Garbiñe Aranburu (Legorreta, Gipuzkoa, 1973) recoñeceu que ata que «se coñece a responsabilidade» da Secretaría Xeral non se sabe o seu «peso real». Chegou con ganas de aclarar a postura de LAB ante as críticas dELA, adiantándose moitas veces ás preguntas e sen entrar en moitas contornas.

Hai xa dous anos que vostede é secretario xeral. Que porías na bolsa de beneficios e na de perdas?

Un dos logros é pór en primeiro lugar a saúde do sindicato. Temos un sindicato cohesionado, cunha estratexia clara, e todo iso vese na nosa expansión e nos nosos resultados. Temos os mellores resultados de todos os tempos tras a última campaña electoral. Estamos no teito histórico, e nas eleccións que celebramos desde xaneiro están a ter moi bos resultados.

Como vai a afiliación?

Tamén é a afiliación máis alta de todos os tempos. LAB ten ao redor de 44.000 afiliados.

Tamén haberá algo de Gaza.

No último congreso fixemos unha aposta clara polas alianzas, pola colaboración con ELA, e non se materializou. Fixemos todo o que estaba nas nosas mans. Somos dous sindicatos, con dúas estratexias diferentes, e iso é lexítimo, pero nós en todo momento fixemos unha achega construtiva a esta situación. A nosa achega foi como superar as desigualdades, pero non foi posible porque a resposta que atopamos alén foi: «Ven ao meu modelo ou non hai colaboración».

Cun modelo de contrapoder conseguistes o teito histórico en representación. O modelo de LAB non está en dúbida, non?

Neste país, este sindicato é o único que naceu nun modelo de contrapoder e que creceu dentro dese modelo. E desde que nacemos non fixemos máis que crecer. Temos moi claro o noso modelo.

A confrontación será entendible entón a diferenza con ELA, que tamén ten a súa base no contrapoder.

Non hai unha única forma de entender o contrapoder. Nós temos claro que temos que facer unha oferta integral de transformación social e política, e que o principal ámbito de traballo son os centros de traballo; o obxectivo é promover as loitas polos traballadores, impulsando as folgas. Onde está a folga, LAB está alí. Pero máis que iso é o contrapoder.

Seica ELA non fai toda esta oferta?

Aí está unha das nosas principais diferenzas. Cremos que ademais de impulsar as folgas nas empresas, teremos que ser capaces de ofrecer mobilizacións máis xerais ante a situación precaria que estamos a vivir.

Refírese a un escenario intersectorial?

Si, cunha oferta de resposta global. Neste país, onde a loita social está viva, os pensionistas están na rúa, tamén as feministas, cada vez máis novas, e tamén contra o cambio climático. A clase traballadora está dividida, pero a clase traballadora é unha e a única, e queremos impulsar alianzas para dar unha mellor resposta. Por que non facemos mobilizacións polo salario mínimo? Por que non unha folga?

CCOO e UXT non se sumaron á reivindicación dun salario mínimo de 1.200 euros para a empresa.

Se UXT e CCOO unísense a esa reivindicación, moi ben, pero nós non os situamos aí, porque están en plena aposta polo sindicalismo de concertación.

Entón estás a pedir colaboración a ELA?

Tamén a ELA e aos demais que están na maioría sindical, así como a outros axentes sociais.

Estás a falar dun gran escenario, da sociedade, pero reforzastes a Caixa de Loita de face ás folgas de empresa.

LAB sempre estivo e estará presente nos conflitos das empresas e en todas as folgas que teñan como obxectivo mellorar a situación dos traballadores. A este sindicato ninguén lle vai a dar leccións de contrapoder, porque nós nacemos e crecido dentro do modelo de contrapoder. Borroka Kutxa é unha ferramenta para apoiar estas folgas, pero o que temos que ofrecer aos traballadores é unha estratexia, un modelo sindical. A caixa é unha ferramenta para paliar as consecuencias da folga, pero tamén para facer fronte a outras consecuencias da criminalización da folga. É unha diferenza importante coa caixa de resistencia dELA.

Fala de criminalización. Poría un exemplo?

Desde a aprobación da lei mordaza, nalgúns casos, pagamos as multas que recibimos pola acción sindical a través de Borroka Kutxa.

E a caixa dELA non se utiliza para iso?

Non.

Está claro que estamos no momento de resaltar as diferenzas entre ELA e LAB.

ELA é o que está dimensionando as nosas diferenzas. Esta estratexia levounos a situacións incomprensibles.

Por exemplo?

No conflito laboral das residencias, a prioridade dELA é convocar a folga en solitario. Non tentaron chegar a ningún acordo con LAB.

Mitxel Lakuntza di que ELA está a traballar só e que non entende que vostedes non se sumen a eles. Isto dá un partido de tenis.

A cuestión é que ELA quere pór en valor as nosas diferenzas, e nós non negamos que hai diferenzas. Na folga tamén podemos ter diferentes estratexias. Nós pensamos que hai que falar de como se pode xerar máis presión á patronal, e non só da duración da folga. Á patronal hai que quitarlle a chave da duración, xa que é a opción de alargar as folgas. Hai que socializar os conflitos e buscar a solidariedade entre traballadores e usuarios.

Iso é só unha das diferenzas, segundo o propio ELA. De acordo?

Tamén temos unha estratexia diferente de face á negociación colectiva, si, é certo. Tamén sobre o papel que deben xogar os sindicatos no proceso político... Hai moitas cousas, pero ante elas nós facemos unha achega construtiva para superar os obstáculos. Tamén o sabe Mitxel Lakuntza, xa que realizamos estas achegas por escrito a ELA. Pola contra, o que recibimos dELA é “este modelo é o que vale, e vostedes teñen que vir aquí”. E como non fomos e non se vai a traballar, ELA fixo un relato ficticio para xustificar a falta de colaboración, e nese relato insistiu na diferenza, no rexeitamento aos consensos.

Pero por que non interesaría a ELA unha alianza estratéxica?

Eles terán que responder, pero nós vemos intereses corporativos. ELA quere levar o escenario do debate a uns traballos domésticos que nos puxo. Como LAB non os fai, non hai colaboración. Esa é a súa explicación e quérenos nese bulebule nada construtivo. E nós non imos estar nese bulebule da desigualdade.

Parece que o estás facendo.

Temos que explicar a nosa posición. Xa dixen antes que hai situacións incomprensibles. Un deles é o conflito das residencias. Volvemos convocar a folga e non sabemos nin o que pretende ELA. O que pasa nas oficinas de Bizkaia tamén é incomprensible; ELA rompeu a colaboración sindical e chamou pola súa conta a unha folga; e logo non o fixo.

Dille que chamou á folga e que non se fixo?

Non se realizou ningunha folga e preguntaríalles aos traballadores que lles achegaron. No conflito dos comedores, igual, chamar ás mobilizacións despois dun acordo? Chamar á folga estando en minoría? Isto nunca se viu e confunde á opinión pública. Por iso necesita un relato ficticio, porque á xente resúltalle moi difícil entender ese comportamento.

Unha posible alianza ás veces dá obsesión, pero tanto ELA como LAB están no teito histórico mirando á representación. Esta situación non vos prexudicou neste apartado.

Isto non satisfai a LAB, porque os intereses corporativos nunca foron a nosa prioridade. Se fose así, dedicariámonos/dedicariámosnos uns anos centrándonos en nós e sen facer apología da colaboración, pero os traballadores non merecen iso, senón unha acumulación de forzas.

Comeza a era de Mitxel Lakuntza nELA. As relacións están tan mal como parece neste momento? Mantivestes algunha reunión con el?

Estivemos con el porque foi así, pero non realizamos ningunha reunión de traballo. É a eles a quen lles corresponde dar este paso. Non mendigaremos. A colaboración que hai que construír entre dúas non se pode construír se un dos dous non quere. Si é unha maneira de que haxa colaboración que LAB réndase, iso non vai pasar.

Adolfo Muñoz, na súa despedida de BERRIA, destacou que LAB é parte da esquerda abertzale, para dar a entender que non é un sindicato independente. Que dis?

Eles lánzanse á ofensiva para que os demais nos defendan. O nivel de autonomía de LAB demostrouno a práctica, e iso non é un problema, senón unha escusa.

Demostrou a práctica que LAB é independente?

LAB é independente para tomar as súas propias decisións, jakina.LABek ten unha posición clara a favor da transformación social e política; dicimos que a loita nacional non se pode relativizar, que sen cambio político non se pode levar a cabo a transformación social. Tamén dicimos que o sindicalismo abertzale ten que ter un compromiso claro cun proceso soberanista, e estamos nun contrapoder ante as institucións, con crítica, pero tamén con propostas.

ELA di que só chega a crítica cando a esquerda abertzale non está nas institucións.

Isto non é certo, e hai moitos exemplos que o demostran claramente.

Vai citar algún?

No contexto do 8 de marzo do ano pasado, con motivo da brecha salarial, o Parlamento Vasco aprobou por unanimidade unha resolución, tamén cos votos de EH Bildu, e criticámolo con dureza, e trasladamos esta crítica a todos os partidos políticos e tamén a EH Bildu. ELA utilizou leste mesmo exemplo precisamente para dicir o contrario, e por iso mencioneino, porque fixemos máis crítica que eles. Pero quero dicir claro que dentro da soberanía da esquerda defendemos estratexias a favor das alianzas, no ámbito institucional, sindical e social. E aí vemos que ELA ten complexos, fáltalle vontade.

Sánchez será o que goberne en España. Non se tocou a reforma laboral, e agora estase estendendo que pode cambiar a prioridade dos convenios colectivos, dando o liderado aos de España. Medo do que poida vir?

A reforma laboral de 2010 aprobouse na época de Zapatero coa abstención do PNV, que fixo unha aposta clara por centralizar a negociación colectiva. Os equilibrios de forza en España difiren dos de aquí, e alí a patronal saca máis proveito. Á fin e ao cabo, queren substituír ás representacións sindicais; a maioría de aquí loitou e conseguido outras condicións laborais. Sánchez non quere endereitar o espírito da reforma. Máis da metade dos traballadores vascos están en risco de estar suxeitos ou sometidos aos tratados españois. Ante iso, a nosa resposta foi defender todos os ámbitos da negociación, non só o da empresa.

Estamos na Parte Vella de San Sebastián. Pódese loitar á vez polos traballadores precarios vinculados ao turismo e polos traballadores públicos que queren recuperar as condicións de precariedade?

Si, entendendo que houbo todo un proceso de precarización que nos afectou a todos os traballadores; todos vimos empeorados os nosos salarios e condicións. Pero a realidade e o punto de partida de todos os traballadores non é o mesmo, e a precariedade non nos toca a todos ao mesmo nivel. Temos que facer ofertas de loita adaptadas a cada realidade. Aí está o reto do sindicalismo. Temos que demostrar que somos capaces de adaptarnos ás realidades de todos os traballadores, máis aló dos sectores clásicos, con novas fórmulas.

Esta entrevista foi publicada polo diario Berria e trouxémola a ARGIA grazas a licénciaa CC-By-sa.