"Como primeira valoración, e si apróbase o proxecto de lei tal e como está, podemos dicir que nos parece unha "oportunidade perdida", explica Ikastolen Elkartea. "Queremos lembrar textualmente como terminamos a anterior comparecencia: 'Estamos ante unha oportunidade que non podemos perder e pedimos aos partidos políticos que teñan en conta as achegas dos axentes educativos para abordar con valentía a transformación real que necesita o sistema educativo'.

"A situación do sistema educativo levounos á maioría dos axentes a unirnos ao diagnóstico: Os sistemas educativos de Euskal Herria necesitan unha transformación radical en todos os ámbitos, no eúscaro, no pedagóxico e na organización", engadiron Artola e Sukia. "Criamos que esta nova Lei para Álava, Bizkaia e Gipuzkoa sería o marco para establecer unha base sólida para esa transformación. Base para a transformación e punto de partida para un sistema educativo propio. A Confederación de Ikastolas non ten como obxectivo a lei educativa, considerámola como punto de partida. Iso si, queremos a mellor e máis exacta lei posible".

"Nós pensamos que tiñamos que achegar e así actuamos", din. "O acordo educativo de abril de 2022 abriu o camiño da esperanza, cremos que había vontade de construír algo novo entre os partidos políticos e cremos que mostraron valentía tanto na definición dunha nova publicidade como no camiño da normalización do eúscaro. O camiño foi longo e cremos que a valentía perdeu forza".

En maio, a Confederación de Ikastolas realizou a valoración do anteproxecto de lei presentado: "Diciamos que era aceptable, que recollía oportunidades significativas, pero tamén tiña moitas carencias. Con todo, até agora consideramos que o proceso seguía aberto e que había posibilidade de canalizar varios temas. Entón, por que dicimos agora que foi unha oportunidade perdida? ".

A Confederación de Ikastolas deu varias razóns. Resumido:

O eúscaro, a cultura vasca e o Currículo Vasco: entre outras cousas, o proxecto de lei recolle "a falta de concreción para lograr un modelo de inmersión xeneralizado e de novo os modelos lingüísticos; no anteproxecto de lei non aparece o Currículo Vasco nin a necesidade de construír un sistema educativo centrado no Currículo Vasco".

Modelo de gobernanza. Dicotomía público-privada e definición do Servizo Público de Educación: "Falta unha concreción máis profunda en relación co Servizo Público de Educación, non se garante que todos os centros que vaian formar parte do Servizo Público de Educación estean nas mesmas condicións, e non se mencionan con precisión as obrigacións dos centros que van formar parte do servizo, que xera o risco de perpetuar a dicotomía público-privada".