Máis aló dos móbiles, as tabletas, os computadores e as pantallas en xeral, os movementos cidadáns que se están xestando, puxeron de manifesto a necesidade de reflexionar sobre a preponderancia das nosas vidas. O movemento off naceu hai uns meses no Estado español e recibiu numerosos apoios, entre os que se atopan os asinantes da declaración de Euskal Herria. Reclaman que o desenvolvemento tecnolóxico estea ao servizo dos seres humanos, non ao revés, e denuncian o control da tecnoloxía liderada polos intereses das grandes empresas, o “uso indiscriminado da tecnoloxía” e a “vulneración de datos persoais”. Din que ante cada nova tecnoloxía é necesario establecer protocolos, garantir a posibilidade de desconexión, promover a formación…

“A educación debe axudar a limitar a hiperconexión”

O movemento Off puxo un foco especial na educación e na infancia e a mocidade. A educación debería axudar a reducir a hiperconexión, non a aumentar, pero se non é que a miúdo estamos a caer cegamente no resplandor da tecnoloxía dixital, en nome da modernidade. Pola contra, máis dunha voz xa cuestionou a crenza de que a tecnoloxía favorecerá a educación per se , e pola contra, advertiron de que pode ser prexudicial en varios ámbitos (sobre o tema que redactamos en profundidade en ARGIA: Que a fascinación pola tecnoloxía non cegue a educación).

O movemento Off expón cinco propostas para o ámbito educativo: garantir que os libros de aprendizaxe estean sempre en formato papel; utilizar as pantallas na aula soamente en situacións excepcionais (que non sexan os dispositivos dixitais parte da rutina diaria); asegurar o dereito á desconexión de alumnos, familias e profesores; que o dixital sexa un obxecto e non un recurso de aprendizaxe; e mentres isto non se consiga, ofrecer unha alternativa sen pantallas: ofrecer unha liña sen pantalla a todos os niveis para familias que soliciten o dereito á desconexión.

Estamos a avaliar a dixitalización das escolas?

No Estado francés tamén hai movementos preocupados pola velocidade que tomou a implementación das tecnoloxías dixitais na educación. “Convertemos as tabletas e os dispositivos dixitais no único elemento privilexiado ou privilexiado da aprendizaxe e, desta maneira, impulsamos aos alumnos a utilizar estes dispositivos para todo e para todo; non convertamos aos nenos en usuarios informados, senón en consumidores cativos suxeitos a algoritmos”, relata o colectivo de axentes da comunidade educativa CoLINE, tal e como contabamos en ARGIA. Denunciaron que se está normalizando a sobreexposición ás pantallas dos colexios e escribiron ao ministro francés de Educación pedindo que se debata e reflexione sobre o proceso de dixitalización que se está levando a cabo nos centros educativos: “O Ministerio da Educación Nacional francesa avalíao todo, excepto o uso da tecnoloxía. Desde hai anos, o modelo High School 4.0 xeneralizouse en varios centros educativos, e non teñen intención de avaliar o impacto, máis aínda, cuestionalo é ir en contra do progreso”.