Cando utilizamos produtos químicos industriais en fertilizantes estamos a quitar a vida á terra. No canto de acender a terra, estamos a queimarnos, estamos a morrernos. Se a fertilización química faise continua, a esterilización da terra prodúcese despois: terra chea de alimentos pero encadeada, na que as raíces non poden recoller estes alimentos. A planta que hai sobre a terra verase como en estado de debilidade, debilidade, fraqueza das cadeiras, e non colleita. Estas terras recupéranse con dificultade e a solución é peor: hidropónico, é dicir, produción de colleitas con plantas que non tocan terra, que químico, o último!

Para que isto non ocorra non temos máis remedio que recorrer ao abono orgánico. En lugar de destinar todo o “residuo” orgánico que xera o noso estilo de vida ás incineradoras asasinas, deberiamos removelo e convertelo en abono, e de volta, en alimento, en terra.

O máis habitual é que os estiércoles abrándense ou curtidos, pero non é novo para os nosos agricultores o que leven en cru alimentos verdes, frescos, inmaturos. Pero parece que si. A aplicación das plantas á terra no seu cru denomínase agora abono verde. Non coñezo un nome para iso, pero se fixo moito sen un nome.

O principal obxectivo do abono verde é a cura do terreo. Manter ou levar a mellores condicións a estrutura física e química da terra. Cumpre a palabra fertilizante na súa totalidade, achega moitos beneficios á terra, pero tamén a engorda, cultiva a terra en profundidade, aumenta os alimentos subxacentes, evita a erosión superficial, enriquece o ciclo de vida da terra, etc. Para a elaboración do abono verde seméntase unha mestura de horta e campo nos anacos de terra vermella non utilizados. Estas plantas, cando chegan á madurez e van florecer, córtanse e mestúranse coa terra. Este é o abono verde, cru. O corte faise agora mesmo, para que a planta teña a forza dunha nova suor e dea á terra. Alguén ten un nome en eúscaro que non sexa o “abono verde” para este traballo? Ou algunha nova proposta de nome?

As táboas ou os campos das hortas, abandonados no outono e que agora están “baleiros” sen verduras ou plantas cultivadas, aínda que non se sementaron nada, están colonizados por moitas plantas. Cada un deles, na súa xusta medida, traballa como abono verde. Diría que un é coñecido en todas partes: sapelar (Stellaria media) ou sapabelar, ou txabarkoi, ou albaricoque, ou arpela, ou... Trátase dun sopapo de herba que xorde no outono nas terras cultivadas, naturalmente moi fertilizadas, e florece agora. Cando floreceu dise que chegou a primavera. Come moi a gusto coa fame de verde que ten o gando nesta época do ano, pero hai que darlle coidado porque se infla. Cando floreceu chegou a hora de cultivar a terra. Na nosa casa floreceu a finais de xaneiro e comezou unha nova tempada da horta.