Desde o 1 de novembro deste mes, as persoas presas non teñen no Estado español a posibilidade de solicitar o chamado Subsidio de Excarceración. De feito, ese día entrou en vigor o Real Decreto 2/2024, co que se eliminou a subvención específica que as persoas que estiveron en prisión podían solicitar. A medida adoptouse baixo a escusa de "simplificar e mellorar o nivel de atención á protección por desemprego", segundo explicou a Asociación Prol Presos Salhaketa.

O até agora Subsidio de Excarceración substituirá ao actual Ingreso Mínimo Vital (IMI) xeral, que segundo Salhaketa "tradúcese nun cambio nos danos que sufrirán tanto os presos como os seus familiares e achegados", segundo explicou Salhaketa. "A nova normativa, en lugar de mellorar a situación e corrixir as carencias que existen, xera unha situación máis prexudicial para as persoas presas", resumiu.

Unha axuda básica

Para solicitar a axuda, había que cumprir unha serie de requisitos: estar preso durante polo menos seis meses, non ter aínda traballo asalariado e non recibir prestación por desemprego. Así, Salhaketa considerou que o Subsidio de Excarceración era "esencial" para que os expresos puidesen ter "unha base económica mínima" cando "pasasen a vivir en liberdade".

O subsidio, que ascendía a 480 euros, lembrou que a Asociación a favor dos Presos de Cataluña tiña "graves limitacións". Por exemplo, só as persoas que se atopaban en liberdade condicional ou permanente podían solicitalo, e excluíanse as que se atopaban en terceiro grao. No caso das persoas migrantes, só podían acceder a esta axuda quen xa tiñan regularizada a súa situación administrativa, e non o podían pedir quen antes traballaran en prisión.

Consecuencias da nova normativa

Coas modificacións introducidas en novembro, amplíanse os prazos de solicitude e cobro da DFB respecto dos prazos de percepción do antigo subsidio. O proceso burocrático de cobro da DOP pode prolongarse até nove meses na actualidade, cando o Subsidio de Excarceración podía tramitarse ao redor de dous meses.

Ademais, segundo Salhaketa, incrementouse a burocracia da tramitación da BGD en España. Por exemplo, agora pídese un informe dos servizos de engorde para "xustificar a situación de exclusión social" das persoas presas que viven soas.

Aínda por riba, a nova regulación da BD tamén afecto aos familiares dos ex presos. Si unha persoa sae de prisión e vaise a vivir cos seus familiares e un deles cobra o BGD, córtaselle a prestación durante polo menos seis meses. A nova lexislación obriga a que unha unidade familiar "estea composta" polo menos durante seis meses, e cando algún membro "novo" da familia únese oficialmente a esa unidade, como un ex preso, o cómputo dese seis meses comeza de cero.

E, doutra banda, a nova normativa deixa fóra ás " persoas liberadas dos centros de internamento de menores e ás persoas que saen dos centros de desintoxicación". Estes deberán cumprir "condicións normais" para recibir a DOP.

Clamor da eficacia

Desde Salhaketa condenaron os últimos cambios normativos e subliñaron a necesidade de "articular unha prestación económica rápida e eficaz para todas as persoas que saen de prisión", sen "máis requisitos que pasar de prisión". O colectivo reivindicou unha prestación "que axude a volver á súa liberdade en mellores condicións" e que evite "longas esperas, a burocratización das circunstancias [das persoas presas] e o dano aos seus familiares".