José Mari Esparza di que “naceu nunha familia humilde e traballadora”. Esta clase obreira deulle o desexo e a paixón pola loita e opúxose á represión franquista, especialmente no sindicalismo. Xunto á realidade da fábrica, coñeceu os asasinatos de Montejurra, entre outros, e presentou unha obra vangardista sobre a historia, deixando en evidencia a importancia da memoria e a historia. Unha vez abertas as portas da literatura, Esparza creou a editorial, e mentres os lectores gozan do seu extenso legado, el está agradecido sobre todo co eúscaro e o País Vasco.