Quen impulsan a dinámica Lehertu Gasteiz e que é o que lle uniu a vostede?

Somos o espazo Lehertu Gasteiz Sumendi, as Redes de Emancipación Xuvenil, Gaztetxe, os proxectos feministas de Talka, os barrios de Errekaleor e os frontóns de Auzolana. Cada un de nós ten un modo de ser diferenciado, pero temos unhas características comúns. Hai anos que o Gaztetxe de Gasteiz alimenta a oferta cultural e musical da cidade, que grazas ao Auzolan temos a oportunidade de realizar infinidade de actividades no frontón, que construímos o barrio libre Errekaleor que mostra que o modelo de vida sostible e rebelde é unha realidade, que denunciamos a especulación sobre as vivendas, que recuperamos os espazos mortos e dámoslles vida… Se Vitoria-Gasteiz é como hoxe, é grazas ao traballo de todos eses colectivos, sen dúbida.

Desde o inicio da crise sanitaria, o Concello e a Policía Municipal de Vitoria-Gasteiz levaron a cabo ataques contra o movemento de ocupación e os espazos ocupados durante o último ano. Cales son esas agresións e que consecuencias tiveron?

No contexto da pandemia e baixo a escusa da saúde colectiva han tentado dificultar o noso traballo político. Os obstáculos foron, sen dúbida, contra todos os movementos populares, pero durante o confinamento vimos desaloxos do espazo feminista Talka e das vivendas da rúa Herrandarren, intentos de limitar o uso do Gaztetxe de Gasteiz ou de Sumendi, persecución contra os veciños de Olarizu, ou provocacións policiais nas pequenas horas nocturnas de Errekaleor. Os exemplos son moitos, pero todos teñen o mesmo obxectivo: destruír o traballo político como instrumento e vulnerar o dereito a organizarse, promovendo a criminalización.

Nos últimos anos multiplicáronse os espazos ocupados en Vitoria-Gasteiz, algúns desapareceron... Cal é o estado de saúde actual do movemento de ocupación na cidade?

En Vitoria-Gasteiz o movemento de ocupación estivo sempre moi presente. Para o lecer, a militancia, para construír novos modelos de vida, para tecer redes, para garantir os dereitos básicos… habemos coñecido na cidade espazos okupados de múltiples nomes e formas que deron paso ás necesidades colectivas do momento. Hai proxectos que se mantiveron no tempo e que tiveron un final. Pero temos claro que os membros do movemento popular loitaremos pola ferramenta da ocupación para facer fronte á actual crise socio-político-económica.

Falastes dunha campaña de criminalización da ocupación, que pode ir máis aló de Vitoria-Gasteiz. En que se concreta esta criminalización?

Queremos destacar dous elementos. Por unha banda, as noticias sensacionalistas dos medios de comunicación para desviar a esencia do problema. Para iso, un dato: En 2021, cada tres días houbo un desafiuzamento en Vitoria-Gasteiz. É unha barbaridade, pero os grandes medios de comunicación –ou, desgraciadamente, os que teñen a capacidade de condicionar a opinión da maioría dos gasteiztarras– non quixeron falar diso. Doutra banda, tamén hai empresas do sector da seguridade. Non son empresas, son mafias e non hai máis que ver con que avaricia funcionaron no contexto dunha pandemia.

Dentro desa campaña de criminalización, din que nós mesmos, a clase traballadora, podemos ser vítimas da ocupación, saír a comprar pan e ter a casa ocupada de volta. Pero iso non é así.

A finais de abril vimos desaloxar un espazo ocupado en Abadiño á empresa Desokupa, que ten a súa orixe no extremo dereito, e agradecer á Ertzaintza a súa colaboración. O alcalde de Bilbao anunciou que o próximo fin de semana realizará un desaloxo en Bilbao. Preocupado?

Sempre foi algo que vimos “de lonxe”: viámolo nas redes sociais ou na televisión, sobre todo en Madrid ou Barcelona. Colaboramos cos axentes locais e alertaron do perigo en máis dunha ocasión, e ao final tamén chegaron a nós, ou están a tentar tentalo.

A colaboración da Policía con estes grupos fascistas non nos pillou con sorpresa: Tamén o vimos en Barcelona, onde a Ertzaintza non ía ser unha excepción. Tanto as empresas fascistas como a Policía –e as policías– teñen o mesmo obxectivo: ser parte activa das políticas especulativas, mentres que os individuos e os axentes que nos organizamos militarmente tentan intimidarnos. Quedou claro que este tipo de actitudes mafiosas contan co visto e prace do Goberno Vasco e doutras administracións. Quitáronse a máscara, así que aproveitemos a autodefensa.

Vostedes dixeron que o poder está a utilizar a crise como "escusa" para profundar no empobrecimiento da clase traballadora. Vostedes defenderon que a ocupación é unha alternativa para loitar por ese empobrecimiento.

Iniciamos a campaña Lehertu Gasteiz cunha ecuación. Nesta ecuación explicabamos o seguinte: En Vitoria-Gasteiz, hai 115.367 vivendas, das que 9.470 están buxán e outras 2.200 están en venda. Noutras palabras, unha de cada 10 vivendas está buxán. Ao mesmo tempo, en Vitoria-Gasteiz vivimos unhas 255.000 persoas e neste momento hai 115.367 vivendas, o que significa que hai unha vivenda por cada dúas persoas. Mentres tanto, e a pesar de estar no medio da pandemia que puxo patas para arriba noso día a día, os desaloxos, as casas buxán, o aumento dos prezos, a especulación… son constantes.

A vivenda é un dereito básico e non se garante. Mentres o capitalismo –bancos, fondos voitre, etc.– segue facendo negocio con dereitos básicos, a nosa opción, en maiúsculas, é a OCUPACIÓN. Entendemos a ocupación como un instrumento imprescindible para vivir dignamente as nosas vidas. Así mesmo, a ocupación é unha bala directa contra a propiedade privada.

A finais de marzo presentaron a dinámica. Que iniciativas levastes a cabo desde entón?

Proxeccións de vídeo, marchas ciclistas, charlas… tamén tomamos un espazo para o lecer. En definitiva, seguimos dando vida de forma máis colectiva e colaborativa aos espazos okupados da cidade.

O 15 de maio poredes punto e final á dinámica cunha manifestación. Que tipo de manifestación vai ser e que ides reivindicar?

O 15 de maio tinguiremos Vitoria-Gasteiz de laranxa a favor da ocupación, pondo rostros, historias, realidades á ocupación. Gritaremos en voz alta que seguiremos loitando polos barrios e unha cidade baseada na solidariedade e sairemos á rúa a sinalar a quen fan negocio coas nosas necesidades e dereitos básicos.