“Falamos de desconexión dixital, precisamente porque temos demasiada conexión dixital. Temos a sobrecarga de mensaxes dos membros da escola e das familias, e ao final iso difumina e iguala todas as mensaxes, non distinguimos que é o importante, que realmente necesita unha resposta rápida, e o resto”. Temos a sensación de que a comunicación dixital facilítanos o traballo, pero que é unha telegrama, un whatsapp, un email… “o continuo ballón de mensaxes ten un efecto contrario, lévao ao bloqueo, cando non se sabe a que agarrarse”.

A desconexión dixital é un dereito dos traballadores e traballadoras que aos poucos están a cobrar este dereito nos convenios laborais. En vésperas das vacacións de verán, preguntámoslle a Aitor Idigoras cal é o panorama na educación. De feito, o próximo curso vai ser BeAtar (nas escolas públicas da CAV encárganse do diagnóstico e a innovación de todos os ámbitos do centro) e ten a intención de expor no seu centro unha reflexión profunda sobre a desconexión dixital e a comunicación dixital en xeral, trasladando o tema ao claustro.

Pon como exemplo o móbil: o perfil persoal e o laboral, adoitamos ter os dous no mesmo peto, por entender que é máis fácil e cómodo para a xestión, “pero chegan mensaxes de traballo nas horas nas que non son axeitados, e quizá respondamos pensando que é importante porque temos moi asimilado este funcionamento”.

A presión de resposta e de resposta inmediata está aí. “Eu non o vivo, pero síntoo na contorna, non só na educación: a comunicación dixital ha traído a ditadura da inmediatez. Si non contestas inmediatamente, alguén se pon nervioso no outro lado”. Por suposto, é un tema que vai máis aló da escola e da educación, que se repite na maioría dos ámbitos: “Hai unha aceleración, necesitámolo todo inmediatamente, e fai falta un amortiguamiento, teremos que reivindicar a vida slow dixital”. Aitor Idigoras di que os dispositivos dixitais tamén axudan, pero que hai que pór freo: “As mensaxes ininterrompidas non favorecen á educación”.

Militancia

As cousas non son en branco ou en negro, teno claro Aitor Idigoras, sentiuse en contradición con este tema, e en canto ao verán, por exemplo, dixo aos alumnos que teñen dificultades ou aos que están en situación de vulnerabilidade, que se poñan en contacto tranquilos si necesitan axuda del nas súas vacacións, que a “desconexión educativa” de tres meses é moi importante e afecto especialmente a algúns nenos e mozos. “Temos un punto de militancia, é habitual entre quen traballamos con alumnos en situación de vulnerabilidade”.

Escaparatismo educativo

Idigoras quere abrir a reflexión no seu centro o próximo curso. “Temos que empezar a pechar as portas e a pór límites, temos que determinar cando e para que queremos utilizar o whatsapp, a telegrama, as redes sociais… En definitiva, a maioría dos centros están abertos, temos a posibilidade de acender o computador pola mañá ao chegar ao traballo e responder aos emails, non é suficiente? Coa escusa de facilitar a comunicación e o traballo, até onde chegaremos si non?”.

O profesor quere levar a reflexión máis aló da conexión dixital fose das horas de traballo. Converteuse en algo habitual que o centro actúe nas redes sociais e que se suban fotos desta actividade e da outra. Isto ten consecuencias en varias arestas. “A dixitalización supuxo o escaparatismo da educación, temos unha sobreexposición da escola e parece que ese produto final que demanda o currículo, ese resultado final dos proxectos desenvolvidos polos alumnos, ten que ser espectacular, para ensinalo aos pais, para difundilo en Instagram e no resto. Canto tempo pérdese, en lugar de centrarse nos contidos, para que o resultado quede ficticio, para que sexa dixitalmente ‘vendible’; esa presión tamén existe en moitos centros”. Teñen moito que reflexionar para o próximo curso.