No campo da educación están en xogo outras loitas no Kurdistán. Unha delas, por casualidade, é a do idioma. Aínda que a lingua kurda foi expulsada de todos os espazos públicos e administrativos, mentres o PKK e o goberno estaban nas conversacións, a presión contra esta lingua atenuouse un pouco. De feito, a do idioma foi unha das peticións que o PKK puxo sobre a mesa. Nese momento aprobouse unha presenza moi reducida do kurdo nas escolas dalgunhas cidades con maioría kurda. A ruptura das conversacións abortara este modesto progreso. Con todo, non quedou aí. Moitos dos profesores que impartiron a lingua kurda recibiron a notificación de que serían trasladados ás escolas doutros pobos. Estímase que ao redor dun milleiro de profesores foron desprazados ao oeste do Estado turco no ano 2017. Ceylan cóntanos o caso do seu irmán, enviado a unha cidade por centos de quilómetros de Amed, onde vivía e traballaba. Abbas tamén nos fala desta situación, xa que moitos afiliados do sindicato tamén a sufriron. Hai casos de parellas de profesores nos que cada un foi enviado a un lugar. Abbas tamén nos fala da hostilidade que sofren no novo lugar de adhesión. E é que coa etiqueta de “terrorista” chegan a cidades e pobos afastados do Kurdistán, onde o sentimento anti kurdo está moi alimentado. Por exemplo, os 14 profesores trasladados a un pobo do oeste do Estado recibiron ameazas de morte. O sindicato, a través das súas seccións locais, trata de apoiar e protexer a estes profesores, algo que non é nada fácil no contexto da brutal estigmatización do kurdo.

O sistema educativo do Estado turco tamén é o campo doutra loita, entre a laicidad e a islamización. Aínda que a laicidad do Estado foi un dos principais símbolos do proxecto kemalista, a inundación ultraconservadora, ultranacionalista e islamizante do AKP estendeuse a todos os ámbitos, incluída a educación. O Islam atópase na zona desde hai séculos e é a principal relixión dos kurdos e turcos. Con todo, desde que o AKP chegou ao poder, a islamización converteuse nunha política de Estado. De feito, o intento de que a relixión musulmá teña cada vez máis presenza na sociedade é firme e evidente. Ao pasar por calquera cidade de Bakur chama a atención o gran número de mesquitas, moitas delas novas ou en construción, moitas veces por centos de metros separados. Ao pasar polos campos tamén é curioso observar en pequenos pobos grandes mesquitas que, aínda que todos os habitantes marchásense, non se encherían. Os minaretes que debuxan o perfil urbano e as oracións difundidas por megafonía en determinados momentos do día converteron ao Islam en omnipresente en todo o ámbito do Estado, converténdoo nun dos seus símbolos identitarios. Esta instrumentalización da relixión do Estado fixo que algúns musulmáns deixen de ir ás mesquitas, como nos recoñeceron algúns amigos kurdos musulmáns.