Falta menos dun mes para as eleccións e só dúas semanas para iniciar oficialmente a campaña. Os dous primeiros golpes canónicos xa se produciron. Unha pola administración, que realizou o sorteo dos cidadáns que van votar nos colexios electorais, e outra polos partidos políticos que publicaron as listas de candidatos cunha cola de 48 horas. E así subiron outra marcha na maquinaria de electrodomésticos.

A política institucional de Euskal Erdia empezou a meterse na locución, pero seguen na súa presentación. Segundo a casa de enquisas Gizaker, tanto Pradales como Otxandiano son agora bastante máis coñecidos que cando se coñeceron os candidatos á presidencia. Pero non tanto. Pradales, por exemplo, pregunta cun breve vídeo como é “o teu Euskadi”. Vídeo vertical, en branco e negro, ao estilo dos lanzamentos realizados por unha importante entidade bancaria... Para chegar aos mozos? Pronto comezarán a participar nos podcasts en formato latexa-night, ao fío de Pedro Sánchez, que parece que a súa presenza nA rica e a quinqui beneficioulle –lectura que fixo A Naval–.

Outras imaxes que completan os planos de Pradales son os catiuscos para traballar na horta, as mans que sementan unha semente, outros tecleando o computador, un pescador, as máquinas dun taller, a muller co neno en brazos… Referencias ao sector primario e secundario, ao emprego, á riqueza e, de forma explícita, á convivencia e á convivencia.

Nin sequera alude á saúde, si non se quixo tocar esa rama de forma transversal co termo “benestar”. Podía pór aí o foco, pero non o fixo así, e iso parece que parece que o PNV ten intención de falar pouco da saúde de Osakidetza. En relación coa campaña, é posible que o actual Goberno non queira chocar demasiado coas novas forzas nacionalistas.

Ao comezo da semana, Pradales comprometeuse a establecer, si fose presidente, a quenda do médico de familia nun prazo máximo de 48 horas. Pero ao retroceder un mes na hemeroteca dáse conta de que un deles foi “confirmado” polo actual conselleiro de Sanidade a principios de febreiro, nun pleno, que Osakidetza está a actuar por baixo dese límite. Ademais, Sagardui dicía que Osakidetza está “a se recuperar” ben, cumprindo os obxectivos marcados. Estas declaracións tamén deben contextualizarse, co obxectivo de responder indirectamente a Pradales, que reivindicou días antes a necesidade de "mellorar" a Osakidetza. Parece que se enredaron as necesidadades para defender as propias situacións.

Neste contexto obstaculizado, EH Bildu presentou unha proposta que marcará o eixo das súas políticas sanitarias. Entre outras cuestións, chama a atención a folla de ruta sobre a transformación da política de persoal. Manifesta que non lles parece correcto que o persoal sanitario traballe simultaneamente no público e no privado, e moito menos nos que teñen responsabilidades máis grosas. Con todo, a proposta non inclúe aos xefes de liña, só no Diario Vasco. É casulidad? Por que deixalo nun segundo plano? Seica porque provocaría unha crispación e unha perda de votos deses médicos?

Por encima de todo, si a última semana deu algo, houbo un exercicio de confirmación de titular: segundo a enquisa EiTB Focus, nos parlamentarios, pode haber un empate entre o PNV e EH Bildu. E, en minúscula, o ilustrativo é que si se elixe un goberno de coalición, a maioría priorizaría a alianza entre PNV e EH Bildu.

O ciclo electoral do Centro Vasco necesita un pouco de crispación, porque os fanáticos, si non, mirarán a Cataluña. Os dous candidatos principais falan de “mellorar” a Osakidetza, pero queda algo por facer na ferida. Si pódese producir un cambio, a xente necesita ilusión, e para ter ilusión necesítanse as bases do que realmente pode ser un cambio reformista. É dicir, propostas concretas e promesas. E, inevitablemente, algunhas ideas deberían provocar convulsións. Non parece conveniente para ninguén. Na loita polo poder é máis fácil caer en xeneralidades, e tamén é fácil, cando non ves a oportunidade, manterse firme na dureza.