É a continuación dunha longa tradición do Estado francés, que algúns axentes denunciaron en voz baixa por numerosos altos e funcionarios, e que ven perigar. A xestión dos bosques públicos corre a cargo da Sociedade Pública Forestal ONF desde 1965, tras ser herdada por outras entidades denominadas anteriormente. Nos últimos meses, varias asociacións de defensa ambiental e sindicatos de traballadores e traballadoras da ONF tamén denuncian a folga de privatización da xestión. Na oficina de Sohüta, en 2002, había dezanove funcionarios, na actualidade son dez. No ámbito estatal, o 60% dos empregados son funcionarios e o resto son de réxime privado, mentres que desde o ano pasado xa non se admiten novos funcionarios.

O portavoz do departamento do sindicato maioritario da organización Snupfen Solidaires, Ramuntxo Teletxea, resume a situación: “A ONF soporta o movemento neoliberal plenamente nas últimas décadas”. É o mesmo que ocorre na sanidade ou no ensino nas súas propias oracións, “O neoliberalismo é iso: Un Estado realmente rápido, que todo trátao, reducindo o número de funcionarios e pondo ás xentes en competencia a todos os niveis, provocando a precarización do oficio”.

Servizo público forestal

A xestión dos bosques públicos está en mans da ONF, xa sexan bosques de Estado, dos pobos, ou como en Zuberoa, das institucións interpueblos, como é o caso do Síntoma de Zuberoa. A entidade xestiona o 27% dos bosques de todo o territorio francés. Ten tres misións principais que cumprir historicamente: a venda da madeira, a conservación da biodiversidade e o aseguramiento da información do público.

No departamento, si a produción de madeira é “grande” segundo Teletxea: 110.000 metros cúbicos por ano. O representante do sindicato dá unha pista, dentro das misións que ten ONF, para dar a entender o servizo público que certifica: “Existe unha antinomia entre a produción e a protección da biodiversidade, pero estamos aí para xestionar ese paradoxo”. Aínda que non mencione a privatización da selva, ve que se dificultou a conservación da biodiversidade: “o feito de que cada vez haxa menos traballadores e traballadoras nun campo tan amplo fai difícil que todo o traballo siga ben”.

Cando cada funcionario teña diferentes bosques baixo a súa custodia, xestionados en colaboración con pobos ou institucións públicas. A xestión da selva depende dos plans sostibles como a árbore que se vende, que marcan para que o comprador saiba o que ten que cortar. Os funcionarios aseguran o control tras o corte. “Aquí hai o oso, a gran tetra e toda a fauna e o micro fauna están presentes na forma de traballar e xestionar a selva”, relata Teletxea.

Camiño de privatización

O portavoz do sindicato considera que a orientación que recibiu a ONF desde 2002, polas diferentes reformas, “baséase en cantidades” e “iso impulsa de forma automática a orientación á produción e á industrialización da selva. A orientación é proporcionada”. As consecuencias desta nova orientación non se deixan ver nos relatos de Teletxea, xa que os tempos da selva son longos. O que agora se fai terá consecuencias en 30 ou 40 anos. Pero ten claro que os danos serán: “O neoliberalismo é unha lóxica a curto prazo e moi prexudicial para o medio ambiente”.

Desde hai tempo, ONF colaborou cos diferentes pobos e entidades públicas propietarias dos bosques públicos: aconséllalles como xestionar a selva e, unha vez aceptados os avances, leva a cabo diferentes obras. “Si hai moita confianza”, en palabras dos traballadores. Pero este tipo de xestión ten un custo de 200 millóns de euros en Francia, xa que os gastos da xestión forestal xeneral son superiores aos beneficios da venda de madeira.

A participación económica do Estado, a “compensación”, foise reducindo. Ademais, un pobo con bosques públicos debe pagar unha nova grava miúda para cubrir os gastos da ONF: dous euros por hectárea ao ano. Teletrabajo: “Algúns pobos están cansados de pagar, outros son máis rápidos e prefiren retelos como xestores da súa selva. Pero a nivel de Francia, algúns pobos preguntaron por abrir a xestión da súa selva ás empresas privadas”, queixábase Teletxea.

Até agora o Estado só recoñece á ONF para a xestión dos bosques públicos, pero as diversas organizacións de vixilancia ambiental sospeitan que isto pode cambiar. Durante unha manifestación en defensa da ONF na cidade de Saint-Bonnet-Tronçais, o manifesto asinado por vinte organizacións afirmou: “As vías de privatización e industrialización que adoptou a ONF deberán repensarse tendo en conta o que está en xogo para a sociedade actual na selva (clima, biodiversidade, emprego e economía)”.