Nacido en Madrid en 1968, Azurmendi era director do Liceo de Beasain. Posteriormente impartiu docencia no EUTG da Universidade de Deusto en Donostia-San Sebastián. En 1983 ingresou na Facultade de Psicoloxía da UPV/EHU, onde permaneceu até a súa xubilación en 2011. Foi pioneira nos directores da ikastola, nos vicedecanos de eúscaro, nos catedráticos e na Psicolingüística. Homenaxe á Asociación de Eúscaro Bagera de San Sebastián.

Ser muller, unha barreira

"Eusko Ikaskuntza-Sociedade de Estudos Vascos enxalzou o seu liderado porque, entre outras cousas, es unha das primeiras mulleres que chegou a ser catedrática na universidade", dicía Mel A. O xornalista Elustondo, ao final da entrevista: -Serviuche de axuda ser muller?

-Tiven un obstáculo! -respondeu Azurmendi. "Na miña época todos eran homes, a maioría deles na universidade. Todo era máis difícil para nós. Di vostede que son catedrático, e é certo, pero naquela época os homes tiñan prioridade, mesmo para ser nomeados catedráticos. Na nosa facultade fun o terceiro catedrático. Os dous primeiros foron homes. O terceiro tamén era un home. Eu fun a primeira catedrática feminina da Facultade de Psicoloxía. Tiven o apoio de ser catedrático, pero non da maioría dos homes. Con todo, tiña o currículo máis grande e mellor. Tamén vivín esta situación.

Bilingüismo / plurilingüismo

En palabras de Azurmendi, "nós podemos ser bilingües ou plurilingües, individuais, pero a sociedade non o é". En 1980 estiven en Quebec, na Universidade de Laval, con William MacKey, [a persoa de maior prestixio na sociolingüística internacional] e iso era o que el dicía. No caso de que o bilingüismo social sexa posible, cada lingua debe ter o seu propio ámbito territorial e ser a única lingua oficial nese ámbito territorial. (...) MacKey estaba sorprendido, a pesar de estar tan esmagado, pola forza que tiña o eúscaro entre nós. Dicía que non vira nada semellante no mundo. (...) MacKey dicía claramente, nunca coñecemos un bilingüismo social equilibrado, unha lingua necesita o seu propio territorio. As persoas si podemos saber unha lingua, e dúas, e tres, e moito, pero un territorio concreto necesita unha lingua concreta. A sociedade funcionará cunha, non con dúas.

En eúscaro, cada vez menos

"Houbo unha época na que tivemos unha campaña en San Sebastián, 'a primeira palabra en eúscaro'. Agora tamén deberiamos polo en marcha", di o sociolingusita: "Ir á tenda e en castelán. Por que? É posible que o comerciante que temos diante saiba falar en eúscaro. Hai uns anos fíxeno, fun á Parte Vella, entrei no bar e pedín en eúscaro. Si non contestaban en eúscaro, adeus!, ía a outro. (...) Cada vez hai menos euskaldunes nos bares da Parte Vella de Donostia. Outrora, iamos á Parte Vella e comiamos, bebiamos, falabamos, cantabamos... todo o faciamos. Agora, non. A primeira palabra témola que facer en eúscaro, en todos os sitios teñen que pór a alguén que saiba falar en eúscaro, polo menos un".

Entrevista completa: "Tiven o apoio de ser catedrático, pero non da maioría dos homes", engadiu.