Rebeka Ubera, parlamentaria de EH Bildu, foi a primeira en tomar a palabra. Pediulles a Uriarte e Arévalo que expliquen “unha instrución que incumpre toda a legalidade”, lembroulles que non hai ningún decreto que recolla este programa, nin convocatoria pública, a pesar de que os profesores teñen que acudir ás empresas ás que están nomeados nunha lista para prestar servizos.

“Como é posible que os centros estean a facturar os servizos ofrecidos ás empresas sen IVE e co NIF do Goberno?”, preguntouse, “como é posible que nas directrices elaboradas polo Goberno Vasco para os centros escolares aparezan expresións como ‘debemos evitar que se mencione que as visitas e a definición dos proxectos están financiados”. O profesorado, coma se fosen comerciais, está a realizar visitas ás empresas e realizando traballos que non lles corresponden, e que os centros educativos e profesores están presionados para iso e que a realización de traballos para as empresas é unha competencia desleal para outras empresas do mercado que poden realizar eses traballos (temos que lembrar que os centros ofrecen ás empresas un 25% de desconto na factura, que logo o Goberno paga como subvención ese 25%).

A conselleira Cristina Uriarte, pola súa banda, mostrouse curta. Sinala que o sector produtivo da CAPV debe innovar, que a Formación Profesional é un axente fundamental nesa innovación e que os centros deben ofrecer a súa colaboración de forma proactiva.

Jorge Arévalo, en cambio, estivo moito tempo e tocou moitos temas. Nun artigo de ARGIA, o primeiro dixo que "as cousas foron mal expresadas", pero coas respostas que deu o lector terá que sacar conclusións.

“Que novo coñecemento adquiriu o profesor de deseñar un sitio web para unha empresa?”

Os profesores cobran ás empresas pola prestación de servizos e traballos (cun desconto do 25%). Segundo Arévalo, ofrecer servizos non é só apoiar ás empresas, senón que tamén supón que o profesorado obteña coñecemento para transmitilo na aula. Ubera responde cun exemplo real deste programa: “Si unha empresa asina un acordo co centro para que o profesor deseñe a web, que novas competencias e coñecementos adquiriu para a posterior transmisión do profesorado no centro?”. Doutra banda, “está vostede seguro de que todos os servizos que ofrece TKgune son servizos tecnolóxicos?”, di.

Respecto dun programa que non ten un decreto legal, Arévalo mencionou as leis xerais que fomentan a innovación e que os centros escolares colaboren coas empresas para conseguir o coñecemento. Ubera respondeulle que o programa TKgune non ten “tiradores legais” e que desde o momento no que se canaliza diñeiro público ás empresas, deberíase facer un chamamento público que non se fai. “Lin artigos de lexislación e non atopei o programa TKgune, non aparece”. Ubera dille que entende a colaboración doutra maneira porque as leis xerais citadas por Arévalo fomentan a colaboración: “Para vós é colaborar ofrecer servizos, e para nós é compartir, aprender dos uns aos outros, sen que haxa beneficios económicos a cambio. É facturar acordos entre centros educativos e empresas?”. Ubera indicou a Arévalo e Uriarte que todos os programas necesitan un asidero legal, pero Arévalo afirmou que, como están a facer agora, teñen suficiente agarre legal para “traballar de forma experimental”, “e si hai que cambiar algo no futuro”, cambiarano.

“Desde o momento en que facturas, saltas a outro campo”

José Ramón Becerra, de Elkarrekin Podemos, tamén cre que non se debería facturar: “Desde o momento en que facturas, lánzasche a outro campo, a un sistema financeiro alternativo”.

Respecto da posibilidade de emitir factura sen IVE, Arévalo aclarou que os centros educativos que prestan servizos non teñen por que cobrar o IVE. Rebeka Ubera respondeu que a educación está exenta do IVE, si, pero que todos os servizos que ofrece este programa non son servizos relacionados coa educación.

Sinalou que os centros obteñen financiamento en función destes servizos e que ademais hai un número mínimo de visitas que os centros deben cumprir e que o profesorado está presionado, “non hai presión, non forzamos a ninguén, é voluntario”. “Non animamos a ninguén a facelo, animámolo; planificamos cos centros escolares o número de visitas e proxectos. Entendemos que son obxectivos razoables e os centros participan de maneira voluntaria”.

Le a frase do artigo de ARGIA: “Un programa do Goberno Vasco impulsa aos profesores de Formación Profesional a vender proxectos empresariais por empresa”. Arévalo di que o profesorado non vende proxectos, “pon os recursos do centro ao servizo da empresa e ademais o profesorado se reinventa e gana en coñecemento”. Becerra lembra a Arévalo que precisamente unha factura reflicte a venda dun servizo, é dicir, que os profesores se están vendendo. Ademais, o feito de que o dono do servizo prestado sexa posteriormente a empresa, e non o centro educativo, reflicte que “a Formación Profesional depende do sistema produtivo”, segundo Becerra. Arévalo respondeu que aínda que no dicionario a factura quere dicir iso, iso non é o espírito deste programa. Arévalo ve moi ben o cobro por traballos. “Onde está o problema? Si os centros poden autofinanciarse, é unha boa noticia”.

“Si hai empresas que ofrecen innovación aplicada, retirarémonos”

En lugar do 100% do proxecto, os profesores cobran á empresa o 75%, cunha subvención do 25% do Goberno Vasco, e “grazas a ese anzol o colexio vende o proxecto a un prezo inferior ao que se vendería no mercado”, di o artigo de ARGIA. Tras ler a frase, Arévalo dixo que non é un anzol, senón un programa que ofrece “solucións específicas”, que os proxectos de innovación poden ser financiados pola administración e, por tanto, é transparente, que esta rebaixa do 25% non necesita ningunha norma concreta. “Entendemos que ese 25% é o valor do coñecemento e a aprendizaxe que retorna para o centro á hora de facer o proxecto”. Arévalo tampouco ve competencias desleais, xa que “o 87% das empresas visitadas nunca participou nun proxecto innovador”. É dicir, que non hai empresas dedicadas á innovación aplicada e, por tanto, non hai competencia desleal. Con todo, Ubera puxo o exemplo anterior: “Deseñar un sitio web a unha empresa non é unha competencia desleal para as empresas da contorna que poidan deseñar o sitio web?”. “Non facemos competencias desleais e si hai empresas que ofrecen innovación aplicada retirarémonos”, declarou Arévalo.

Leu máis pasaxes de ARGIA, entre eles o profesorado como comercial e o Goberno Vasco premia o programa con diñeiro público, xa que canto máis proxectos venda, máis recursos económicos e persoais recibirá o centro. TKgune conta cun orzamento de 1.400.000 euros para este programa. Pero Arévalo non o ve así: “Non premiamos nada, promovemos a innovación nas empresas. O profesorado e os centros educativos non venden proxectos, tratan de animalos e convencelos. Non acoden como comerciais ás empresas, acoden como profesores dun centro escolar para realizar proxectos compartidos que beneficien a ambas as partes”. Respecto dos traballos que non corresponden ao profesorado, Arévalo insistiu en que “si é tarefa dos profesores”, lembrando as leis anteriormente mencionadas.

“O financiamento deste programa segue sendo inkognita”

En palabras de Ubera, “vostedes dixeron que o financiamento do programa TKgune faise desde Lehendakaritza, pero é que non aparece esa partida nos partidos de Lehendakaritza. O financiamento deste programa segue sendo inkognita”. Para quen é a subvención do 25% que non aparece en ningún sitio e non ten convocatoria pública? Defínese que é unha axuda para a empresa e sabemos como facelo…”.

Arévalo tamén se referiu a esta pasaxe de ARGIA: “É de supor que si as visitas e os proxectos son unha fonte importante de ingresos do centro, o risco de que as forzas dos profesores concéntrense niso, así como o de aumentar a competencia para conseguir eses proxectos. O profesorado, en lugar de ensinar, corre o risco de dedicarse a traballar cada vez máis para as empresas”. Arévalo di que non, que leva o control e que non hai tal risco, porque as horas lectivas non se reducen en absoluto. En ARGIA subliñamos que “o centro que consegue os obxectivos, ademais dos incentivos económicos, consegue horas, profesores que se liberan para eses traballos”. Becerra expón outra pregunta: “deses 1.400.000 euros públicos, canto foi aos centros concertados?”.

Arévalo recoñeceu que a frase que aparece na instrución que se envía aos centros escolares e que se denuncia en ARGIA “non está moi ben escrita”, explica a instrución: “Debemos evitar mencionar que as visitas e a definición dos proxectos están financiados. Si facémoslles ver que o centro recibe un diñeiro por facer visitas, en lugar de como un axente que se achega a axudar, poida que véxannos como un axente interesado en facer visitas”. Arévalo sinalou que as empresas reciben moitas visitas asesorando, “logo asesorías que non teñen ningún beneficio, e queremos que nos vexan como algo diferente, para que non pensen que vimos vender un produto que non lles serve de nada”. Iso é o que di a frase da instrución.

A instrución tamén di: “Hai que pór unha especial énfase en que o principal impulsor do proxecto é o Goberno Vasco, a Presidencia”. Aquí tomou a palabra Cristina Uriarte, quen confirmou que o programa o coordina Lehendakaritza, que é quen lle marca o selo. A Ubera pareceulle curioso que fose un programa coordinado desde Lehendakaritza e que o lehendakari, Iñigo Urkullu, dixese que até agora non coñecía este programa.

Preguntado polos criterios que segue a listaxe de empresas que se envían aos centros educativos, que serán visitados polos profesores, Arévalo explicou que é froito dun diagnóstico realizado desde a Unión Europea.

Rebeka Ubera teno claro: Desde o departamento de Formación Profesional do Goberno Vasco o que se está facendo é unha “chapuza” e “desgraciadamente esta actuación está moi normalizada neste ámbito. Estades a xogar coa administración pública e co diñeiro público”.

“O obxectivo é unha boa formación ou unha man de obra barata?”

Rebeka Ubera e José Ramón Becerra foron os únicos na Comisión de Educación do Parlamento Vasco que criticaron as explicacións de Arévalo. En palabras de Becerra, “a innovación si, pero como e para que? Está claro, en beneficio do Goberno, porque aforra en I+D, pero, a quen? O obxectivo é unha boa formación ou conseguir man de obra barata e I+D moi barato? A substitución desta innovación por centros de Formación Profesional, en lugar de desenvolver un programa de innovación para as empresas, pode traer problemas”.