Ás veces unha xente pregúntanos por que ofrecemos información sobre vegetarianismo, veganismo e gandaría. Non é bastante contraditorio? Nós non o cremos así, porque a nosa intención é a) axudar a reducir a cantidade total de carne consumida, e b) axudar á xente a gañarse a vida en pequenos caseríos, o cal é moito máis difícil –cando non é imposible– sen animais.

Si o mundo convertésese mañá nun vegano, canto se complicaría a vida para os pequenos agricultores ecolóxicos?

Verían, sen dúbida, reducidas as súas posibilidades e diminuiría o número de pequenos baserritarras. Fundamentalmente reduciríanse as súas posibilidades de produción no mercado e quizá de produción doutros doces, como os cogomelos. Á fin e ao cabo, querería dicir que non podería vostede manter unha pequena facenda en moitas zonas non aptas para arar a terra.

E en que medida aos pequenos baserritarras resultaríalles difícil vivir só das plantas? Terían que traballar moito máis por menos ingresos?

Esa é a miña opinión. Isto vese moi claro aquí, na comunidade Monkton Wyld. Aquí eu, con parte dunha xornada de traballo, fago todo o que é lácteo –é dicir, leite, iogur, queixo– máis unha produción de salchichas, e iso para unha media de 30 persoas ao día. Pola contra, a horta ten dúas persoas traballando e, con todo, non chegamos a ser autosuficientes nas verduras, nin sequera de lonxe. É evidente como con moito menos traballo sácase máis alimento aos produtos animais.

Gustaríame entender até que punto complicaríase a vida para os pequenos agricultores se non tivesen a oportunidade de producir e vender os produtos dos animais, competindo de forma obrigada cos xigantes do cultivo industrial.

Os pequenos granxeiros que non teñen unhas terras moi boas para facer campos, seguramente quedarían fóra do negocio. Podes gañarche a vida da horticultura para a feira, pero para iso a túa terra debe ser de moi boa calidade, chaira, bo solo, non demasiado húmido, etc.Pero a un pequeno granxeiro que se dedica á bioloxía sen animais, seríalle moito máis difícil sobrevivir que a un agricultor que traballa con químicos, xa que non tería estiércol para dar á súa terra –ademais de ter menores ingresos–. A maioría dos produtores de cultivos biolóxicos, por exemplo, teñen animais, porque é a opción máis intelixente. Pola contra, a maioría dos agricultores que se dedican á química non teñen nitróxeno, fabricado con combustibles fósiles, e que non constrúe solo.

Si tes árbores froiteiras no teu pequeno caserío e tamén gañado, a herba baixo as árbores é a túa primeira colleita: as árbores quizais non daranche froito até setembro, pero para xuño tes unha colleita con herba para alimentar aos animais, porque até entón as árbores non tiñan moitas follas e puideron aproveitar todo o sol. Isto tamén axúdache a aumentar e a sobrevivir os teus beneficios. Si non tes gañado, entón tes un problema: pídeche que che corten as herbas con sega (ou o que é peor, que che maten con medicamentos) e non tes un animal para abonar as túas árbores.

Na maioría de Gran Bretaña, sen animais non serías capaz de gañarche a vida nun pequeno caserío. Para iso deberías ter boas terras que arar. E aínda entón, si es un pequeno granxeiro que ten terras para arar, serache máis difícil competir coa agricultura industrial que si es un pequeno granxeiro que ten unha granxa mixta, porque en granxas de gran tamaño usan maquinaria e químicos. Si non se producise carne, habería moito menos pequenos baserritarras –á marxe dos horticultores que están na feira– e a agricultura se industrializaría moito máis.

O teu libro está cheo de argumentos como os que mencionaches. Cal cres que é a principal conclusión que ofrece?

Demostrei que cerca do 50% das carnes e produtos lácteos do mundo prodúcense con gran impacto ambiental, alimentando ao animal con cultivos nos campos, un sistema moi ineficiente. Pero, doutra banda, hai unha enorme cantidade de plantas –subproductos da agricultura especializados na produción de plantas– que os seres humanos non comemos. Por tanto, son alimentos para desperdiciar –restos de comida, residuos de procesos de transformación, colleitas deterioradas, excedentes de colleitas, vexetación de zonas que non se poden arar…– e non ten sentido non alimentar aos animais con eles. Porque os animais producen estiércol, que garante a fertilidade da terra, e tamén nos achegan alimentos de gran calidade. Non ten sentido deixar aos animais fóra da ecuación.

Por encima de todo isto, para asegurarche de que nun mal ano haberá suficiente cultivo, tes que deixar un plus cada ano, iso é o que se chama almacén de alimentos. O gando achega elasticidade ao sistema alimentario. Si non gañase –ou algo máis, por exemplo, alcol– para acumular os teus excedentes de trigo, cebada e outros cultivos, entón a xente non podería reunir o suficiente nun mal ano e iso suporía aumentar o risco de fame negra a moita xente nos anos de mala colleita. Para evitar este risco, tes que crear cada ano un excedente de cultivo e cando o conseguiches, a maneira máis eficaz de usalo é alimentando aos animais. Tamén podes facer xenebra ou usala no teu coche, pero a forma máis eficaz é que o gando se alimente con el de lonxe, ao leite ou aos porcos. Non facelo así é un desperdicio. Porque obtés carne cun impacto ambiental moi pequeno, porque é un subproducto do sistema agrario.

Vostede é crítico co sistema da carne industrial. Dirías que comemos demasiado carne?

Si. Creo que nos países industriais a cantidade de carne que hoxe comemos debe reducirse a un terzo se queremos pararnos a alimentar aos animais con cereais, á marxe dese excedente que antes comentaba para os anos malos.

Nós tomamos nunha cesta a carne ecolóxica que nos serve un caserío de Yorkshire. Rob, o granxeiro, dime que si o consumo de carne baixa en todas partes, é a mesma xente que come menos carne ou que abandona por completo a carne a que compra normalmente aos pequenos granxeiros que traballan no rebumbio. Por tanto, os pequenos baserritarras sufrirían os danos, pero non afectarían as granxas industriais.

Doulle a razón. Si convértesche en vegano, esquécesche da forza que tes para presionar á industria cárnica e crear unha gandaría digna. Si só consomes unha carne sostible –e como eu outros reivindicamos que non comas carne das granxas industriais–, entón ti tamén estás a crear a demanda dunha carne digna e estás disposto a pagar máis por iso, dando así incentivos aos baserritarras para que a carne se produza con maior humanidade e menor impacto ambiental. Pero se vostede rexeita por completo a carne, entón non crea ningunha petición para esta digna produción, e iso, como lle expliquei antes, non é nada bo desde o punto de vista medioambiental.

Estou de acordo, eu tamén, pero Rob dime que os únicos que se interesan por esta mensaxe son os que se preocupan polo tema, a maioría non ten ningún problema en comer carne das granxas industriais e non lles importa esta mensaxe.

Creo que estas ideas, por grandes que sexan, están a abrirse. Por exemplo, nos comercios británicos pronto non haberá máis que ovos de galiñas criadas. Cada vez está máis asumido que ter as galiñas en gaiolas é unha cousa mala. Por tanto, as cousas cambian.

Outra cousa que lles diría aos veganos é que si o mundo fixésese vegano mañá, non poderiamos cazar coellos nin cervos, que non teñen cazadores naturais no Reino Unido, ou non podiamos alimentar aos animais entre as fresas, ou os bosques, e por iso deberiamos converternos en máis hábitat natural para a produción de campos, cultivos e hortalizas.

E seguramente tamén iso significaría que dos nosos alimentos estariamos obrigados a importalos do estranxeiro: de soia, plátanos, cocos, arroz, etc.

E si deixásemos para comer pescado –nalgúns países o peixe constitúe gran parte da proteína que a xente agarra– necesitaría moito máis terreo rural para que o cultivo substitúa estas proteínas por plantas, o que tamén significa reducir os hábitats naturais.

É verdade. Habería que arar moito máis terreo para producir comida humana. Pero nestes momentos utilízase unha chea de terra de cultivo para producir forraxes para gando. Por tanto, [excluíndo a necesidade de pasto para os animais] quedaría moito máis solo dispoñible, o que aliviaría a necesidade de cambiar os hábitats naturais. Sen dúbida, si vivísemos completamente a dieta vegana, necesitariamos menos terra para alimentarnos. Pero o gañado pastoreo ten un efecto beneficioso sobre o solo. Fan vivir a ecoloxía baseada na pradaría, sempre foi así, por grandes grupos de herbívoros salvaxes, pero iso xa non é hoxe, polo menos nos países desenvolvidos. O que necesitamos é unha mestura ordenada de árbores, pradarías e campos aromáticos. Si non temos gañado, non poderemos ter este tipo de mesturas se non xogamos con incendios, combustibles fósiles e maquinaria. E iso non ten por que facerse. Os animais fano con moita máis eficacia: fan mellor que calquera outra colleita de biomasa e fertilización do solo.

Como sabemos por experiencia, os veganos probablemente responderán que a ecoloxía o facía moi ben pola súa banda para que os humanos creasen pradarías antes de que se derrubasen as selvas… ou iso non era unha ecoloxía “boa”?

Antes dos seres humanos había animais que pastaban nas pradarías, e sempre houbo unha “guerra” –se así o queres chamar– entre as árbores e as pradarías. As árbores enceréllanse en darlles sombra ás pradarías, e os prados cobren a terra das árbores o suficiente como para que non crezan nela sementes de árbores. Así o consegue o prado en colaboración cos animais herbívoros, que, comendo herba, forman unha alfombra tan dura que nin as árbores nin os arbustos poden atravesar. Si botas unha landra no céspede non germinará, porque non achará modo de chegar ao solo, antes chegará un animal e comerallo.

O home non inventou os animais que pastan, senón que os domesticó.

Que pensa vostede co argumento moral de que está mal criar gañado ou matar a un ser sensible (un ser que sente)?

Paréceme que é unha cuestión de angustia moral (moral squeamishness). O final da maioría dos animais, incluídos os preeiros na cima, é que algún día outro come cando envellecen ou enferman. Tampouco admito que os animais sufran menos cando son salvaxes que na gandaría. Os gandeiros coidan dos animais. Os animais achegan carne, lácteos, ovos e abono para a terra, e o gandeiro garántelles unha vida ordenada, alimentados no inverno e que lles dá unha morte rápida. Non se poden garantir na vida salvaxe.

Por pór un exemplo, os xabarís crían entre 5 e 6 crías ao ano. Si todos chegasen vivos á madurez, pronto o mundo encheríase de bosques. Pero non todos sobreviven. O 90% das crías de xabaril morren antes de alcanzar a madurez. Así funciona a natureza: crea un enorme excedente de cachorros, dos que a maioría ou os preeiros aliméntanse ou morren de enfermidade ou fame. O que o home fai é asegurar aos animais que alimentará aos seus crías até o matadoiro, e que entón terá unha morte rápida e sen dor. Non serán asasinados polos preeiros, que a miúdo lles dan longos minutos de terror, e non lles deixarán morrer por dor, enfermidade ou fame. Os medos, a agonía e o medo aos animais salvaxes están moi lonxe dos que viven os animais de granxa. Creo que o non aceptar isto ten máis que ver coas sensibilidades morais de cada un que co benestar dos animais. Todo isto dígoo unicamente sobre os pequenos gandeiros que crían animais sen gaiolas e humanamente, non sobre a agricultura industrial, á que me opoño.