En primeiro lugar, como está Patxi Ruiz física e psicoloxicamente?

Está fisicamente moi débil. A última vez que a vimos foi o luns: está moi delgada, ten 60 quilos de altura, 1.80 metros, e apenas podía camiñar, coa pel amarelada e a lingua moi inchada por non beber auga. Hai tres días que non ouriña. Ten a boca moi seca e poucas forzas, cústalle moito falar, faio moi lentamente. Ve dobre, cústalle enfocar a vista. Ten unha gran dificultade para centrar a atención e manter o diálogo. Os médicos de confianza de Patxi dixéronnos que todo isto é normal porque non chega osíxeno ao cerebro.

Desde o punto de vista mental está moi duro, até hoxe segue dicindo que se manterá firme nos seus obxectivos.

O risco de morte é inminente?

Si. O médico díxonos que Patxi pode ter un infarto en calquera momento. O risco de morte é real.

Falan todos os días con Ruiz?

Polas mañás fala coa súa nai e un amigo, polas tardes comigo. Acordamos que si el non chama, eu teño que chamar ao cárcere para saber si está ben.

Os feitos suceden a unha cadea de acontecementos cando Ruiz dá comezo a unha folga de fame e sede. Podes explicarnos que trouxo a esta situación?

Todo empezou porque o cárcere non adoptou ningunha medida de seguridade sanitaria neste estado de alarma. Patxi empezou a pór queixas no xulgado, e non tivo ningunha resposta, nin eu tampouco. Ante iso, decidiu facer protestas no patio: ás 9:00 da mañá, concentrarse cunha pancarta, de forma pacífica e sen problemas. Na última concentración concentráronse preto de 80 persoas, que participaron activamente. O sábado, 9 de maio, no calabozo, acudiron dous funcionarios, unha muller e o dono do módulo 8, que lle retiraron a pancarta, de moi mala maneira, dicíndolle que el era o responsable de todo e que tería consecuencias. Recibiu ameazas contra a súa vida.

Posteriormente, cando se atopaba só na cela, sufriu unha crise de ansiedade, causada polo medo que padecía. Neste contexto, realizou varias operacións no brazo. Na enfermaría puxéranlle nove grapas e o médico, por moi mala que fóra, non quixo proporcionarlle ningún tranquilizante para a dor, a pesar de que Patxi pedírallo. Só lle ofreceron un Valium.

Iso foi o sábado. O domingo, por unha banda, presentamos denuncias tanto no Xulgado de Garda de Murcia como no Xulgado Central de Vixilancia Penal de Madrid contra o funcionario por ameazas a Patxi. Pola súa banda, Patxi decidiu comezar unha folga de fame e sede ao día seguinte, luns, pola mañá.

Unha vez iniciada a folga de fame e sede por parte de Ruiz, cal é a postura do cárcere?

O cárcere está a ser moi mala, dálles igual que morra Patxi. O domingo baixamos de visita e entramos sen problemas. O luns volvemos ir e pedimos unha reunión ao director para falar da situación, e contestáronnos que, literalmente, a dirección non ten nada que ver connosco.

Ademais, pola mañá puxéronnos impedimentos para visitarnos con Patxi como avogado. Tivemos que chamar ao decanato, presentar unha denuncia, pedir mil... Ao principio deixábanme entrar a min, pero non ao meu compañeiro, logo a min e a el si, despois aos dous que non, logo si... mil voltas. Ao final ás 12:30 entrou o meu compañeiro, a min non me deixaron. Volvín aparecer ás 16:30 horas e puiden entrar sen ningún problema. Pero ao saír da visita tiña na porta ao subdirector e a outros dous empregados gritando por que volvín entrar.

Até fai tres ou catro días o cárcere dicía que non tiña noticias da folga de fame e sede de Francisco Ruiz Romero. Negaba os feitos. E até hoxe non fixeron nada. A enfermeira comezou fai uns catro días a tomar o peso e a temperatura de Patxi, pero o médico négase a atenderlle. Isto é unha irresponsabilidade médica, unha omisión do deber de socorro. Hoxe mesmo interporemos unha denuncia contra o médico.

Nos cárceres hai un protocolo para unha folga de fame e sede dun preso. Nel especifícase que os servizos médicos deben realizar un informe técnico diario, análise de sangue e outros. O médico non estivo con Patxi todos estes días e os informes que se fixeron só recollen datos moi superficiais: peso, temperatura, pulsaciones... pero deberían facerlle outro tipo de análise: nivel de potasio... en definitiva un seguimento. Este é o protocolo para todos os cárceres e non están a cumprirse.

O cárcere ofrécelle un soro intravenoso a Ruiz, non é así?

Si, ofreceulle levalo á enfermaría da prisión e alí púxolle soro. Patxi dixo que aceptará iso se o ordena un auto xudicial da Audiencia Nacional, o que lle obrigará a levalo ao hospital e porse o soro. O que pasa é que non se fía do que lle poden meter polas veas na enfermaría do cárcere. Quere que a Audiencia Nacional e o Tribunal Central estean a controlar todo, porque ten medo de que o cárcere faga algo en contra da súa vida.

Vostede comunicou a situación ao Xulgado Central de Vixilancia Penal, que a comunicou nun auto, no que dixo que está oficialmente informada. Pode cambiar a situación?

Pode cambialo, xa forzou o cárcere a enviar algo egitera.Txosten clínicas ao cárcere. Eu comuniquei ao xulgado de vixilancia que dez días despois non hai ningún informe, que o cárcere non seguiu o protocolo.

Puido estar Ruiz con médicos de confianza?

Ao principio pedimos que a psicóloga tivese a oportunidade de falar con Patxi e visitalo. Non temos resposta á visita, pero o luns permitíuselle chamar ao psicólogo. Nun principio dixéronlle que tería que quitar unha das listas dos dez teléfonos autorizados para as chamadas para chamar ao psicólogo, el negouse e finalmente o cárcere accedeu a non influír na lista. Durante media hora estivo a falar co psicólogo. Os médicos de confianza tamén nos pediron que nos atendan, de momento non temos resposta. O médico chamou ao cárcere para preguntar polo estado de Patxi, e respondéronlle que non lle darán ningunha información.

Que pide Ruiz para deixar a folga de fame e sede?

A súa reivindicación é que se retire do módulo 8 ao funcionario principal. De aí non se moverá. É ese funcionario o que lle ameazou contra a súa vida. Sempre lle din que pagará, que hai moitos presos que chegan pola mañá e seguen durmindo e que nunca se espertan. Durante os seus anos de prisión, Patxi viu a moitos presos mortos e sente verdadeiramente asustado. Di que prefire loitar a que pense que a súa nai se suicidou.

Estaba el nese módulo?

Si. Despois levárono ao módulo 6, que se chama de respecto, e na chamada de onte díxonos que tiñan que trasladarse a 10 para estar con tres máis.

Pode estar mellor aí?

Non sabemos, cando me chamou ás 18:00, estaba a recoller a cela para ir ao módulo 10, pero tampouco tiña forza para coller as súas cousas e levalas. Díxenlle que me axudase a outro prisioneiro. Desde entón non falamos.

Tras cambiar de módulo segue coa mesma reivindicación?

Si.

Ruiz leva anos no cárcere. Como está a ser a súa prisión?

Foi encarcerado hai dezaoito anos e quédanlle aínda doce máis por cumprir. Leva tres anos en Murcia. A relación co cárcere sempre foi moi mala, porque é un preso que reivindica moito os seus dereitos.

O 31 de decembro feriuse a si mesmo en sinal de protesta pola morte do seu fillo.

En Noitevella estableceuse unha comunicación telefónica coa súa nai, á que un funcionario cortou a chamada cando aínda quedaban máis de catro minutos de distancia. Patxi é moi sensible coa súa nai, o seu pai morreu hai un ano, e precisamente nese momento falaban do seu pai. Tal e como o fixo agora, o mozo lesionouse a modo de protesta cuns ferros de barba. Na parte superior do brazo, non tentaba cortarse as veas ou algo parecido.

Ve vostede a posibilidade de que Prisións acepte a petición de Ruiz?

Non.

Hai outra saída?

Chegada do Auto xudicial do Xulgado Central e traslado ao Hospital. Neste momento sería o camiño máis rápido posible. Así gañariamos tempo. A situación actual non se canto se pode alargar, pero non moito: hoxe é o décimo día de folga de fame e sede, e os médicos dixéronnos ao principio que podía durar uns cinco días.

Agora, desde a Audiencia Nacional, comezouse a presionar aos presos de eta. Onte [martes] ás 00:00 da noite no Xulgado de Vixilancia da Ertzaintza, a través dun comunicado, dixemos que Patxi está en folga de fame e sede desde a medianoite do 10 de maio. O xulgado apuntaba no seu auto que a folga comezou o pasado día 13 de agosto. E neste momento [mércores, 17:00 da tarde] comunicáronnos que o xulgado ordenou a prisión. Non é habitual que reaccione tan rapidamente. O tribunal esixiu ao cárcere o envío inmediato dun informe sobre a situación xeral de Patxi, non só sobre o seu estado de saúde. A Audiencia Nacional está a presionar ao cárcere por non enviar nada. O seguinte paso lóxico sería que o xulgado fixese un auto xudicial no que se lle impón un soro a Patxi.