O 11 de marzo de 2020 a Organización Mundial da Saúde dixo que o coronavirus podería considerarse unha pandemia. O director xeral de Adhanom, Tedros Adhanom, falou en rolda de prensa habitual sobre a COVID-19 durante as dúas semanas anteriores, nas que se multiplicou por 13 o número de casos fóra de China e triplicouse o número de países afectados. Naquel momento había 118.000 contagios en 114 países, 4.300 persoas perderon a vida e outros centros hospitalarios coa esperanza de recuperarse. Italia era o segundo país con máis positivos e o Estado español tiña máis de 2.000 positivos.

Aquela tarde, as palabras do xefe da OMS foron moi claras: "Estamos moi preocupados tanto polos niveis preocupantes de expansión e angustia como polo grao de inacción". Por iso, a OMS concluíu que o COVID-19 era unha "pandemia", a primeira que causou o coronavirus na historia. Pouco despois, confirmouse que Europa se converteu no seu epicentro.

Nun informe preliminar, publicado en xaneiro , o grupo de expertos independentes que analiza a resposta internacional COVID-19 pregúntase si a OMS utilizase anteriormente o termo "pandemia" para beneficiar a evolución da situación. "Este termo non se utiliza nin se define no Regulamento Sanitario Internacional, pero o seu uso serve para pór de relevo a gravidade dun problema de saúde. A OMS non utilizou este termo até o 11 de marzo".

Propostas de cambio de sistema de alertas

Para a declaración de emerxencia internacional, a OMS esixe tres criterios: que se trate dun acontecemento extraordinario, que se converta nun risco para a saúde pública doutros países a través da expansión internacional e que se requira unha resposta internacional coordinado.

O diario.é sinala que son moitos os expertos que están a propor reforzar os criterios para declarar unha emerxencia de saúde pública, cambiar os sistemas de notificación e alerta, así como crear unha comisión de emerxencia permanente, transparente e politicamente protexida. É posible que o debate se intensifique de face á Conferencia Mundial da Saúde que se celebrará en maio.

A opinión clara do grupo de expertos independentes que analizan a resposta ao COVID-19 atópase no informe preliminar: "O mundo non estaba preparado para unha pandemia e ten que facelo mellor". Cren que o sistema de alerta pandémica mundial non cumpre a súa función. "Os compoñentes básicos do sistema son lentos, molestos e non determinantes", engadiu. Segundo informaron ao equipo de expertos, a maioría das alertas chegan á OMS por noticias ou redes sociais e, segundo engade, sabe que se crearon plataformas para recompilar información sobre epidemias procedentes de fontes non tradicionais ou de accesos abertos.