Antes das eleccións podía pensarse que podía quedar un escenario institucional como o da anterior lexislatura despois do domingo. E hoxe en día esta é a hipótese máis importante, polo menos vendo o que din os que teñen as chaves de gobernabilidade.

Parlamento de Navarra

O Parlamento de Navarra constituirase o 16 de xuño, sendo a súa primeira función a constitución da Mesa do Parlamento. O PSN anuncia que xa tentará alcanzar a presidencia da mesa. En 2019 volveuse a esforzar niso e a deixar a EH Bildu fose da mesa, pero non conseguiu nin un nin outro, e finalmente Unai Uhalde, de Geroa Bai, foi o presidente do parlamento.

Goberno de Navarra

Existen principalmente dous bloques para acceder á presidencia. A dereita e o extremo dereito teñen 20 votos (UPN 15, PP 3 e Vox 2); e os que até agora gobernaron 21 (PSN 11, Geroa Baik 7 e Contigo Nafarroa 3). Na primeira votación o candidato a Presidencia necesita maioría absoluta, pero ninguén pode conseguilo, salvo que o PSN se pronuncie a favor de UPN.

Por tanto, como na segunda votación abonda con que os votos afirmativos sexan máis que negativos, María Chivite sería a presidenta. Sempre que EH Bildu non votase en contra de Chivite. Iso é o que ocorreu hai catro anos.

Co devandito até agora polas partes, este é o escenario máis probable, pero xa empezaron a aparecer mensaxes no panorama, especialmente tras adiantar as eleccións españolas. Por unha banda, Arnaldo Otegi sinala que si en Pamplona pechan as portas de alcaldía a EH Bildu, quizais terán que reformularse a abstención a favor de Chivite. Polo momento parece máis ruído nas negociacións, pero é un elemento novo, porque non se escoitou en campaña.

Doutra banda, tamén se escoitou durante estes días a posibilidade de que o PSN, por orde de Madrid, poña a disposición de UPN o goberno para que o PP non poida utilizar no Estado a pantasma do apoio de EH Bildu. Hoxe en día parece unha opción afastada, pero en Navarra non se pode confiar no PSN e moito menos en Ferraz. Si hai antecedentes: O acordo de goberno alcanzado polo PSN e Nafarroa Bai en 2007 foi rexeitado por Ferraz en pleno mes de agosto, nun acontecemento coñecido como “agosto”. Isto provocaría un gran conflito no PSN, pero na sede de Sarasate están afeitos tragar ordes do PSOE.

Concello de Pamplona

Cristina Ibarrola, de UPN, será a Alcaldesa-Presidenta da Corporación de Pamplona, a condición de que cumpra as anteriores manifestacións. Joseba Asiron tamén podería ter oportunidade, pero a chave para iso tena o PSN que di que se votará a si mesmo. Por tanto, aí acaba a oportunidade de Asiron, porque non parece que o PSN cambie de idea no último momento.

Pero, a pesar da súa rareza, existen outras posibilidades que se dan de forma esporádica na formación dos concellos. EH Bildu dixo que xa non vai aceptar a terceira vía, ou Asiron ou Ibarrola. Pero é posible que no último momento Elma Saiz saia alcaldesa cos votos de EH Bildu. Moi mal.

E tamén podería ser que Geroa Bai fose alcalde Koldo Martinez. Moi mal, pero o que os números permiten, sempre que EH Bildu, PSN e Contigo Navarra voten a el. O PSN insistiu en que con EH Bildu non hai nada, pero que está disposto a chegar a un acordo cos seus membros de goberno, que el preside, por suposto. Unha forza con dous concelleiros non sería de broma, pero tería a oportunidade de gobernar, mesmo si o PSN quedase fóra do goberno municipal. UPN e PP teñen once concelleiros e outros tantos EH Bildu, Geroa Bai e Contigo Nafarroa.

Parra en votos, pero un acordo de goberno co PSN, como ocorreu na última lexislatura, habería que destacar a dereita na maioría dos temas. EH Bildu insistiu en que fará o posible para pechar as portas á dereita. Agora hai unha oportunidade no Concello de Pamplona, que non sería moi absorbente para Asirón e os seus votantes, pero aí está a oportunidade. Por suposto, necesitaría o acordo do PSN para gobernar o concello ao longo da lexislatura, e iso tamén pode estar no aire, aínda que de facto a oposición estivo unida a Enrique Maya na anterior lexislatura. Como antecedente do sucedido en 2015 en Vitoria-Gasteiz: EH Bildu –segunda parada– votou ao PNV –terceira– para evitar que o PP –primeira forza– levase a alcaldía. Entón o PNV non quixo dar a alcaldía a EH Bildu, aínda que a coalición xa estaba.

En calquera caso, vivirán dúas semanas tolas en Navarra: o 16 de xuño constituirase o Parlamento Foral e o 17 os concellos, e si tres meses despois das eleccións non se constituíu o Goberno de Navarra repetiríanse as eleccións.