A cuadrilla é unha dos acenos de identidade dos vascos. Todo vasco ten unha cuadrilla ou, polo menos, iso é o que se espera dun vasco nato. Non é para menos, porque poderiamos dicir que a Cuadrilla é a unidade social de Euskal Herria, o átomo ou compoñente básico da nosa sociedade. Neste sentido, Gaztea reuniu nunha sección do seu programa Zulora a catro novos para debater sobre as cuadrillas, e os seus comentarios parécenme moi útiles para a reflexión. É hora, por tanto, de extraer da ecuación e analizala desde cero este factor común da nosa sociedade, sen idealización.
A creación e adaptación das cuadrillas adoita ser un feito verdadeiramente traumático, xa que non hai vascos que non coñezan ou vivan algún tipo de altercado ou móbil da época de formación das cuadrillas. Pero, por que é tan traumático? Pois, á fin e ao cabo, porque a cuadrilla, dunha maneira máis rápida ou máis violenta, quere dicir separación. As cuadrillas son, basicamente, un exercicio de “pór límites”, facer un “nós” a medida que se distingan “os demais”. Esta limitación pode dar lugar a rupturas dolorosas, por exemplo, moitas das disputas que se producen na ESO teñen a súa orixe nesta ruptura, xa que un grupo creou unha cuadrilla sen ningún acordo, os da mesma cuadrilla enfadáronse, unha persoa cambiou de cuadrilla, xurdiu un debate entre dúas cuadrillas ou botaron a uns mozos do grupo de Whatsapp que compuñan todos os alumnos do curso sen motivo algún.
Non ter cuadrillas ou non coincidir co modelo social das cuadrillas é quedar fóra da socialización vasca. Non son os que quedan sen cuadrillas ou os que non teñen cuadrillas os que perden o sistema e son pobres?
Ademais de explicar como é a súa creación, é fundamental entender a cuadrilla como unha institución socio-política. A cuadrilla chega a todos os recunchos da sociedade, xa que todas as persoas de todas as cidades e pobos teñen unha. A organización a través destes grupos de amigos permite tamén unha organización da sociedade vasca ao redor das cuadrillas, xa que os fins de semana, ao quedar coa cuadrilla, as ceas nocturnas por cuadrillas, temos un día de cuadrillas. Hannah Arendt falou a mediados do século XX sobre o totalitarismo e eu creo que tamén falaría das cuadrillas nun sentido totalitario. E a palabra totalitaria non é un abuso, aínda que pareza un abuso, porque non hai maneira de evitar o sistema de cuadrillas. E si cres que ti, un vasco idiota, podes andar sen cuadrillas, terás que sufrir as consecuencias. Non ter cuadrillas ou non coincidir co modelo social das cuadrillas é quedar fóra da socialización vasca. Non son precisamente os que quedan sen cuadrilla ou os que non teñen cuadrillas os que perden o sistema e os pobres?
Esta forma de organización xera, entre outras cousas, a relación que formamos coa nosa cuadrilla. Como en calquera outra relación, a Cuadrilla esixe compromiso, pero non se pode igualar o compromiso que demanda a Cuadrilla co que nos demandan outras relacións; a rixidez do noso sistema, máis que o compromiso, esixe a lealdade da Cuadrilla. O da Cuadrilla pode ser unha das relacións que máis hai que coidar, priorizar sobre calquera outra relación. A propia Cuadrilla será, ademais, o motor máis forte desa esixencia, xa que cada vez que falle lembrará que a súa mesma cuadrilla débelle lealdade. E non penses que a mensaxe que aparece no grupo de Whatsapp preguntando onde estás ou con quen estiveches, nace da túa inquietude, senón da cega fidelidade que che debes. A cuadrilla ten que ver coa familia, pase o que pase, non hai nada que poida romper, nin falta de amizade ou confianza. Parece que no País Vasco “é máis fácil deixar unha parella tóxica que deixar unha cuadrilla”, así falaba un dos participantes do programa Zulora.
Estou seguro de que máis dun estará a gusto coa cuadrilla que lle tocou ou que elixiu. É innegable a necesidade que temos os seres humanos para o grupo na medida en que somos seres sociais e a das cuadrillas pode ser unha forma de organización moi interesante nestes tempos nos que somos fortemente impulsados ao individualismo. A pesar de todos os seus beneficios e da nosa forma de organizarnos, non podemos seguir o modelo das cuadrillas sen máis. Tal e como empezamos a pór en dúbida outros modelos de relación, é o momento de abrir o debate sobre os modelos de cuadrillas. Para terminar, unha pequena mensaxe para a miña cuadrilla: os mozos, quérovos moito, pero hai temas que falar. Eu creo que os da cuadrilla imos ter algo que falar a próxima vez que nos reunamos.
Joanes Tovar
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Dous días despois, a onda publicitaria anunciadora do Ironman de Vitoria dicía: “Anything is possible”. Tiña unha cita cun amigo na Praza Nova de Vitoria-Gasteiz e, no camiño, vin outros carteis, soportes publicitarios e carpas. Algúns en inglés (“Finish Line”, ... [+]
O ruído xera graves problemas de saúde e calidade de vida. Gernika-Lumo, a pesar da súa aparente beleza e hospitalidade, ten serios problemas en materia de ruído.
A modo de introdución, mostrarase o feito anterior. Á altura da rúa Iparragirre de Gernika atopábase a... [+]
Non podo conter o lume que me abrasa por dentro, e só podo escribir estas estúpidas palabras para non deixarme dominar pola desesperación.
Odio a hipocrisía, aborrezco os brancos. O problema é que a blancura está en todas partes, que todos somos brancos.
É sabido que... [+]
Ao parecer, o incendio orixinado o pasado 13 de xullo na vivenda de Errenteria orixinouse na batería dun patinete eléctrico. Nesta ocasión, e afortunadamente, só producíronse danos materiais. Con todo, non creas que este accidente é algo insólito, ultimamente, os... [+]
Chega o verán, a principal expresión da turistificación, e, de novo, os problemas derivados da sobreexplotación da cidade como destino turístico son especialmente visibles, como o ruído ou a masificación das rúas. No entanto, preocúpannos máis os efectos estruturais do... [+]
En 1977 púxose en marcha a Euskal Kopa de Lekeitio, era unha época de transición. Na época da República, no ano 1931, a primeira Voda Vasca saíu do Batzoki. En 1964 tamén se celebrou en Lekeitio o Campionato de Euskadi de Vodas, en homenaxe a Resurrección María... [+]
Hai uns anos que pasei un fin de semana en Pamplona. Era o 12 de outubro.
Sorprendeume ver a decenas de latinoamericanos celebrando efemérides, con concertos, txosnas e todo. Celebrara a conquista dos meus antepasados? ! Pensei que a asimilación cultural dos conquistados xa... [+]
As mentalidades conservadoras teñen medo ao termo plan, enlazándose coas correntes políticas progresistas e mesmo comunistas, como o fan hoxe os novos autoritarismos (Milei, Meono, Orban, Aznar, entre outros). Con todo, a idea de planificación segue en boa saúde, polo menos... [+]
O tema da cohesión é hoxe en día a primeira responsabilidade de moitos gobernos, institucións públicas e organizacións non gobernamentais. De feito, as sociedades con baixas desigualdades xeran máis facilmente as condicións de desenvolvemento económico, social e... [+]
A pesar de que nas últimas décadas producíronse avances significativos nalgúns ámbitos e zonas do proceso de euskaldunización, nas administracións públicas o eúscaro enfróntase a serios obstáculos e ameazas. Ademais da ofensiva contra o eúscaro que se está... [+]
A Federación Navarra de Municipios e Concellos nace co obxectivo de "protexer e promover os seus intereses compartidos e a autonomía local". En breve seleccionarase un responsable de comunicación que deberá dominar o castelán e o eúscaro.
Pois o PSN-PSOE rexéitao (sorpresa... [+]
Fin de curso. O profesor na súa soidade. Imprímelle o ritmo da reflexión que o ruído fai na tracción do tren: mereceu a pena o traballo realizado este ano? Extenuado, pensativo, lembra as palabras do seu amigo: “Txo, os profesores non tedes dereito a queixarvos... [+]
Chega o verán e con el as festas populares de pobos, barrios e cidades. As festas sempre foron refuxio de reivindicacións sociais e políticas, de relacións veciñais e de euforia popular. Toman as nosas rúas e durante uns días son un exemplo de autogestión, de convivencia... [+]