A ciencia da fenología mostra moito. Dinos cando e como se desenvolve a vida das plantas: cando se incha o ollo, cando se abre a flor, cando se abren as follas, etc. En Axarquía, en Carcastillo e na nosa casa non van coincidir os espárragos (Asparagus officinalis), seguro, pero cando os espárragos móvense, exactamente igual que un, os garrapatas tamén se moven. É aí onde nos vestimos, alimentámonos.

Tamén temos o Lenzo (Foeniculum vulgare). Ten moitos nomes: anis-belar, milu-belar, miril-belar, mellu, miro, mieloi, mihulu, pukullu, erbasanta... Alguén mesmo recibiu o nome de verbena, que se utiliza case na súa totalidade para a herba medicinal Verbena officinalis. Tamén se lle coñece como Anado, e tamén como Ezamilua, pero estes nomes son na súa maioría usados para denominar Aneta (Anethum graveolens). Tamén coñecida como xarpota, na zona de Lapurdi, utilízase sobre todo para referirse á tomadura (Thymus vulgaris).

Pertence á familia de Anisa (Pimpinella anisum, á que algúns chaman anis-belar), e o mihilu ten un perfume moi fermoso que o unimos. O seu mellor beneficio para a saúde é o carminativo, é dicir, axuda a reducir a xeración de gases no aparello dixestivo, reducindo os ventos e os cólico. Un devandito clásico da Escola de Medicamento de Salerno (Schola Medica Salernitana), considerada a primeira universidade europea, di así: “Seme foeniculi pellit spiracula culi” (a semente do hinojo facilita a apertura do cu). Para iso é necesario realizar unha infusión de hinojo, ao pór a cunca de auga quente e ferver, engádeselle unha culleriña de froita previamente triturada nun morteiro ou nun pano. Tomar unha cunca despois de comer e cear. Aínda que axuda a liberarse, tamén é boa para tratar diarreas fedorento e ventosas.

Utilízase o mesmo remedio que a cunca para aumentar a doazón de leite de mama. Tamén goza de gran prestixio no coidado dos ollos, sobre todo para acougar as hinchaciones. Os españois levárono a todo o mundo e, ao parecer, as nais da panpa arxentina aínda se pasan a lingua pola boca e exhalan o alento nos ollos dos seus fillos.

As serpes tamén aman o hinojo, porque din que cando teñen que renovar a pel fano acariñándoo.

O gran botánico, farmacéutico e químico catalán Pío Font i Quer explica estes e os fermosos usos da curación das plantas en Plantas medicinais, 1962. O Dioscorides renovado no libro xigante. En casa de Mihilua fala de serpes, pero non de garras nin de medias.