O 3 de marzo segue sendo un día sinalado de mobilizacións e loita en Vitoria-Gasteiz, entre outras razóns porque as organizacións e os cidadáns alimentaron ano tras ano unha dobre virtude: manter unha memoria fresca da loita do pasado, unida e renovada á vez coas loitas da época. Non só coa clase traballadora, senón tamén coa loita nacional, a mocidade, os pensionistas ou o feminismo. Á Asociación 3 de Marzo hai que facer un recoñecemento especial nese sentido. Os poderes actuais puxéronse a alfombra vermella nos seus escudos subvencionados si admitísese abacelarse no pasado, pero decidiu seguir sendo incómoda. A asociación construíu pontes con outras loitas e o resto de loitas fixeron súa o 3 de Marzo, enchéndoo de contidos e actualizándoos cada cal desde o seu punto de vista.

Os últimos días foron reflexo diso unha vez máis. Realizáronse homenaxes, conferencias, xornadas, roldas de prensa, sabotaxes...

Día de mobilización

Ao longo da mañá, diferentes organizacións organizaron diversos actos e mobilizacións por separado. O Bloque de Mozos levou a cabo unha mobilización e durante uns minutos cortou a rúa Paz do Centro de Vitoria-Gasteiz. Xunto á igrexa de San Francisco, o movemento socialista de Vitoria-Gasteiz homenaxeou ao cinco traballadores asasinados pola policía. A escasos metros, na praza 3 de Marzo, EH Bildu fixo outro tanto nun acto nacional.

Como todos os anos, a homenaxe e a manifestación da tarde foron o punto de encontro de todos os movementos e sensibilidades. Convocadas pola asociación 3 de marzo e os sindicatos ESK, Steilas, LAB e ELA, miles de persoas tomaron as rúas de Vitoria-Gasteiz.

A manifestación partiu tras homenaxear a Pedro María Martínez Ocio, Francisco Aznar Clemente, Romualdo Barroso Chaparro, José Castillo García e Benvido Pereda Moral. Á cabeza da manifestación, os retratos do cinco folguistas falecidos e tras eles numerosas pancartas e reivindicacións: A iniciativa Memoria Gara, contra as forzas policiais, homenaxe a Jesús Fernández Naves, falecido recentemente... Os manifestantes corearon berros e percorreron o camiño entre a praza dos Foros de Zarama. Á altura do Museo Artium, un grupo de mozos envorcou un colector e agrediu á Ertzaintza con botellas, pero tras algúns momentos de tensión, a manifestación seguiu o seu camiño.

"Estes falecidos son do pobo"

No acto final, os organizadores reivindicaron a necesidade de loitar hoxe polo futuro mantendo a memoria do pasado. “Despois de 45 anos a loita continúa. Este pobo non deixou de organizarse e loitar contra esta pandemia de capitalismo”. Lembraron que no último ano a pobreza aumentou, que as fronteiras permanecen máis pechas ás persoas e abertas como sempre ás mercadorías, ou que a muller quere condenar aos heteropatriarcados á violencia machista e aos traballos de coidados precarizados. Denuncian que a pandemia demostrou "o pouco que coida o sistema aos seus coidadores". Os manifestantes lembraron ás folguistas de diferentes sectores e ás mulleres migradas, e fixeron un chamamento á loita.

"Somos o legado da loita contra aquela falsa transición. As loitas de hoxe son logros para as xeracións futuras". Os organizadores tiveron palabras de agradecemento para todos os que loitaron nas folgas de 1976. Antes de finalizar a mobilización cantando á Internacional e Eusko Gudariak, escoitouse desde os altofalantes a gravación da intervención de Jesús Fernández Naves na catedral nos funerais do 4 de marzo de 1976, conmocionando aos manifestantes. O berro de entón mantense fresco: "Estes falecidos son do pobo de Vitoria-Gasteiz", indicou a Ertzaintza nun comunicado.