O xoves, 22 de agosto, faleceu Jon Irazabal Agirre no Hospital Galdakao-Usansolo. Autor de numerosos traballos sobre a historia da comarca, foi director da Feira de Durango durante 30 anos e xerente de Gerediaga Elkartea entre 1982 e 2018. Desde os 17 anos pertenceu á citada asociación e desde alí sinalaron que “Irazabal foi unha das principais referencias para a investigación e difusión da historia do Duranguesado”. Irazabal creou a revista de investigación e historia Astola, na que escribiu moitos artigos.

Aínda que non realizou estudos de historia, “grazas ás súas inquietudes e á súa loita” a comarca do Duranguesado fixo unha gran achega para coñecer a súa historia, segundo a Asociación Gerediaga: “Desde mozo mostrou a súa paixón por coñecer a orixe, a historia e a vida da súa contorna (a Merindad de Durango, terra que el chamaba o Duranguesado)”. Traballou en varias liñas de investigación, principalmente no Bombardeo de Durango de 1937. Escribiu un libro sobre este tema: Durango 1937 31 de marzo, bombardeo.

Traballou para sacar á luz o sucedido na guerra de 1936 e para difundir a orixe da Merindad de Durango, pór nome a persoas que foron relevantes na historia da comarca e recuperar moitos costumes perdidos, segundo recolleu Gerediaga Elkartea. Ademais da guerra de 1936, traballou tamén no folklore vasco: “Durante moitos anos organizou e impulsou o Día das Espadas do Duranguesado. Tamén fixo un gran traballo para dar a coñecer a Danza e as Danzas de Goruleta”. Por iso, entre outros recoñecementos, a Asemblea de Dantzaris de Bizkaia concedeulle o Premio Acción de Grazas á Danza Tradicional en 2019 e rendéronlle unha homenaxe no Día das Espadas do Duranguesado en 2015.

Conversando sobre a Feira de Durango

Nas conversacións mantidas con ARGIA, Irazabal subliñou a importancia da Feira de Durango e como para os vascos Durango converteuse en “o embigo da terra para uns días” e converteuse en “unha cita ineludible”.

Irazabal tamén foi crítico. Nunha entrevista concedida á noticia, sinalou que a investigación local "non é suficiente" e subliñou a importancia de dar a coñecer os traballos das persoas afeccionadas, alegando que "a xente ten ganas de saber". Irazabal sinalou en ARGIA que a Feira de Durango foi en eúscaro na primavera de 1986 a 1988, e como “quedaron sós”, no pobo non “floreceu aquela planta”.