Os membros explícannos que o motivo de crear Lakari foi a soberanía do traballo: «Aquí queriamos traballar e vivir dunha maneira soberana». Tras darlle forma ao proxecto, para polo en marcha tiveron que pedir un préstamo para facer fronte ao «investimento que para nós era grande», e decidiron apostar polas finanzas éticas: «Fixémolo con Fiare, porque desde o principio queriamos explorar o camiño da soberanía financeira». Lembran que entre eles xurdiu o debate, “porque para nós necesitabamos financiamento e mirabamos ao céntimo; os tipos de interese e son algo máis altos nas finanzas éticas”. Pero en concreto analizouse a diferenza no total dos intereses, “a diferenza era de 3.000 euros en sete anos, e sabemos que ese diñeiro irá a outros proxectos sociais e transformadores, mentres que noutros bancos non sabemos en que se utiliza ese diñeiro, e en moitos casos sabemos que o utilizan tamén para a especulación ou a industria armeira”. Prevaleceu o argumento de apoio a outros proxectos e así se tomaron decisións a favor das finanzas éticas. Pero recoñecen a necesidade de recorrer a «os bancos tradicionais» para o día a día, xa que son os únicos que ofrecen servizo de datáfono e posibilidade de realizar cambios.

Doutra banda, a falta de luz no local onde se instalou a tenda obrigou a Iberdrola a ser o seu cliente durante dous anos a cambio de establecer o servizo. «Pero fixémolo por facernos socias de Goiener cando puidemos, fai uns dous anos». Tamén nos ofrecen un servizo de asesoramento e fixéronnos sentir que somos parte dunha comunidade desde o primeiro momento.

«Desde o principio tamén traballamos a soberanía tecnolóxica» explican os membros de Lakari. Desde a súa creación, mantiveron unha estreita colaboración coa cooperativa Talaios, de Olatukoop, que desenvolve tecnoloxías libres e ofrece servizos de consultoría, e «polo seu consello», desde o principio apostaron polo software libre: tanto o programa de cobros ou xestión de compras na tenda (Odoo), como o software libre que teñen en todos os computadores de traballo. «Hai dous anos, ademais, decidimos apostar polo programa Nextcloud para o almacén de documentación co noso propio servidor, tamén vinculamos a tecnoloxía coa soberanía».

Tamén decidiron dar un paso máis no campo da tecnoloxía coa ferramenta propia Jaki. É un asesoramento personalizado que permite elaborar menús semanais equilibrados, saudables, dignos de prezo e elaborados con produtos de tempada. Para que isto sexa posible, ademais da imprescindible comunicación próxima, lograron desenvolver unha ferramenta tecnolóxica avanzada.

Quixeron subliñar que o traballo da soberanía de ámbito a ámbito é “un proceso e unha transición permanente”. Que nada é perfecto e que «hai que saber xestionar incoherencias», e que, no fondo, a clave é «ir mellorando continuamente os modos de facer e os produtos».

O último salto á soberanía dérono en telecomunicacións da man da cooperativa Abaila, fundada en 2020: «Temos Internet con eles. Deixamos sitio na sede de Lakari para instalar a súa nodo e a través da radio libre Arraio teñen a oportunidade de difundir o sinal a Zarautz». Abaila está a realizar traballos burocráticos para poder ofrecer o servizo de telefonía, e cando o fagan Laka contratará a telefonía con eles: «Son da comarca, nós estamos en Zarautz e eles en Zumaia, e desde a soberanía do territorio decidimos traballar con eles».

Os de Lakari ven no seu día a día máis necesidades que lles gustaría satisfacer a través da economía social transformadora: «Como reto, por exemplo en cuestións de prevención de riscos laborais e non vemos a ninguén de referencia. Outro exemplo é a renda das impresoras, que vemos que hai un baleiro neste tipo de subministracións. A ver si alguén se anima». Nun futuro, soñan con dar respostas unificadas ás necesidades comúns en colaboración con outros axentes da economía social transformadora. «Si xa está en marcha a oportunidade da economía social transformadora para dar resposta ás necesidades que temos nos nosos proxectos, é máis fácil dar o salto á soberanía. Pero os cambios cara á soberanía veñen, sobre todo, da propia reflexión».

FICHA

Cooperativa Lakari

Que fai:un modelo de consumo sostible, un espazo de compra, asesoramento e educación cooperativa para a revitalización do cultivo sostible local e a promoción dunha alimentación sa.

Traballadores e socios: 5.

Residencia: Zarautz.

Contacto: info@lakari.eus