Construíron a Nova Caledonia destruíndo Kanaky. A invasión napoleónica foi violenta, as Kanacas foron asasinadas a golpes e Kanak carecía de medios para facerlle fronte. Os colonos franceses apoderáronse das terras de Kanak e condenaron aos seus habitantes á miseria.

Este xenocidio dun século acabou provocando a resistencia da poboación local. Na década dos 80 producíronse incidentes violentos e a represión foi aínda máis violenta. En 1984 foron asasinados dez canas e os xuíces declararon inocentes aos asasinos. En 1985, o líder independentista Eloi Machoro e un dos seus compañeiros foron asasinados pola policía en circunstancias que aínda se descoñecen. En 1988, o secuestro na cova de Ouve terminou en sanguentos: os policías mataron a dezanove militantes Kanak, a maioría cun tiro na cabeza. Francia demostrou con claridade quen tiña forza e até onde ían.

Pouco despois, no mesmo ano, iniciáronse as negociacións e asinouse o acordo de Matignon. De aí vén o referendo do 4 de novembro. Organizado por Francia e nas súas condicións. Si, Francia “aceptou” a conxelación do censo para asegurar que os colonos que ían a partir de 1988 non puidesen votar. Con todo, Francia xa asegurara a vitoria, xa que segundo o censo de 1988 tamén vencera aos colonos franceses.

Durante os cen anos anteriores, os colonos foron masivamente sacrificados por Cana, arrebatados as súas terras aos sobreviventes, condenados á miseria e colonizados polo pobo.

Nas terras onde habitan os autóctonos, os votos a favor da independencia impuxéronse por vía aérea; no centro da cidade, onde habitan os colonos, gañaron os votos contrarios á independencia.

É evidente, pois, quen decidiu: Nova Caledonia decide que Kanaky non recuperará a liberdade.

Algúns din que os habitantes actuais non son responsables das colonizaciones dos pasados. Eles tamén son de alí, nacen e se crían alí, e teñen dereito a votar como Kanak. A sociedade que vive nunha terra debe decidir… Coma se non existisen os dereitos propios dos pobos ou a influencia brutal dos estados…

Francia apropiouse de Kanaky sen dereitos e a través do xenocidio e adaptou a sociedade ás súas necesidades. Si trátase dunha ocupación inxusta, o único que ten que facer Francia é devolver a independencia e pagar as indemnizacións.

O demais é lexitimar a colonización ou negacionismo. Nese referendo que se celebran baixo a opresión, o que se pide é que os oprimidos convenzan á xente, a favor da independencia. Supoñamos que dúas persoas deciden facer unha carreira, que un deles é o organizador, e que emiten ao rival dez quilómetros máis atrás do punto de partida. Quen gañaría? E o perdedor debería alegrarse porque polo menos tivo a oportunidade de “competir” na carreira? É o mesmo pedir a un pobo oprimido que convenza aos oprimidos e aos opresores. E non é lícito esixir ao pobo oprimido e debilitado esa forza engadida e terrible que non lle corresponde facer.

Este artigo de opinión foi publicado por Enbata e trouxémolo a Argia grazas a licénciaa CC-by-sa.