Creo que nos últimos anos están a construírse dous relatos ben diferenciados sobre a nosa historia, a nosa cultura, a nosa lingua, etc. Por unha banda, o que poderiamos chamar "liña oficial" e por outro, unha liña baseada en investigacións recentes e achados arqueolóxicos.
O descubrimento da man de Irulegi e os restos arqueolóxicos da Idade de Hierro descubertos no monte Oiz (similares aos atopados historicamente nos Pireneos) desvirtúan o argumento da liña oficial de que a ausencia desta formación no oeste de Euskal Herria non era a propia etnia pirenaica e biscaíña (por dicilo dalgunha maneira). Os dous achados arqueolóxicos móstrannos que a teoría do substrato bascónico ten o seu fundamento. Por tanto, pode dicirse que o descubrimento tanto da man de Irulegi como da pegada do monte Oiz supuxo un bofetón para a teoría tardía (aínda que algúns non queren aceptala), e chamoume a atención que desde que apareceu a man de Irulegi (rectifíquenme si equivócome) non se volveu a emitir ningún fragmento. É casualidade? Ou quitarse da grella da tele antes que estaba programada? Seica pola súa escasa base científica? Encantaríame saber a razón.
Obras como Irati poden facer máis pola cultura vasca que algúns programas divulgativos de televisión pagados do peto de todos
Grandes investigadores a nivel mundial (Hammel, Venneman, Torroni, etc.) artigos publicados en revistas científicas de primeiro nivel (The American Journal of Human Genetics, Scientific American, etc.) indican que existe a base para considerar a teoría do substrato vasco. Con todo, investigadores de Euskal Herria e do Estado español están a defender unha teoría pouco fundada por historiadores franquistas e promovida con fins ideolóxicos. Gustaríame saber a quen impulsan esta "liña oficial" en que revistas científicas internacionais publicaron artigos (de verdade, non sei). Sorprende que algúns se convertan en endogámicos cando lles interesa... Eu non son científico, pero sei perfectamente que a bibliografía, as referencias das investigacións, etc. son imprescindibles para dar base a calquera argumento ou teoría. É moi fácil dicir "como nos demostran os últimos estudos" ou "como din os investigadores actuais" e quedar tan amplo sen máis achegas. E iso non vale.
Falando de relatos e pensando que teñen algo que ver co tema, quero expresar a miña opinión sobre a película Irati. A película sorprendeume a min mesmo. A mirada que Paul Urkijo ofrece ao eúscaro, ao rol das mulleres, á mitoloxía vasca e á historia de Euskal Herria, que é ficción, pareceume moi axeitada. Foi unha aposta moi arriscada, pero pode ter un valor incalculable para difundir a cultura vasca. Iso creo eu, e o tempo dirá…
Quizais sexa unha barbaridade, pero diría que traballos como Irati poden facer máis pola cultura vasca que algúns programas divulgativos de televisión pagados do peto de todos.
Joseba Azkarate
Enlaces relacionados co tema:
No monte Oiz atopáronse os primeiros cromlechs de Bizkaia, monumentos funerarios da Idade do Hierro.
2022-12-03 Campionato de Bilbao [Verso] / Amets Arzallus, Maddalen Arzallus
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Non quero que a miña filla se disfrace de xitana nos caldereros. Non quero que os nenos xitanos da escola da miña filla gocen de xitanos nos caldereros. Porque ser xitano non é un disfrace. Porque ser xitano non é unha festa que se celebra unha vez ao ano, manchada de roupa... [+]
A verdade é que non sei por que estou a escribir isto. No ambiente conflitivo de hoxe en día non se toman ben este tipo de opinións. É posible que ARGIA non publique isto, xa que non coincide coas opinións que publicaron até agora (pero se finalmente decidiron publicalo,... [+]
O 15 de xaneiro o lobby tecno-empresarial Zeditzak presentou o seu 6º informe, Euskadi e a Unión Europea, un destino compartido de prosperidade e competitividade. O neoliberal Think Tank, formado por expertos emerxentes do mundo das finanzas, presentou unha receita máxica... [+]
Os euskaltzales movemos os nosos pés tras a testemuña da Korrika, para reivindicar que queremos seguir vivindo como pobo vasco, en favor da nosa lingua.
Os primeiros pasos dáos a persoa migrante que sae do seu país de orixe en África, América do Sur ou Asia,... [+]
E un ano máis, os sindicatos organizáronnos folgas prefabricadas. E nós, individualmente, decidiremos si sumámonos ou non á folga, sen necesidade de ningunha asemblea no centro.
Ao parecer, o modelo de folga que me ensinaron a min xa non está de moda. No meu imaxinario, a... [+]
Hoxe, 21 de xaneiro, é un día para lembrar e reflexionar sobre unha interesante efeméride da nosa historia recente. Cúmprense 50 anos do peche de 47 traballadores de Potasas de Navarra. Este peche, que durou quince días, provocou unha folga xeral en Navarra, informou o... [+]
Fai un par de semanas publicáronse varios datos de Noruega. Neste país de Europa do Norte predominaron os coches eléctricos, sendo a marca Tesla a a máis vendida, cun 90% de enerxía reciclable que se consome alí. Pola contra, as empresas públicas norueguesas non teñen... [+]
Estas foron as miñas últimas palabras cando fómosche, collidos da man no teu profundo soño respiratorio. O teu corazón quedou para sempre sen unha dor especial, sinxelo, digno. Como vostede queira e esixa. Como queiramos e respectamos.
Xa un mes antes da chegada do... [+]
Hoxe en día, as voces das mulleres e dos nenos e nenas permanecen no seo dunha cultura que deslegitima as súas voces, silenciando as súas experiencias, dentro dun sistema tendente a minimizar ou ignorar os seus dereitos e necesidades básicas. Un exemplo mediático deste... [+]
O martes deuse a coñecer a sentenza contra cinco novos de Lapurdi, condenados por pertenza a Segi. Quince meses de cárcere por reversión a dous mozos, cunha multa de 500 euros cada un; 140 horas de traballo forzado e 500 euros de multa a outros dous mozos; e, finalmente,... [+]
O outro día, mentres repasaba a famosa serie de televisión The Wire, chegou unha escena que me lembrou a desesperación. Alí, a dirección do diario The Baltimore Sun reuniu aos traballadores e avisoulles dos cambios que se aveciñan, é dicir, dos despedimentos e dos... [+]
A cultura consumista que vivimos, manda a todo usuario a un goce desmesurado. Como di Slavoj Zize, Goza do teu fetiche, converteuse no rudo mandato da hiper-modernidade. O goce actual leva a cabo a través dos dispositivos tecnolóxicos existentes para ocupar o lugar do... [+]