Suor de maio
Pero, que maio pasounos? Tiven ante o fuciño cousas que nunca vira. E menos mal que no tempo que vivimos na prisión na que non podiamos ir lonxe de casa, si non atopariamos aos que son e non son...
Este mes de maio está a ser patoso, e iso tivo unha gran influencia, polo menos na miña contorna. A primeira das previsións foi o auxe da Sasiakacia (Robinia pseudoacacia). Dixen con esa flor: “Flor de Pasiacacia, anchoa en ouro”. O peor dos últimos anos. Este ano creo que os dous foron non ouro, senón pouco! O seguinte é o dos manzanos (Malus domestica), tamén delgado, raro. Na nosa casa existe un devandito que renovamos todos os anos coa floración do manzano: “Si non fose mellor a de marzo, mellor que nada a de abril e a de maio”. Este ano case todo o esplendor está a darse en maio, e como moi tarde, nos últimos dez días do mes aínda florece. O día duodécimo vin outra cousa estraña, nunca vista: o manzano e o castiñeiro (Castanea sativa), un á beira do outro, e ambos en flor. Aquí tedes as fotos, nos links de Instagram e Facebook da web Bizi Baratzea.
Houbo curiosos incidentes de suor. Na miña opinión, o feito de que este ano non haxa inverno tivo un efecto tremendo, e as plantas notárono! O frío é obrigatorio si quérese unha floración excelente. Sen frío, sen floración ou, si haino, moi pouco. Os manzanales deste ano.
Inverno inverno inverno, maio quere facer seu tamén, e aí veu a Lúa Crecente na quincena de mediados de mes, do 11 ao 25. A Lúa Crecente de Maio sempre foi sinalada: o aliso (Alnus glutinosa) deposítase na lúa Crecente de Maio. Parece mentira, pero en plena suor, no intervalo de maior crecemento do ano, cando está completamente entregado á hojaldre, hai que xulgalo e botalo. Porque queremos unha madeira de aliso flexible, tortuosa, adaptable... Trátase dunha madeira chea de suor, que non está completamente endurecida. Así nos equivocaremos facilmente. O mellor exemplo é o da cuberta de carros. Trátase dunha peza que se superpone á que levamos no carro. Na espada dianteira suxéitase cun pau e na traseira suxéitase á caixa. Para atalo inclínase e apértase entre dous ou tres persoas, de modo que a carga do carro, o helecho ou o trigo, a argoma ou a popa, a herba ou a palla non se perda nas balanzas dos camiños vagabundos. Esta flexibilidade do aliso é incrible até a vista. A lúa crecente de maio. A máis flexible dos flexibles. Espada traseira e dianteira, e paus de seudopausia para suxeitar. Flexibilidade afastada, rixidez e firmeza en pé. No inverno, sen suor e de falsa cordura na lúa menguante. Os máis ríxidos.
Udaberrian orain dela egun gutxi sartu gara eta intxaurrondoa dut maisu. Lasai sentitzen dut, konfiantzaz, bere prozesuan, ziklo berria hasten. Plan eta ohitura berriak hartu ditut apirilean, sasoitu naiz, bizitzan proiektu berriei heltzeko konfiantzaz, indarrez, sormen eta... [+]
Ohe beroan edo hotzean egiten da hobeto lo? Nik zalantzarik ez daukat: hotzean. Landare jaioberriek bero punttu bat nahiago dute, ordea. Udaberriko ekinozio garai hau aproposa da udako eta udazkeneko mokadu goxoak emango dizkiguten landareen haziak ereiteko.
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Itsasoan badira landareen itxura izan arren animalia harrapari diren izaki eder batzuk: anemonak. Kantauri itsasoan hainbat anemona espezie ditugun arren, bada bat, guztien artean bereziki erraz atzemateko aukera eskaintzen diguna: itsas-tomatea.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Sare sozialen kontra hitz egitea ondo dago, beno, nire inguruan ondo ikusia bezala dago sare sozialek dakartzaten kalteez eta txarkeriez aritzea; progre gelditzen da bat horrela jardunda, baina gaur alde hitz egin nahi dut. Ez ni optimista digitala nauzuelako, baizik eta sare... [+]
Bada Borda bat ilargian. Bai, bai, Borda izeneko krater bat badu ilargiak; talka krater edo astroblema bat da, ilargiaren ageriko aldean dago eta bere koordenadak 25º12’S 46º31’E dira; inguruan 11 krater satelite ditu. Akizen jaiotako Jean Charles Borda de... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ugaztunei eskainitako azken artikuluaren amaierako hitzak hurrengo animalia aurkezteko aitzakia paregabea dira. Bertan esaten genuen muturluzeak erreka “garbi eta txukunak” behar dituela, kutsadurarik gabeak baina elementu natural anitzekin. Animalia txiki horren... [+]
Mila milioika mintzo dira agintariak. CO2 isurketak konpentsatzeko neurri eraginkor gisa aurkeztuta, zuhaitz landaketei buruzko zifra alimaleak entzuten dira azken urteetan. Trantsiziorako bide interesgarria izan zitekeen, orain arteko oihanak zainduta eta bioaniztasuna... [+]
Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko oihaneko liken eta goroldioetan. Ikerketan ondorioztatu dute kutsatzaile horietako batzuk inguruko hiriguneetatik iristen direla, beste batzuk nekazaritzan egiten diren erreketetatik, eta, azkenik, beste batzuk duela zenbait... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Antxoa, bokarta edo albokartia, gure arrain komertzialen artean txikiena, euskal kostaldera hurbildu da.
Magnoliak eleganteak dira. Dotoreak. Anddereak. Pontxoak. Apainak. Pimentak. Gurbilak. Ponposak, ponpoxearrenak. Ortiroak. Ia-ia fazazkoak, kriket eta kraket. Ez naiz harritzen, beren loraldien azpian lurrarekin urtzerainoko handitasunaren menpeko sentitzen naiz urtero.
Gaur abiatu da Bizi Baratzea Orrian kide egiteko kanpaina. Urtaro bakoitzean kaleratuko den aldizkari berezi honek Lurrari buruzko jakintza praktikoa eta gaurkotasuneko gaiak jorratuko ditu, formato oso berezian: poster handi bat izango du ardatz eta tolestu ahala beste... [+]