Mentres daba a coñecer as eleccións xerais no Reino Unido, un domingo frío e chuvioso de decembro, reuninme con media ducia de activistas que seguían a campaña dos laboristas, que chamaban ás portas das súas casas. Un deles díxome simplemente: «Hoxe estou a favor de Corbyn; en 2014 fixen campaña a favor da independencia, tamén do grupo, e volveremos facelo si o Partido Conservador de Boris Johnson consegue a maioría absoluta». Quedei sorprendido, e, ao reflexionar, non sei por que.

Desde a perspectiva de Euskal Herria, o tema da independencia en Escocia non é identitario, é cuestión de democracia. O que eles votaron é que non ten peso nas decisións. En definitiva, Inglaterra sitúase no 85% do Reino Unido, mentres que Escocia apenas supera o 8%. Inglaterra virou á dereita polo brexit e Escocia á esquerda polo brexit e pola permanencia en Europa.

O referendo de 2014 foi gañado polos unionistas con dez puntos de diferenza (45% si/55% non); a enquisa publicada o 18 de agosto revela unha clara contraposición: o independentismo avantaxa en dez puntos ao unionismo (55% si/45% non, Panelbase).

E o que nunca sucedeu: en todas as enquisas que se realizaron desde xuño, desde hai tres meses, o independentismo xa aparece antes (WhatScotlandThinks.org).

O Brexit impúxoselles, a pesar de que unha gran maioría dos escoceses votou en contra (62/38%). E nos últimos tempos, o COVID-19 foi aínda máis decisivo que o tema europeo.

O 79% dos escoceses afirma que a xestión de Nicola Sturgeon é boa para facer fronte á pandemia, fronte ao 23% que di iso de Boris Johnson. E aos unionistas preocúpalles que entre os que votaron a favor do brexit e do unionismo tamén a aprobación da xestión de Sturgeon é superior á de Johnson e con diferenza.

Isto fai pensar que a xestión da COVID-19 deu un impulso ao independentismo nos últimos meses.

Boris Johnson é un dos principais problemas que ten o unionismo, e non ten un líder que lle faga sombra a Sturgeon na propia Escocia. O Partido laborista afundiuse, quitoulle a maioría que tivo en décadas. O Partido Conservador foi a segunda forza máis votada nas últimas eleccións, impulsada polo liderado de Ruth Davidson no poder. Pero o carismático político conservador deixou o cargo, non se uniu ao brexit e a Boris Johnson, e nin sequera presentarase nas eleccións de maio.

Por tanto, todas as enquisas e todos os indicios apuntan a que o SNP está en camiño de lograr a maioría absoluta nas eleccións do próximo maio.

Pero... Un dos maiores riscos para o SNP, se non o máis grande, é a división doméstica: Alex Salmond vs.

O xuízo contra Salmond celebrouse o pasado mes de marzo, acusado de once delitos de agresión sexual e un de tentativa de violación perpetrados na súa maioría. Ouvíranlle dicir ao seu avogado que Salmond era despreciable cando ía en tren, pero que a conduta criminal era outra cousa.

Un xurado composto por oito mulleres e cinco homes declarou a súa inocencia. Era o 20 de marzo, cando a pandemia comezou a espertar o pánico, e a noticia tivo un eco modesto.

Pero ante o tribunal, Salmond reiterou que o asunto foi unha conspiración para excluír da política a Escocia, organizada desde o alto nivel do goberno escocés. Nicola Sturgeon di que iso é un disparate.

Mesmo antes do xuízo criminal, Salmond demandou ao goberno escocés e gañou. O propio Goberno recoñeceu que a investigación sobre o seu ex xefe non foi satisfactoria e que lle custaron 500.000 libras dos petos dos escoceses. Para iso, púxose en marcha unha comisión parlamentaria na que se prevé que Salmond e Sturgeon respondan as preguntas que se lles formulen ao redor deste asunto.

A Sturgeon pódelle prexudicar si atópanse contradicións en canto a cando e que sabía obrigado a revelar. Pero o presidente do Goberno de Escocia é un avogado para saber que e como se pode dicir.

Non lle gustan todos os afiliados, critícanlle aquí e alá por reunir demasiado poder no SNP; o seu marido, Peter Murrell, é o director xeral do partido.

Salmond ten os seus partidarios, e aos independentistas máis duros gustaríalles a súa valentía; Sturgeon non lle gusta a pinza, é un político máis cauto.

No tema do Brexit, presionar foi xunto ás súas estratexias europeístas unionistas. Tamén pediu o mesmo trato que a Irlanda do Norte para que siga na órbita da Unión Europea. O argumento do SNP pasa agora de que a súa voz non é escoitada e que se en maio alcanza a maioría absoluta, ten o mandato de pedir unha segunda consulta sobre a independencia.

Para poder celebrar o referendo, por suposto, Sturgeon necesita o consenso do Goberno británico, mentres que Johnson xa dixo que non vai aceptar a segunda consulta soberanista. David Cameron tamén o dixo e rendeuse. O outro é o camiño do federalismo: O líder dos laboristas, Keir Starmer, apostou por dar máis competencias a Escocia e por evitar o referendo.

E está por ver como se vai a materializar o brexit a final de ano: se o acordo comercial vaise a pactar ou non coa Unión Europea, se vai ser un caos e como vai afectar a Escocia e a todo o Reino Unido e, por suposto, á Unión Europea. Quen sabe?

E, por suposto, aínda estamos no medio da pandemia, e quedan nove meses para as eleccións en Escocia.

* Ane Roteta é correspondente de EiTB en Londres.