No exterior, as maletas, mochilas, bolsas e outros trastes extraídos dunha planta forman un cadrado do tamaño dunha habitación. Xunto a eles, tres desafiuzados: María do Mar Mejías Flores, Javier Carrecero e Lourdes Fernández. “Cariño, ponche ‘A China’, porque me chaman así”, pídeme este último.

Cando aparece o desafiuzamento dos xornalistas que se achegaron con esa delicada educación, cada vez acalórase e ponse nervioso máis. Entón, volvéndose cara aos furgóns da policía que tiña ás súas costas, gritou con rabia: “Que fácil para os que vivides comodamente despedirvos!”, di ás veces; “a ver si algunha vez quedades como eu… a ver que facedes!”, noutras ocasións; e engade un insulto case sempre.

Despois, volve dar a volta e, coa axuda dos seus compañeiros, continúa coas explicacións: “Hai unha semana viñeron os axentes da Policía Municipal dicindo que tiñan que realizar unha inspección sanitaria sobre o coronavirus. Pero tratáronnos moi mal e vimos que non era máis que unha escusa para sacar fotos dentro de casa. A próxima vez viñeron botarnos e agora estamos na rúa. Din que entramos cando comezou o confinamento, pero non é certo; foi o 22 de febreiro, porque o edificio levaba anos abandonado. Todo estaba cheo de excrementos de pombas, completamente obsoletos, e parecía unha gran náusea. Nós limpámolo, reparámolo, e para que? Prefiren que a vivenda sexa un residuo que un fogar para nós”.

Sentado na beirarrúa do portal atópase Javier Carrecero, de 26 anos. A pesar de ser moito máis novo, a súa última experiencia é como a de Lourdes. Pero el fala moi baixo, máis que enfurecido, parece desesperado. Hai medio ano lembra que a súa vida era completamente diferente: “Vivía comodamente na miña casa co meu can, pero a empresa non me alargou o contrato e dun día para outro estaba na rúa”. “Pode pasar a calquera”, indica.

Ao contar o que viviu desde entón, o mozo non fai mención ás reivindicacións do movemento okupa, pero se compadece de si mesmo: “Que fago agora?”, pregunta coa cabeza baixa mentres se tapan a porta. Non pode quitarse da cabeza a incerteza sobre o futuro e fai continuas reflexións como: “Eu non creo que case ninguén roube intencionadamente, pero agora podo entender como podes chegar a facer estas cousas se non tes unha solución. Entrei ilegalmente nesta casa por necesidade, e agora que vou facer para sobrevivir? Eu nunca roubei e non quero ser ladrón… Con todo, non podo ir ao albergue”, repite, mentres María do Mar e A China confirman as súas palabras.

Preguntado pola renuncia ao albergue, Javier di: “Cando quedei sen casa, ao principio fun alí e nunca quero volver. Por unha banda, non me gustaba estar suxeito a subvencións e nas casas abandonadas convertinme en okupa, esperando atopar traballo. Doutra banda, ao albergue vai toda a xente que vive na rúa, e xa sabes… entre os pobres as drogas e outros problemas son moi comúns. Ademais, agora vai haber demasiada xente por alí e paréceme que podes contaxiarche máis facilmente que na rúa. Para min, o ambiente non é nada seguro e agradable”. “Por iso, preferimos estar na rúa”, afirman o tres membros.

A madrileña María do Mar Mejías Flores é consciente do que significa ser libre de fogar. Ten tres fillos e como o seu ex parella é natural de Navarra, trasladouse a vivir ao seu pobo de Tirapu, no sur de Navarra. Tras sufrir malos tratos por parte dela, marchouse de casa xunto ao seu fillo de 20 anos e dirixíronse ao albergue de Pamplona/Iruña. “Ao final, denunciei ao meu ex parella, comecei a cobrar a renda por ser vítima de violencia de xénero e aluguei un piso”. Con todo, o diñeiro recibido non lle valeu moito tempo. O seu fillo atópase agora nun albergue público de Madrid, onde foi reacollido na casa que ocupou na rúa Maior de Pamplona. “Até hai pouco nunca fun ocupada”.

Vista dos veciños

Ademais destas tres persoas, unha ducia de persoas atopábanse no inmoble desaloxado polo Concello de Pamplona/Iruña. Das catorce persoas que había en total, algunhas viviron nos números 13 e 66 da rúa Jarauta durante o ano pasado, e tiveron problemas graves cos veciños. Como consecuencia diso, o Movemento Xuvenil da Zona vella e decenas de veciños concentráronse fronte a aqueles portais e, en solidariedade coas vítimas dos enfrontamentos, quixeron obrigar aos okupas a marcharse.

Con todo, como dixeron moitas persoas que viven nas rúas próximas, non todos os que estaban na Gran Vía crearon problemas e parecía que había xente moi variada. Ademais, varios veciños coinciden en afirmar que “agora non é o momento de xulgar”. Como di un veciño, “é un disparate total despedir ás persoas de calquera xeito durante o confinamento”.