciclo de educación infantil no centro privado concertado. Ademais, garántese aos nenos matriculados en aulas privadas o acceso á escola no propio centro e aos nenos matriculados en escolas infantís públicas que participen no proceso de admisión que estableza o propio Departamento de Educación. Isto mesmo ocorre en todos os barrios e municipios da CAPV.

Son moitos máis os mecanismos que o PNV e o PSE establecen para pór en mellor punto de partida aos fillos de familias que optan por determinados centros concertados. Neste sentido, son vergoñosos os intentos de invisibilizar estas situacións de privilexio financiadas con diñeiro público. Curiosamente, a intención de introducir estes e outros temas baixo a alfombra non vén da man do goberno. Outros axentes, moitos deles progresistas, prefiren mirar cara a outro lado, argumentando a necesidade de superar a dicotomía público-privada.

En calquera caso, a evidencia mostra que a política educativa do PNV e do PSE, baseada na garantía da "liberdade de elección de centro" para determinadas familias, supón reforzar a segregación social e, sen necesidade diso, incrementar o gasto educativo. A duplicidade e exceso de oferta de servizos implican unha menor segregación escolar e cohesión social. Por todo iso, desde STEILAS esiximos que se eliminen as políticas educativas neoliberais, arbitrariedades e irregularidades que promoven a privatización do servizo educativo, que se invista máis na rede pública, que se priorice e que se sitúe no centro do sistema educativo, a única rede verdadeiramente universal e cohesionadora desde o punto de vista da xustiza social.