Sábado 21:00h. Tras deixar atrás a tolemia de Pamplona, a Korrika corre por Elorz. Ás furgonetas correspóndelles un cambio de quenda e van á gasolineira para baleirar o inodoro e levar o lixo. Tras unha quenda de catorce horas, custaralles desfacerse do vivido o 16 de marzo en Pamplona.

A capital de Nafarroa Garaia segue a lume de biqueira, moitos se van a ir de esmorga en nome do eúscaro, outros moitos no partido de Osasuna ou recentemente saído do frontón Labrit. Os furgoneteros introducidos na quenda das 22:00 teñen outra esmorga por diante, outro tipo de pernoctaciones que poderán gozar uns poucos.

A testemuña percorreu de noite o camiño de Navarra Centro Sur, ttipi-ttapa. As estradas chan interminables fanse longas e os compradores do quilómetro parecen percorrer algo máis de 1.000 metros, o que non ocorre en moitos momentos do día. Nestes parajeos necesítanse máis pasos para chegar á meta. Na furgoneta, ademais de gritar as palabras aldarri e animo, tiveron que dar auga aos corredores polo eúscaro. É difícil apoiar o eúscaro se a contorna non axuda.

Desde a furgoneta, o caro Epi Aracama lembra que “é imprescindible” o apoio de todos os participantes e agradece os quilómetros de Garesaldea. Aínda que o locutor está a facer por cuarta vez e participou dunha ou outra maneira na Korrika desde a primeira edición de 1980, afirma que "se emociona como na primeira vez". Sendo de aquí e profesor de eúscaro, coñece perfectamente aos que toman a testemuña: “É belo velos aquí!”, repite de pobo en pobo aos seus antigos alumnos do euskaltegi.

Incrible Ponte a
Raíña! GORA NAFARROA
EUSKALDUNA! Fixo unha boa demostración de forza Gares? ?#HARROHERRI #23KORRIKA pic.twitter.com/sJonTOJpN1

— AEK (\AEK_eus) March 16, 2024

Pouco máis de 23:30 e as rúas de Ponte a Raíña están cheas de euskaltzales. Aracama mira con orgullo ao seu pobo, a quen viu euskaldunizarse desde fai 68 anos. A carestía esperaba porque, entre outras cousas, en Ponte a Raíña nótase a influencia da existencia do modelo D. Pero confesa que sorprendeu nos pobos de ao redor 23. Recepción de Korrika: “Que o pobo de Eneritz comprou un quilómetro? Hei flipado!”. Asegura con certeza e satisfacción que nas últimas edicións a Korrika de Garesaldea incrementouse notablemente e que tivo un forte impulso tras a pandemia.

Foi o seu último ano como locutor, pero afirmou que ten a substitución vinculada: “Pasei a responsabilidade a unha muller marabillosa. Agora é a quenda dos mozos!”. Chea de euforia e esperanza, Epi Aracama deixa a Korrika en Artajona.

Os pobos da Ribeira están espertos

01:00 horas. O eúscaro sente borracho nos bares de varios pobos. Moitos nenos tamén están de esmorga na pequena hora do sábado, sen deitarse aínda, ou recentemente durmidos e espertados, e os pais orgullosos deles. A carreira permite romper a rutina.

Xa en Tafalla, “Harro Herri Korrika” escoitouse por enésima vez da furgoneta, pero a música foi case cuberta polos berros da xente do municipio de Tafalla. A Korrika discorre baixo unha ponte que colga a pancarta que di 'Unha Navarra, non tres', ao abrigo de cada vez menos xente, segundo avanza a noite. Os locutores agradecen especialmente a estas cuadrillas que compraron o quilómetro o sábado pola noite na Ribeira, xa que AEK tamén avanza “grazas a eses tolos”.

03:15, e probablemente os bares de Pamplona continúan en bor-bor. Nos bares que corren en directo en grandes pantallas, quizais a algún juerguista estrañóuselle o nome do portador da testemuña. O GKS de Navarra adquiriu o quilómetro desde Tafalla no camiño de Miranda de Argara, o único que se verá en nome da coordinadora en 11 días. Os mozos corren dicindo “Si non hai revolución perderase o eúscaro”. E o ttipi-ttapa vai cara a ‘Gipuzkoa’ Korrika: Bergara, Orereta, Hernani, Antzuola, San Sebastián e cuadrillas e familias guipuscoanas de distintos pobos están a sacudir a testemuña, coñecendo os pobos da Ribeira que poucas veces visitan.

O pobo arrogante viaxa por estradas directas, nun pequeno grupo de menos de dez persoas, nun ambiente de solidariedade e festa que se produce a esas horas da noite. A furgoneta non ten perigo nas estradas directas, pero con todo vanse abrindo camiño no coche da comarca, os profesores de AEK Arrate February e Asier Cabañas e os responsables da Korrika de Tafalla. Confírmannos que os 16 quilómetros que quedaron sen vender nesta estrada foron vendidos a grupos de Gipuzkoa ou Bizkaia. Con todo, confirmaron desde o coche o que sentía da furgoneta: os pobos da cidade tamén teñen forza, e o traballo realizado por Errigorri e a Comparecencia tivo un resultado moi positivo.

A adhesión ao eúscaro vai en aumento. 04:30, e pobos de Miranda, Berbinzana e Larraga para unirse con forza á Korrika. É difícil dar respostas desenvolvidas ás preguntas expostas ás 05:30, despois de longas horas de condución. Pero Febreiro e Cabanas están a unir frases: “Este ano as comisións de Korrika foron incribles. O pobo organizouse, nós dirixímolo, pero foi autogestión, houbo unha implicación tremenda”.

Berbinzana, Miranda, Larraga, Peralta, Marcilla, Beire, Falces... “En Euskalgintza somos os que somos, pero mira o bonito que foi a resposta”, aseguran. A Korrika organizouse en Nadal e desde entón cada pobo organizou diferentes actividades. Din que conseguiron unha boa penetración.

Preguntar polo micrófono “Onde están os alumnos de AEK?” e levantar as mans dalgúns corredores orgullosos de formar parte de AEK. Os responsables de Tafalla aseguran que a Korrika esperta a paixón pola aprendizaxe do eúscaro e que nos últimos anos están a formarse grupos de eúscaro aproveitando que hai ganas nos pobos. Valoran esta actitude favorable, aínda que son conscientes de que vivir en eúscaro nos arredores é aínda un obxectivo non logrado. Avanzan aos poucos.

Jose e Mari colleron a testemuña e regaláronnos este fantástico momento? ?#HARROHERRI #23KORRIKA pic.twitter.com/Sf2WYhl35G

— AEK (\AEK_eus) March 17, 2024

Avanza en quilómetros solitarios

Neste camiño, que se fai longo e solitario, contan coa axuda de euskaltzales dispostos a percorrer quilómetros e quilómetros. “Ninguén está a esperar no próximo quilómetro, díganllo para seguir”, Febreiro e Cabanas pasaron un aviso polo walkie-talkie. E até entón foi o momento de quen levan 10, 20 quilómetros correndo atrás. Durangarrak, remeiros donostiarras, mulleres de Orereta, e Iñaki que case toda a noite acompaña o cartel de ‘Amnistía’ e Amaiurko Antton co cartel ‘Azterketa Euskaraz’. En Esmorga foi como coñecer á xente, e un grupo de oito persoas xa se coñecen despois de tantas horas. Ao non haber portadores, alternaron a testemuña entre eles. Un agasallo que non esperaban na noite escura do sábado.

A noite ilumínase e ás 06:00 a Korrika atópase cos gauapaseros de Falces. Algúns deles uníronse para continuar coa festa, pero en poucos metros arrepentíronse. Neste tempo de espertar moi temperán e moi tarde para durmirse, deron a benvida ao domingo a Peralta coa canción ‘Egunsentian’ de Kuraia e a lema ‘Harro Herri Korrika’. Os que pasaron a noite do sábado coa Korrika fixeron que a testemuña do euskera avance.