Berria entrevista a Garbiñe Alkiza, sobriña de Anza. Segundo lembrou, o 11 de marzo de 2010, o cadáver do seu tío estivo desaparecido durante un período de dez meses antes de que aparecese. Foi visto por última vez o 18 de abril de 2009, cando colleu o tren para ir a Toulouse (Occitania), en Baiona. “Eu mesmo decateime uns días despois de que non se sabía nada del. Tiña un tumor na cabeza e pareceunos moi grave non volver. Debido ao cancro, tiña unha hora nun hospital de Bordeus para o 24 de abril, pero alí tampouco acudiu”, explica Alkiza.

Desde o principio sospeitouse que a causa da súa desaparición era a “guerra sucia”, xa que coñecían moitos casos similares.

Un mes despois da desaparición de Anza, o 21 de maio, ETA publicou un comunicado no que comunicaba que quedara con Anza en Tolosa. Alkiza explica en Berria que esa información lle “deu a volta” ao caso: “Até entón pensábase que a Policía francesa estaba a buscar, pero, a partir do comunicado de ETA, as preguntas, máis que a desaparición, eran sobre a súa militancia; interrogaron á súa parella, rexistraron a casa, levaron as cousas da casa...”.

A continuación publicáronse máis informacións sobre o caso, como o feito de que varios gardas civís escapáronse correndo dun hostal en Francia, esquecéndose dalgunhas pistolas. O pasaporte de Anza apareceu tamén en Tolosa, nunha comisaría, o que non fixo máis que aumentar o malestar da familia. Algúns medios empezaron a publicar si fora secuestrado, as preguntas multiplicáronse.

Cando apareceu o cadáver, algúns deles comezaron a ter unha resposta oficial, pero estas explicacións nunca convenceron á familia de Anza, nin tampouco a moitos cidadáns vascos: “Díxose que o 29 de abril atopárono nunha avenida de Tolosa, en moi mal estado, levárono a un hospital da cidade, onde morreu uns días despois. Pero nós decatámonos o 11 de marzo de 2010 de que o seu cadáver estaba nun depósito de cadáveres de Tolosa. A Policía informou antes aos medios de comunicación que á familia, que tampouco foi nada normal”, explica Alkiza en Berria.

O familiar de Anza cre que hai dúas claves neste caso: por unha banda, que ocorreu durante o once días que transcorreron desde a desaparición de Anza até a súa aparición na avenida de Tolosa –onde estivo, quen o tivo alí, que lle fixeron…–; e por outro, que non o identificaron cando estaba a agonizar no hospital, ao carecer de documentos, nin sequera despois da súa morte: “Pero por que non investigáronse inmediatamente para saber cal era? En abril de 2010, cando un traballador da morgue preguntou de quen era o cadáver, identificárono inmediatamente”, explica Alkiza. “Dise que un cadáver non permanece durante tantos meses sen identificar nun depósito de cadáveres. Tiveron jena”.

Aínda que no Estado francés comezouse a investigar o caso, este camiño non foi moi frutífero, xa que os familiares cren que os estados lle presionaron para que non aclarase o caso. Hoxe en día a vía xudicial está pecha, desde hai tres anos, e nótase a decepción en palabras de Alkiza: “Eu teño claro que non se vai a aclarar, que non se vai a saber a verdade”, declarou a Berria. “Nós non temos verdade, xustiza nin reparación, pero si memoria, temos memoria. Moitas vítimas da violencia teñen a verdade, pero nós non, e moitas outras tampouco. As vítimas dunha parte estamos excluídas, non todas son tratadas da mesma maneira. Isto é evidente”.