Na zona de Urola Costa tamén se lle coñece como colar vermello, e con razón, porque todos temos a imaxe dun grupo de voitres alimentándose ao redor dun animal morto na cabeza, os voitres coa cabeza e o pescozo cheos de sangue. Estas imaxes poden ser bastante duras e “gore”, e aínda que isto fomente a mala fama do voitre, son aves imprescindibles para o benestar do ser humano e do ecosistema.

Os voitres leonados aliméntanse de animais mortos, é dicir, son carnazal. Cando comen carne de animais recentemente sacrificados, non dan tempo a que podrezan, polo que evitan o crecemento dos patóxenos perigosos que poden aparecer no momento da putrefacción. Sen a presenza dun voitre, os animais mortos tardarían catro veces máis en descomporse. Si tarda moito en descomporse un cadáver, é un punto de infección para outras especies e si faleceu por mor dunha enfermidade, máis aínda. En consecuencia, si inféctanse os seres vivos que se achegan ao corpo, pódese propagar a enfermidade entre os animais aos animais de granxa ou domésticos, e auméntanse as posibilidades de chegar a eles. Sen o lume, a incineración industrial do animal falecido sería unha oportunidade, pero isto non sempre é posible e posible, é un gasto económico. Ademais, ao evitar a propagación de enfermidades de animais mortos, estas enfermidades afórrannos o diñeiro que habería que gastar para tratar tanto en animais como en seres humanos.

E como é posible que os voitres coman a masacre e non póñanse enfermos? O pH do estómago destes animais é tan acedo que pode acabar cos patóxenos que poden haber na matanza. Pero as matanzas non se atopan todos os días, polo que estas aves poden reducir drasticamente o seu metabolismo e alargar o xaxún até atopar o alimento. Poden pasar dous ou tres semanas en xaxún. Os investigadores observan que as distancias en busca de alimentos son dunha media de 141 km, aínda que varían en función da estación: no inverno as distancias son máis curtas, quedan máis cerca do catre e no verán son máis longas. De cando en vez saen dos seus territorios e fan longas distancias, que poden chegar aos 1.750 km.

A maioría vimos voar voitres leonados, sen mover as ás e dando voltas. Isto é debido a que utilizan correntes térmicas para voar sen enerxía. As correntes térmicas son columnas de aire quente que se producen ao quentarse o aire e desprázanse cara arriba. Os voitres aproveitan estas columnas para gañar altura co aire. Pero se ven un grupo de voitres dando voltas e perdendo altura, iso si, é sinal de que atoparon unha masacre.

A pesar do bo estado actual da poboación de voitre arre no País Vasco, os principais problemas de conservación que sofre a especie son: mortes por veleno, caza ilegal, liñas eléctricas e muíños de vento, diminución da cantidade de comida dispoñible, cambios nos hábitos gandeiros e unha aplicación estrita da normativa sanitaria para a xestión de animais mortos. Os envelenamentos secundarios atribúense á inxestión dos tratamentos sanitarios que se utilizan para facer fronte ás enfermidades do gando. De feito, ao inxerir a carne do gando que recibiu estes tratamentos sanitarios, o voitre devora tamén o tratamento e causa dano ou morte á ave. Para evitalo, o uso do diclofenacol debería ser prohibido e substituído por produtos menos nocivos.

SAI ARREA Gyps fulvus

GRUPO: Vertebrado / Ave.
TALLA: Moquino-cola 95-110 cm. Lonxitude Sur 230-265 cm.
ONDE VIVE? En roquedos, en espazos abertos.
Que come? Unha matanza.
NIVEL DE PROTECCIÓN Está protexida a nivel europeo.