O acto de colocación da placa terá lugar ás 12:00 horas e, segundo explicou o Consistorio, “do mesmo xeito que se fixo con outros actos de colocación de placas, realizarase unha pequena homenaxe. Na mesma participarán o alcalde de Donostia, Eneko Goia, representantes dos grupos municipais e familiares das vítimas”. Con iso, serán xa 32 as placas colocadas polo Concello para “recuperar a memoria e visibilizar no espazo público ás persoas que perderon a vida polo terrorismo e a violencia de base política”. O proxecto púxose en marcha fai dúas lexislaturas.
Natural de Orbaizeta (Navarra), Zabalza vivía en Altza, e era chofer da Compañía do Tranvía de San Sebastián e afiliado ao sindicato ELA. Na operación do seu arresto tamén foron detidos a súa parella, Idoia Aierbe, o seu primo Manuel Bizkai, dous dos seus irmáns, Patxi e Aitor, e o escritor Ion Arretxe, un dos detidos. Aierbe e Arretxe tamén foron torturados. O pasado sábado, Zabalza foi homenaxeado no Txoko de Mikel.
Recoñecida como vítima
Tras moitos anos de loita entre achegados de Zabalza, o Goberno Vasco recoñeceu a Zabalza como vítima en 2022, e o Goberno de Navarra tamén o fixo en maio deste ano. Trátase, por tanto, dun paso máis na declaración do caso da placa de Orbaizeta que vai colocar o Concello.
O Goberno de España, pola súa banda, mantén a versión oficial que estableceu fai case 40 anos e que cando lle levaron a verificar un zulo de ETA, fuxiu e afogouse no Bidasoa. Con todo, esta versión foi desmentida en máis dunha ocasión polo forense Pako Etxeberria, e en 2021 publicouse a gravación dunha conversación entre o capitán da Garda Civil Luís Alberto Perote, coronel do CESID (Centro Superior de Información da Defensa) e o xefe do cuartel de Intxaurrondo, Enrique Rodríguez Galindo: “Fóiselles polas mans, quedóuselles no interrogatorio”, dixo Gómez Nieto.
Por outra banda, os documentos do caso Zabalza seguen clasificados a pesar de que o presidente do Goberno español, Pedro Sánchez, mostrouse disposto a desclasificarse en 2022. Tampouco hai que esquecer que o pasado ano o Goberno de España aumentou o nivel do garda civil vinculado ao caso Arturo Espejo, impulsado polos ministros Margarita Robles e Fernando Grande-Marlaska.