Aínda son moito menos os que pon aos seus fillos o primeiro apelido da nai
- En Hego Euskal Herria a lei permite que o primeiro apelido do fillo sexa o da nai, aínda que socialmente a paridade aínda está lonxe. A tradición patriarcal, a inercia, a mala acollida do seu pai (e da súa familia), mesmo como unha ofensa… seguen tendo peso, ao parecer.
Desde 2017, no caso das parellas heterosexuais, pódese decidir si o primeiro apelido é o de pai ou o de nai no Estado español, sen achegar documentos. E a partir de 2021, hai que especificar que apelido quéreslle pór primeiro, é dicir, non é o de pai se non se di o contrario, como até entón. Pois ben, desde a modificación da lei de 2021 até agora, só o 11,1% puxo ao seu fillo o apelido da súa nai, primeiro no Estado español. Noutras palabras, o 88,9% dos nenos nados nos últimos tres anos teñen o apelido do seu pai.
Evidentemente, costa dar a volta á inercia patriarcal, neste caso si, o peso dos costumes e tradicións é grande, e por iso, pór o apelido da primeira nai ao neno é "infrinxir a regra" para algúns, raro, diferente, sinal de que por algo se fixo. E hai quen entende que iso de "algo" é unha actitude hostil cara ao seu pai, aínda que non teña nin pés nin cabeza. Porque moitos homes seguen considerándoo como un deshonor non ir primeiro o apelido do seu pai, o "perder" o apelido, coma se fose descartado. Así se di nun artigo dO País. Curiosamente, considérase normal que o apelido da nai non vaia primeiro e que "perda" o seu apelido. "Normalizamos a eliminación da muller", di o artigo, que recolle o escrito.
Algúns homes consideran deshonroso que o apelido do pai non fose o primeiro, que o apelido "se perda", coma se fose descartado. Considérase normal que o apelido da nai non vaia primeiro
Por que de mamá primeiro?
A lexislación española simplificou o cambio en 2017 e, segundo os datos de 2022, só o 0,5% dos españois utilizouno para dar preferencia ao apelido da súa nai. Dous anos despois, o dato sobe até o 11,1%, moi lonxe aínda da igualdade, aínda que tamén pode ser un reflexo dun progresivo cambio de tendencia.
Porque a muller se levou o peso do embarazo e para recoñecelo, ou porque o apelido do seu pai segue sendo unha práctica de feminismo, son algúns dos argumentos das parellas que pon primeiro o apelido da muller. Pero tamén se teñen en conta outros criterios: cal é o apelido preferido da parella, cal é o apelido máis insólito, ou o vasco, alfabeticamente pode influír en que o apelido comece pola A ou pola Z... -Primeiro elixa o seu nome e que llo leve o meu apelido.
En Ipar Euskal Herria tamén se pode elixir que o primeiro apelido sexa o da nai, pero se non se indica expresamente, automaticamente asígnaselle o de pai no caso de parellas casadas. Fíxache que no Estado francés aínda se mantén unha tradición: que a muller case co apelido do home.
Martxoak 8an egindako pintaketak gainetik margotu dituzte ikur faxistekin Zuberoako hiriburuan. Horren aurrean elkarretaratzera deitu dute, astelehenean.
Martxoaren 8a Getxo bere bizitokian igaro du: kumbia dekolonial eta antiarrazista topaketa antolatu du Algortako Herriko Tabernan, Abianen, Hija del Nopal DJrekin batera.
Argentinatik Getxora migratu zen Celeste Agüero, kantutegi herrikoi batekin eta poesia xuxurlatzeko... [+]
Mugimendu feministak manifestazioak egin ditu goizean Donostian, Gasteizen eta Iruñean eta arratsaldean Baionan eta Bilbon. Oinarrizko irakurketa partekatu dute, eta horri gehitu diote hiri bakoitzean bertako problematika, eragile eta ekimenen erreferentzia.
Bilgune Feministak Heldulekuak argi, Euskal Herria feminista leloa baliatu du M8an, azpimarratzeko feminismoak ematen dituela “datorrenari aurre egiteko tresnak”, eta gogorarazteko faxismoaren gorakadaren testuinguru hau helduleku horretatik irakurri eta borrokatu... [+]
MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]
Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da... [+]
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.
Euskal Herriko Bilgune Feministak deituta elkarretaratzea egin dute Hernanin Iratxe Sorzabali elkartasuna adierazi eta "babes osoa" emateko. Inkomunikatuta egon zen uneak berriz ere epailearen aurrean kontatu behar izatea, "bizi izandakoak utzitako ondorioen... [+]
Lantzeko inauteri txikien kalejira ikusle guztien begietara urtero modukoa izan zen. Txatxoak, Zaldiko, Ziripot eta Miel Otxin herriko ostatuko ganbaratik jaitsi eta herritik barna bira egin zuten txistularien laguntzarekin. Askok, ordea, ez zekiten une historiko bat bizitzen... [+]
Martxoaren 6an 11:00etan Bilbon eta Iruñean mobilizazioak egingo dituzte sindikatuek, patronalak eta Eusko Jaurlaritza zein Nafarroako Gobernua interpelatzeko, zaintza eskubide kolektiboari dagokionez.
Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]
Martxoak 8a heltzear da beste urtebetez, eta nahiz eta zenbaitek erabiltzen duten urtean behin beren irudia morez margotzeko soilik, feministek kaleak aldarriz betetzeko baliatzen dute egun seinalatu hau. 2020an, duela bost urte, milaka emakumek elkarrekin oihukatu zuten euren... [+]