O director cubano, Armando Capó, levounos á costa deixando a montaña á marxe. A proxección da película Agosto está a piques de concluír en setembro, aínda que non diriamos o mesmo polas temperaturas que se fixeron durante a semana. O ambiente estival da película é máis accesible que outras películas do Festival que se adaptaron no inverno; é unha cuestión de proximidade. O director reconstrúe o verán de 1994, cando se trata da crise dos balseros. Coa caída da Unión Soviética e todos os bloqueos que tiña a nivel mundial, a economía cubana baixou neses anos. Neste contexto, a xente comezou a fabricar balsas de madeira para tentar capturar a costa de Florida (Estados Unidos). Na película de Capó, un neno de 14 anos acaba de ingresar na adolescencia e aos poucos vai descubrindo o seu corpo e a súa sexualidade. Mentres tanto, a xente de ao redor comeza a desaparecer. A película segue, por tanto, dous grandes fíos: por unha banda, o primeiro desexo de amor; por outro, a representación dunha vida diferente. O propio Capó non tería máis anos que o protagonista na época, e parece que é un traballo que lle debía ao que vivira. Non é a primeira vez que neste festival cada un fai unha ficción do seu pasado, e creo que ten unha tinguidura no que o director pide ao público que lle axude neste exercicio de curación de manchas. Si o público quere comezar a película de forma activa.

Seguindo na liña dos feitos políticos, Jean-Gabriel Périot, gañador do Premio Zabaltegi Tabakalera, presentou a película Nos défaites, dirixida por Dani Álvarez. O francés representa fragmentos de películas do 68 aos alumnos de secundaria, e proponlles que reflexionen sobre iso. O contraste é evidente, xa que nos momentos nos que seguen guións políticos teñen unha certeza absoluta nas súas palabras, mentres que cando Periot pregúntalles sobre as súas propias opinións empezan a dubidar. O dispositivo é bo, xa que pon en xogo o espello da sociedade. Podemos ser máis responsables da propia opinión, pero iso non quita que esa subjetividad siga sendo o reflexo do que nos rodea. Tamén é interesante pór aos alumnos medio século atrás en relación coas crenzas dos que eran alumnos. A imaxe non coincide co texto e esta desincronización introdúcese a través dos ollos. A cuestión é a que conduce todo isto. O propio título, pode darnos a chave da especulación. A nostalxia das loitas perdidas, aínda que o argumento da desinformación das novas xeracións, non conducirá á volta da situación. A dinámica de preguntas e respostas, co director coa cámara na man, tampouco se pode comparar cos guións das películas que interpretan os alumnos. Aínda que a idea pode funcionar como película, deixa a sensación de non chegar ao público, caendo con demasiada facilidade na acusación ou na moral.

O último da xornada foi o longo Ou que arde, de Oliver laxe, que se quedou sen premio. Seleccionado na sección perlas, obtivo o premio do xurado da sección Un certain regard de Cannes, e tamén está a cultivar boas opinións no Festival de Cine de San Sebastián. O argumento non é complicado: Amador sae do cárcere despois de cumprir a condena por provocar un incendio e volve ao pobo. Alí quedará un intre en casa da súa nai. Outro incendio de carácter violento, con todo, destruirá a zona e cambiará o seu estado. Neste traballo, con todo, hai outros temas que se desenvolven dunha maneira extrema. A película de Laxe fala da situación dos pobos de Galicia, da migración da poboación, do choque das novas e vellas xeracións do campo e do turismo, e do apego a unha terra que non se pode entender nas cidades. O máis asombroso da obra é que, cando chega o segundo incendio, sen darnos conta, estamos metidos por completo máis do que pensamos na historia. En xeral, a película ten un ritmo lento, reflicte o cotián, non conta grandes acontecementos... ata que o lume o abarca todo. E aí é onde cada un percibe como xerou os seus propios afectos coa contorna. Laxe xa consegue que o acontecemento que nos anuncia a sinopsis sorpréndanos e sintamos a súa dor. Outra boa imaxe do cine que se está desenvolvendo en Galicia. Fogoso.