A Lei de Memoria Democrática (LCD) declarará "nulas de pleno dereito" os xuízos "sen garantías" cometidos durante o franquismo, segundo publicou Naiz. Ademais, o Goberno de España calcula que se poderían recuperar uns 25.000 cadáveres dos enterramentos.

Ademais, o anteproxecto de lei prevé a conversión do Val dos Caídos nun cemiterio civil en homenaxe a máis de 30.000 vítimas das dúas partes da cripta.

Para reconstruír o Val dos Caídos como cemiterio civil, aos benedictinos retiraráselles a custodia da basílica, pero de momento non está sobre a mesa a derriba da gran cruz, icona da tumba construída para Franco.

Contra as fundacións franquistas

Outro dos puntos destacados da lei que agora se está tramitando é a prohibición de fundacións ou asociacións perceptoras de fondos públicos que "promovan o totalitarismo" ou "enaltezan as figuras da ditadura", condicións que tamén existen noutros países europeos para acceder ás axudas.

A vicepresidenta do Goberno español, Carmen Calvo, explicou que o novo texto tamén proporá a retirada de todos os títulos nobiliarios relacionados coa ditadura, como o ducado de Franco. Así mesmo, retiraranse as condecoracións ás persoas vinculadas ao réxime franquista que foron citadas, entre elas a que deu no seu día ao policía torturador Antonio González Pacheco, máis coñecido como "Billy o Neno", falecido en maio deste ano.

Reconto de vítimas

No ámbito das fosas, crearase un banco de ADN que axudará a identificar os restos que aínda están en proceso de recuperación, aínda que previamente se deberá elaborar un censo oficial de vítimas, xa que, aínda que existen rexistros históricos, non hai datos fiables.

De momento, e até a entrada en vigor da nova normativa, o Goberno seguirá tramitando subvencións ao amparo da Lei de Memoria Histórica de 2007, para que as asociacións poidan continuar cos labores de exhumación.

A nova lei tamén creará unha Fiscalía de Sala ante o Tribunal Supremo para protexer os dereitos das vítimas da represión e a ditadura. As familias poderán acudir ao lugar para presentar denuncias de desaparición, ao amparo das Ordes Internacionais de Dereitos Humanos asinadas por España.

O proxecto de lei contempla a atención de colectivos especialmente oprimidos pola ditadura, como son as mulleres, os homosexuais e os xitanos. A protección dos arquivos que posibilitan a recuperación deste patrimonio, o impulso da investigación dos feitos históricos represivos e o traslado a España dos fondos documentais do exilio son tamén parte desta Lei de Memoria Democrática.

Mención á parte terá o ámbito educativo, xa que a análise da “Memoria Democrática” incluirase no currículo de secundaria e bacharelato e na formación do profesorado.

Multas

A diferenza da Lei de Memoria Histórica, aprobada durante o mandato de José Luís Rodríguez Zapatero, o novo anteproxecto tamén contempla un réxime sancionador que prevé multas de até 150.000 euros para casos “moi graves” como a destrución de fosas comúns, o traslado non autorizado de restos humanos ou a produción de danos en lugares declarados como “memoria democrática”.

Nadia Calviño adiantou que o desenvolvemento desta nova norma, que actualiza a Lei de Memoria Histórica de 2007, será "moi longo" e a súa aplicación "levará moito tempo", polo que se prevén plans cuatrienales para garantir a viabilidade orzamentaria.