O veterano cuarteto Leihotikan de Pamplona/Iruña substituíu este sábado a Nizuri Tazuneri, pola súa actuación para quentar motores, o venres. A Navarra Area encheuse de xente para animar o ambiente dos alí presentes, á espera da chegada de Berri txarrak ao escenario. Ambos son navarros e da mesma época, e compartiron escenario en moitas ocasións en salas e nos máis pequenos; de aí a afinidade, o motivo da invitación. En apenas unha hora, o cuarteto estivo fino, mantendo a filosofía dun grupo de punk rock e reivindicando que Navarra non é Euskal Herria, que Euskal Herria é Navarra. Á marxe do seu contexto habitual, o xurado destacou e agradecido o labor dos de Lekunberri.

Parecía inacabable esta última xira de Berri txarrak. As salas enchéronse en todas partes. O caos ante a masividad da afección, o acceso ás entradas caeu no desconcerto, xa que as webs de venda sufriron fortes colapsos. En poucos minutos esgotáronse as entradas para o último concerto e, tras o éxito, o feito de que se establecese un segundo día non suavizou os quebradizos de cabeza, que se foron no mesmo camiño. Así, o cartel sold out permaneceu un ano no Palacio da zarzuela.

Expectativa, o concerto do venres non tivo a particularidade da do sábado. Ao ser “o último” podíase esperar calquera cousa, e notábase a expectación entre a xente, xa que o máximo nivel que podía ofrecer o equipo navarro poríase a proba. Varias cuadrillas volvíanse a contar, observando a cada pouco a hora do móbil e vendo pasar os minutos máis amodo que nunca. Era unha tensión, un nerviosismo. E panos: ao noso lado había algúns dramáticos que xa non puideron conter as bágoas no vídeo promocional antes do concerto de Berri txarrak. Parecía que algo histórico víñasenos encima, e o histórico foi ver nos primeiros momentos as Malas Noticias da década anterior. Non quero, non me vou a cambiar, xa que tocaron cancións como Gelaneuria. Un inicio violento, musicalmente duro e, da súa man, poéticos por aquí e por alá.

O trío presentou unha longa lista de cancións moi traballadas, precedidas e postuladas polo sentido común, para que o ambiente non se estragase nin se monotonizara. A continuación sucédense os momentos máis tranquilizador e máis sucios, pasando de Todos agárrelos e o Polígrafo único, á Palabra e a Imaxe e á Mellor da nosa Decadencia. Notables cambios de ambiente que o público en xeral acolleu ben. Durante todo o concerto houbo unha gran interactividade entre o grupo e a afección, con doce mil persoas ás ordes dun trío.

Se algo rebentou a festa, iso foi setembro. Foi un clímax inesperado. Nun deses momentos tranquilos e emotivos, nos que cada un baleiraba as súas entrañas pola nostalxia, Urbizu pasou o aviso aos técnicos e colocou dous bombos xunto á batería. Parecía que ían repetir o que fixeron no Kursaal, pero, en lugar de repetilo, superárono. A festa de cor confetti estalou nas primeiras filas, cando o baixista e o guitarrista comezaron a marcar ritmo co bombo. O concerto xa dera os dous terzos e desde entón o ambiente volveuse máis desigual, máis confuso, tolo.

A continuación chegou o momento das cancións antigas e coñecidas: O Deus ateo, Oreka ou Biziraun son algúns dos nomes que interpretaron. Tamén Tortura por todas as partes, que Urbizu dedicou a unha cuadrilla de mozas que nos acompañaban, xa que levaban unha pancarta co nome da canción. Foi o momento de deixar as gargantas, a menos que xa as deixamos. Si non é o momento máis memorable, é un dos máis memorables. A actuación de Berri txarrak durante todos estes anos reunírona en dúas cancións: Tras cantar Marabillas en solitario por Urbizu, Aitor Goikoetxea, Aitor Oreja, Mikel López Rubio e o catro deron paso aos seus vellos compañeiros e despois de moitos anos compartiron escenario. Tocaron as dúas cancións favoritas da época, Ikasten e Stereo, sacando ao aire, como entón, as bolboretas de Rubio. As emocións fuxiron no acto.

Algúns amantes da música situábanlle na saída como igual ou algo mellor que a Última Guerra de Kortatu ou o último concerto de Hertzainak. Non se pode negar que se trata dun grupo que quedará para a memoria a ver quen foi capaz de atravesar o mundo e de reunir a tantas persoas. Urbizu di que ese oco que queda aos amantes da música vaise a ir a por eles: “Teremos o voso baleiro, a soidade”.