A pandemia do coronavirus provocou na Europa occidental o maior descenso da esperanza de vida tras ser boa desde a Segunda Guerra Mundial. Nun recente estudo publicado pola revista International Journal of Epidemiology, analizáronse datos de 29 países e en 27 observouse que o número de anos de vida da poboación descendeu considerablemente entre 2019-2020 respecto de 2015 e 2019.

A esperanza de vida das mulleres acurtouse durante máis dun ano en oito países: No conxunto do Estado español, a perda foi dun ano e medio de duración. No caso dos homes, a diminución da esperanza de vida durante máis dun ano produciuse en once países. En Lituania, EE.UU., Bulgaria e Polonia esta cifra foi superior a un ano e medio: nos dous primeiros países a perda foi de 1,7 anos e en Polonia de 2,2 anos, respectivamente.

O factor que máis influíu na diminución da esperanza de vida foi a alta taxa de mortalidade na poboación máis numerosa. O maior número de mortes por coronavirus produciuse entre a poboación maior de 60 anos, o que provocou o envorco das estatísticas. En particular, Polonia, Estados Unidos e España son os países onde máis baixou a esperanza de vida neste tramo, ao reducirse 1,4 anos.

A elevada taxa de mortalidade dos maiores de 80 anos afecto sobre todo á esperanza de vida das mulleres, que viven de media máis que os homes. Con todo, en xeral, entre os homes rexístrase o maior descenso da esperanza de vida, salvo en España, Eslovenia e Irlanda.

Cabe destacar que a diminución da poboación menor de 60 anos tamén foi importante nalgunhas das comarcas analizadas. Así, os países nos que máis diminuíu a esperanza de vida destes colectivo —EEUU, Lituania e Bulgaria— foron os que experimentaron os maiores descensos globais da esperanza de vida.

Pobreza e racismo, asasino

De feito, nestes países o aumento da mortalidade débese a outros factores que non son o coronavirus. Na Europa do Leste, as perdas da poboación de entre 60 e 79 anos foron as que condicionaron o descenso da esperanza de vida. Segundo o estudo, esta tendencia mostra o retroceso sanitario nos países do leste respecto da Europa occidental, xa que existe unha falta de recursos para combater as enfermidades cardiovasculares “nestas idades nas que se producen máis comorbilidad e vulnerabilidade”.

Noutros países onde a esperanza de vida descendeu, tamén se observan tendencias similares nalgunhas partes da poboación. No caso de Brasil e México, púxose de manifesto que a pobreza tivo un impacto significativo na taxa de mortalidade. Así mesmo, en Estados Unidos, as comunidades de negros e latinos sufriron as consecuencias máis graves da pandemia: en comparación co resto da poboación, a taxa de mortalidade foi tres veces superior nesta poboación, especialmente entre os mozos en idade laboral. O informe resume que “a falta de paridade e o racismo estrutural para acceder ao sistema sanitario entre as persoas en idade laboral poden axudar a explicar esas altas taxas de mortalidade”.

Atrasos nos tratamentos

Tamén se atribúe á organización do sistema sanitario a alta mortalidade dos colectivos que non faleceron pola enfermidade do coronavirus. De feito, as corentenas que se produciron durante a pandemia supuxeron unha redución no número de falecidos por accidente, aínda que “os atrasos no tratamento do cancro ou enfermidades cardiovasculares” aumentaron esta taxa de mortalidade.