Morre Joseba Intxausti, historiador e promotor da cultura vasca
- Morre Joseba Intxausti Rekondo (Segura, 1936 - San Sebastián, 2023), antigo director da revista Jakin, investigador da historia social do eúscaro e promotor da cultura vasca. Escribiu numerosos libros e artigos na súa vida e impulsou a creación de diversas asociacións, entre elas o centro de terminología e lexicología UZEI.
O segurarra Joseba Intxausti foi un autor de gran traxectoria na cultura vasca. Faleceu este venres aos 87 anos. Un antigo frade franciscano, con estudos históricos en Arantzazu, Olite e Barcelona, dedicouse á lexicografía e modernización da linguaxe en gran parte da súa vida.
Foi director das revistas Jakin e Anaitasuna e exerceu o movemento creado nas mesmas xunto a Joxe Azurmendi, Joan Mari Torrealdai, Paulo Agirrebaltzategi e outros. Intxausti participou nas reunións de creación do euskara batua en Arantzazu en 1968.
Impulsou iniciativas e asociacións como a creación do centro de lexicología e terminología UZEI e a colección Bidegileak. Ademais, participou no proxecto Joanes Etxeberri de Euskaltzaindia e na Fundación Vasca da Cultura, que foi secretario xeral. Foi nomeado membro correspondente da Academia da Lingua Vasca en 1961 e académico de honra en 2004.
Intxausti deixou escritas numerosas obras. É seu o libro Euskal Aditza (Itxaropena, 1960), que dirixiu e coordinou a enciclopedia Euskal Herria. Jakine puxo toda a súa obra en internet hai uns anos.
"Eu veño do mundo do eúscaro, e si prefírelo, da etnografía, e dunha sorprendente historia longa –explicoulle Mel A. Elustondo, en entrevista con ARGIA en 2005. Seguramente non mellor que ninguén, pero a min sucedéronme: como os meus pais, como os seus irmáns e tíos, como a terra, como a época… as limitacións naturais da liberdade humana. Eu non quero vivir iso como un destino maligno: son meus e acabo. E cómodo! ".
Neste amplo diálogo Intxausti conta moitas das súas ideas e pasaxes vitais.
OCU kontsumitzaileen Elkarteak hiru arrazoi zehaztu ditu, horien artean kanpoko janaria eta edaria Kobetamendiko esparruan sartzeko debekua, eta eskudirutan edo banku-txartelaren bitartez ordaintzeko ezintasuna. Facuak aurreko urtean egindako salaketan zehazturiko arazoak... [+]
Bere sorterri Ataunen hil da Maximo Aierbe Muxika, 74 urterekin. Euskaldunon Egunkariaren sortu aurreko eta ondoreneko urte malkartsuetako eginahaletan parte hartu zutenek gogoratuko dute proiektu berriaren akziodun bila hainbeste lan egindako gizon hura. Disziplina eta... [+]
Iragan asteko ostegun eta ostiralean burutu zen ‘Nondik eta zeri ari gatzaizkio bertsotan?’ ikastaroa; 50 lagun elkartu dira jardunaldietan bertsoaren inguruko gaiez gogoeta egiten.
Nire lehendabiziko poema liburua argitaratu nuenean errezitaldi bat ematea eskaini zidaten unibertsitate batean. Musikariak dirutan kobratu zuen eta niri Jorge Oteizari buruzko liburu bat eman zidaten, hartu ez nuena, baneukalako etxean. Horixe izan zen onartu ditudan eskaera... [+]
Lau elementuren arteko baturak ez du beti lau ematen; gehienetan hori baino gehiago. Eta zer esanik ez, hainbat proiektutan ibili eta auskalo nola eta zergatik elkartu ziren hauek: Atxe, Led Infierno, Osoron eta Txerra. Aurrekariengatik uste genuen punka egingo zutela, baina... [+]
Kiosko bat, krisian, Benidormeko giri artean. Eta egunkarien atzean, txandaka, adinak eta mundu ikuspegiak desberdintzen dituzten bi lagun. Kontrastezko osagai horiekin garatu du Lizar Begoñak bere lehen eleberria: Mundu zitalaren kontra. Gisa bereko inguru batean batu... [+]
Lan kontu bat dela eta berrirakurri behar izan dut liburu zoragarri hau. Teoria, genealogia eta historia feminista batzen dituen liburu motz honek kritika ugari izango zituelakoan sarean begiratu eta, sorpresa! bakarra aurkitu dut, Irati Majuelok Berria-n idatzi zuena.
Ostegunetik aitzina egingo da festibala Bilbon, Kobetamendin. Behin baino gehiagotan salatu da bertako langileek baldintza negargarrietan egiten dutela lan, eta ostegunerako protesta deitu du Laneko Autodefentsa Sareak, 19:00etan, EiTBren egoitzaren aurrean. Langileentzako gida... [+]
Euskara eta euskal literatura, programaketatik ikasgelara jardunaldia antolatu dute elkarlanean Seaskak eta UEUk Baionan, Udako Ikastaroen barruan, eta bertan parte hartuko du Katixa Dolhare Zaldunbidek. Ezpeletan sortu zen 1982an, Lapurdin, eta familiarekin Nafarroa Beherean... [+]
Viena, 1824ko maiatzaren 7a. Ludwig Van Beethovenen (1770-1827) 9. Sinfonia estreinatu zen. Konpositore alemaniarrak bukatu zuen azken sinfonia izan zen, baina, asmoari erreparatuta, lehena izan zela ere esan liteke. Beethovenek 1799 eta 1800 urteetan idatzi zuen 1. sinfonia;... [+]
Ezin da talde baten irakurketa egin bere taldekideen iragana kontuan hartu gabe; eta kasu honetan, are zailagoa da ariketa. Tatxerseko kide bat dago eta Tatxers taldea dakar gogora Borlak. Ekidin ezina da aurreko taldean pentsatzea, baina motz geratuko gara, chorusdun gitarra... [+]
Sorpresa ederra izan da Consonni argitaletxeak argitaratu berri duen liburua. Ez nuen ezagutzen Montserrat Roigen lana eta aurkikuntza harrigarria izan da, zinez. Batetik, Franco hil berritan argitaratu zelako estreinakoz eleberria (1976an) eta garai hartako Bartzelona... [+]
Durangoko Hitz liburu-dendan otu zitzaidan Saturraran operak merezi zuela kritika. Jose Julian Bakedanoren arrapostua batetik, liburu-dendako Gaizka Olabarriren berben ilusioa, horrenbeste urtean Hitz liburu-dendako ardura eraman izan duen Nekane Bereziartuak opera hori ikusteko... [+]
Eskuin muturra garaile izateak kultura eta gizarte mailan ekar dezakeenaren ikuspuntua partekatu dute, adierazpen bateratu baten bitartez. Guztira 94 artista eta kultur eragilek sinatu dute idazkia momentuz.