Irulegi aclara a nosa identidade
A man de Irulegi, con máis de 2.000 anos de antigüidade, está a ser un incentivo sen precedentes na conciencia nacional de Euskal Herria. O seu impacto, para que os vascos sentan tan fortes e emotivamente interpelados, convídanos a pensar o que realmente hai detrás deste descubrimento.
Non se trata dunha noticia buxán, dun acontecemento, efémero a curto prazo, senón dun acontecemento, básico na materialización da nosa identidade.
O feito é toda creación singular (rara) de alcance universal (mencionada pola revista científica de difusión internacional) que sempre se produce nun lugar concreto (no noso caso en Navarra).
Toda identidade está formada por un imaxinario (imaxes valoradas) e un simbólico (conceptos de signos articulados e compartidos). Neste caso, a man en lámina e os signos escritos nela.
Que relación existe entre identidade e evento? Toda identidade está formada pola real, o acontecemento (creador da noticia). En que campos aparecen os eventos? En ciencia, arte, política e amor. Situamos o acontecemento coñecido como Irulegi no ámbito simbólico-artístico.
O feito rompe cos nosos vellos imaxinarios e simbólicos, polo que, ao principio, provoca un certo rexeitamento en nós
Toda identidade é dinámica ou estática. A identidade estática baséase en sucesos do pasado. A identidade convértese en dinámica, revívese coa creación de novos acontecementos.
Como o feito rompe cos nosos vellos imaxinarios e simbólicos, ao principio provoca un certo rexeitamento en nós, pero ao mesmo tempo aclara as nosas subjetividades. Por iso sitúa a cada persoa na realidade socio-política de Euskal Herria: na identidade vasca ou na española.
Desde o seu descubrimento público, Irulegi destapou identidades españolas escondidas baixo o hipotético vasquismo. Estamos a falar dunha simbolicidad semellante á nosa (a linguaxe e a escritura que se utiliza en todos os procesos creativo-artísticos) e dun imaxinario (a pintura como capacidade artística na arte rupestre), base da orixe do eúscaro, que negan a capacidade de ter, impregnada de iberismo. Oteiza dicía co seu terminología que si eran capaces de pintar os nosos antepasados era porque falaban en eúscaro. E si falaban tamén escribían.
Non podemos esquecer que os nosos sentimentos de identidade e pertenza quedaron dalgunha maneira “tocados” coa posible fraude de Iruña Veleia. A aparición de Irulegi reactualiza con toda a súa forza e anula toda manobra difamatoria a favor da identidade española.
Porque todo acontecemento divide o tempo e marca un antes e un despois en cada unha das zonas que se producen. Por iso podemos dicir que en Euskal Herria hai e haberá un antes e un despois de Irulegi.
Nicolás Xamardo, Xabier Rodríguez
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]
Eusko Jaurlaritzak eta Arabako Foru Aldundiak Datu Zentroen instalazioei ateak irekitzen dizkiete horiek arautzeko legedia sortu aurretik. Bilbao-Arasur Dantu Zentroarekin, bere lehen fasea gauzatuta, eta instalatzea amesten duen Solariaren Datu Zentroarekin, 110.000 m2... [+]
Otero jauna, garai honetan artzain honek ez du tarte handirik izaten ezertarako, justuan ibiltzen naiz, baina gaurkoan ezin utzi erantzun gabe zure azken kolaborazioa. Izan ere, sortu didan egonezinak pisua du. Haserrea ere astuna egiten zait. Ez pentsatu, ordea, dela zenbait... [+]
Duela gutxi, asteburu berean, Ertzaintzak bi salaketa jaso ditu: lehenengoa, emakume kolonbiar batena; lekukoen arabera, ertzainak kolpeka jarraitu zuen lurrera bota ondoren eta konorterik gabe zegoela; ospitalean garuneko edema eta paralisi partziala diagnostikatu zizkioten... [+]